Της Γιούλης Βέλλιου
Η σ. Γιούλη είναι Αγρονόμος Τοπογράφος Μηχανικός, MSc, εργαζόμενη στη Διεύθυνση Πολεοδομίας – Υπηρεσιών Δόμησης Δήμου Κορδελιού Ευόσμου – Τμήμα Πολεοδομικών εφαρμογών, Χωροταξικού σχεδιασμού και Ρυθμίσεων. Επίσης, είναι υποψήφια με την Ενωτική Αγωνιστική Συνεργασία Μηχανικών στις εκλογές της Ένωσης Μηχανικών Δημοσίων Υπαλλήλων Διπλωματούχων Ανωτάτων Σχολών Κεντρικής Μακεδονίας (ΕΜΔΥΔΑΣ-ΚΜ) που θα διεξαχθούν την Πέμπτη 18 Σεπτέμβρη*.
Πέρασαν 15 χρόνια από την ημέρα που αποφασίστηκε η μεταφορά των πολεοδομιών από τις τότε Νομαρχίες στους Δήμους και η μετονομασία τους σε Υ.ΔΟΜ. (Υπηρεσίες Δόμησης) μέσω του «Καλλικράτη» της δεύτερης διοικητικής μεταρρύθμισης μετά τον «Καποδίστρια». Στο ξεκίνημα εφαρμογής της μεταφοράς των πολεοδομιών στους Δήμους, υπήρξε μια ανισόβαρη διαχείριση μεταξύ των ήδη υφιστάμενων νομαρχιακών υπηρεσιών που εξυπηρετούσαν στο σύνολο τους πολίτες του νομού οι οποίες παρέμειναν ως επί το πλείστον στους μητροπολιτικούς Δήμους ωστόσο με ελάχιστο προσωπικό (μιας και τα μνημόνια εξανάγκασαν πολλούς υπαλλήλους να συνταξιοδοτηθούν με εθελούσια έξοδο αλλά επίσης και γιατί ο «Καλλικράτης» δεν υποχρέωνε την παραμονή των υπάλληλων στις νέες ΥΔΟΜ αλλά έδινε την δυνατότητα επιλογής υπηρεσίας) και των νεοσύστατων δήμων: οι «κουτσουρεμένοι» υπάλληλοι των «παλιών» πολεοδομιών κλήθηκαν να εξυπηρετούν και τους Δήμους οι οποίοι μέχρι πρόσφατα δεν σύστησαν τις ΥΔΟΜ που υποχρέωνε ο νόμος του Καλλικράτη.
Δημιουργήθηκε χάος στα αρχεία, στην εξυπηρέτηση, στις αντοχές των υπαλλήλων μέχρι που ο Ν.4495/17 (επί ΣΥΡΙΖΑ) έφερε την ηλεκτρονική πλατφόρμα έκδοσης οικοδομικών αδειών e-adeies βάσει του οποίου -όπως ισχύει και τροποποιήθηκε μέχρι σήμερα- οι περισσότερες άδειες εκδίδονται με ευθύνη των ιδιωτών μηχανικών. Παρόλα αυτά οι Δήμοι εξακολούθησαν να καθυστερούν τη δημιουργία των υπηρεσιών δόμησης επικαλούμενοι υποστελέχωση – που όντως ισχύει. Η μη πρόθεση στελέχωσης των νευραλγικών για την εξυπηρέτηση της καθημερινότητας του πολίτη Υπηρεσιών, από τους κυβερνώντες, διαφαινόταν όλο αυτό το διάστημα καθώς υπήρχε άρνηση έκδοσης του Προεδρικού Διατάγματος για την κατ’ ελάχιστον στελέχωση των ΥΔΟΜ της χώρας. Ταυτόχρονα αυτές οι Υπηρεσίες, πέραν της τρομακτικής υποστελέχωσης λειτουργούν εδώ και χρόνια χωρίς την απαραίτητη υλικοτεχνική υποδομή (υπολογιστές, εκτυπωτές, προγράμματα, κλπ), με τη συνεχή πίεση και τριβή με το κοινό και χωρίς καμία σύγχρονη επιμόρφωση.
Πάνω σ’ αυτή την κατάσταση βρήκε έδαφος η τωρινή κυβέρνηση και προώθησε την ανιστόρητη διάταξη με τον νόμο για τη Στρατηγική αναπτυξιακή προοπτική των Ο.Τ.Α.- Σύσταση και λειτουργία Αναπτυξιακών Ο.Τ.Α. -ν.4674/2020 (Α΄53) και ν.4690/2020 (Α΄104) – βάσει της οποίας μπορούν να στελεχώνονται οι υπηρεσίες δόμησης με ιδιώτες από δεξαμενή που δημιουργούν οι αναπτυξιακές εταιρίες των περιφερειακών ενοτήτων με ιδιώτες μηχανικούς που δηλώνουν ενδιαφέρον. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η ΥΔΟΜ του Δήμου Ωραιοκάστρου. Οι καθυστερήσεις ωστόσο δεν εξαλείφθηκαν διότι το μοντέλο ήταν εξ’ αρχής καταδικασμένο.
Στις δηλώσεις του ΠΘ στην ομιλία του στη ΔΕΘ σχετικά με τις Υ.ΔΟΜ. σαν κεραυνός εν αιθρία ακούσαμε ότι οι «Πολεοδομίες» θα μεταφερθούν στην «ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Α.Ε.» για να πατάξει την διαφθορά. Οι μηχανικοί του δημοσίου όλα αυτά τα 15 χρόνια παλεύουν με την υποστελέχωση, την πολυνομία, με μια δουλειά η οποία έχει χαμηλές αποδοχές, τεράστιες ευθύνες και καμία νομική κάλυψη εξυπηρετώντας τους πολίτες δεχόμενοι πιέσεις και απειλές, διασφαλίζοντας τη νομιμότητα και ισορροπώντας κάθε μέρα μεταξύ αδύνατου και παραλόγου. «Η συστηματική προσπάθεια συσχετισμού των ΥΔΟΜ με τη διαφθορά δεν είναι ατυχής, αλλά στοχευμένη και προσβλητική για εκατοντάδες συναδέλφους μας που κάνουν τη δουλειά τους με αξιοπρέπεια και καθαρότητα» αναφέρει στην ανακοίνωση που εξέδωσε, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Μηχανικών του Δημοσίου (ΠΟ ΕΜΔΥΔΑΣ). Η όποια διαφθορά στις ΥΔΟΜ στις περισσότερες φορές γίνεται από τους ίδιους που στηρίζουν αυτούς που τις υποθάλπουν.
Η «λανθάνουσα» (;) γλώσσα του ΠΘ (ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΕ) δεν ήταν τυχαία. Ενώ ήδη με τον Ν. 4512/2018 συστάθηκε νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.) με την επωνυμία «Ελληνικό Κτηματολόγιο», το οποίο αρχικά εποπτεύεται από τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας και στη συνέχεια μέχρι σήμερα από το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, υπάρχουν βάσιμες υποψίες ότι η σκέψη της πλήρους ιδιωτικοποίησης των διαδικασιών και προώθησης ιδίων συμφερόντων, με το πρόσχημα της «απλοποίησης» των διαδικασιών και της «ευελιξίας» βρίσκεται στους απώτερους στόχους των κυβερνώντων και των οικονομικών συμφερόντων που τους στηρίζουν. Στόχος τους είναι η μείωση έως εξαφάνιση του Δημόσιου ελέγχου πάνω στο Δομημένο Περιβάλλον. Ας μην ξεχνάμε το Ελληνικό όπου οργιάζουν τα ισχυρότατα κερδοσκοπικά συμφέροντα του κατασκευαστικού και τουριστικού τομέα.
Ο κατακερματισμός των υπηρεσιών των ΥΔΟΜ δηλαδή των τμημάτων Έκδοσης Αδειών, Ελέγχου Κατασκευών (αυθαιρέτων) και Πολεοδομικών Εφαρμογών μόνο θετικό πρόσημο δεν θα μπορούσε να έχει στην προστασία του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος, στην εξυπηρέτηση των πολιτών. Προσπαθούν απρόκλητα πλέον να βρίσκουν τους τρόπους για να οδηγήσουν σημαντικές κρατικές υπηρεσίες σε ιδιωτικοποίηση. Η ΚΕΔΕ (Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος) ήδη έχει αντιδράσει αρνητικά στο μέτρο, ωστόσο η κυβέρνηση βρίσκει υπέρμαχο και υποστηρικτή το ΤΕΕ γεγονός καθόλου παράξενο εφόσον το πρόταγμα του είναι η κάλυψη των κατασκευαστικών και του real estate. Οι μηχανικοί του δημοσίου δηλώνουν ότι θα αγωνιστούν μέχρι τελευταίας ρανίδας για να μην περάσει αυτή η μεταφορά που αποφασίστηκε χωρίς καμία εμπλοκή των κυρίως ενδιαφερόμενων δηλαδή αυτούς τους ίδιους.
