Διαβάστε παρακάτω ανακοίνωση της πρωτοβουλίας «Χωματερή Stop – Πολίτες εν δράσει» σχετικά με τα σχέδια της κυβέρνησης για τη δημιουργία 6 μονάδων καύσης απορριμμάτων και την εκστρατεία για τη διεξαγωγή τοπικού δημοψηφίσματος στην Πετρούπολη, όπως και για την εναλλακτική πρόταση διαχείρισης απορριμμάτων.
Όχι στην καύση απορριμμάτων ποτέ και πουθενά!
Να μιλήσουν οι τοπικές κοινωνίες!
Ο Δήμος Πετρούπολης να πάρει πρωτοβουλίες!
Τοπικό δημοψήφισμα τώρα!
Οι εξελίξεις στη διαχείριση απορριμμάτων είναι ραγδαίες και εφιαλτικές. Δόθηκε – όχι τυχαία προφανώς μες τον Αύγουστο, προκειμένου να περιοριστούν οι αντιδράσεις- σε δημόσια διαβούλευση η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας που προβλέπει τη δημιουργία 6 μεγάλων εργοστασίων καύσης απορριμμάτων για την παραγωγή ενέργειας πανελλαδικά
Καύση από τον πράσινο κάδο, εργοστάσιο στην Αττική
Επιβεβαιώνεται η χωροθέτηση των μονάδων αυτών σε Ροδόπη, Πτολεμαϊδα (ΑΗΣ 5), Ηράκλειο Κρήτης, Βοιωτία, Πελοπόννησο (Τρίπολη ή Μεγαλόπολη) και φυσικά στην Αττική. Μάλιστα στη μονάδα καύσης της Αττικής θα μεταφέρονται απορρίμματα και από τα νησιά του Αιγαίου.
Η καύση δεν θα αφορά επεξεργασμένα απορρίμματα (SRF και RDF), όπως γίνεται εδώ και χρόνια σε τσιμεντοβιομηχανίες (Βόλος, Μηλάκι Ευβοίας κ.α.). Θα καίγονται ΣΥΜΜΕΙΚΤΑ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΑ, δηλαδή ό,τι περιέχει ένας πράσινος κάδος αν αφαιρέσουμε τα οργανικά υλικά, με το πλαστικό να κυριαρχεί. Πρόκειται για τη χειρότερη δυνατή εκδοχή καύσης, που παραπέμπει στις καλένδες κάθε -έστω και κουτσουρεμένη- απόπειρα ανακύκλωσης και διαλογής που γινόταν μέχρι στιγμής, αφού θα είναι ασύμφορες για τους εργολάβους που θα αναλάβουν την καύση σύμμεικτων απορριμμάτων.
Χρυσάφι για τους εργολάβους, υπέρογκα τέλη για τους δημότες
Τα εργοστάσια δεν θα επιδοτηθούν από την Ε.Ε., αφού η καύση δεν θεωρείται ανανεώσιμη πηγή ενέργειας. Θα χρηματοδοτηθούν μέσω ΣΔΙΤ και φυσικά το οικονομικό βάρος θα σηκώσουν οι δημότες των Δήμων που θα υπογράψουν 25ετείς συμβάσεις με τους επιχειρηματικούς ομίλους που θα αναλάβουν το έργο (ΤΕΡΝΑ, ΑΚΤΩΡ, ΜΟΤΟΡ ΟΙΛ, METLEN, ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ, ΔΕΗ κλπ). Το όφελος για τους μεγαλοκαρχαρίες της καύσης θα είναι εξασφαλισμένο, αφού η τιμή ανά τόνο σκουπιδιών ορίζεται στα 80 ευρώ + μεταφορικά +ΦΠΑ και θα επιβαρύνει τους δήμους και κατ’ επέκταση τους δημότες. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Greenpeace, το ετήσιο κόστος για την καύση θα κυμαίνεται μεταξύ 223-363 εκ. ευρώ, οδηγώντας σε εκτόξευση των δημοτικών τελών έως και 28%! Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο όλοι οι δήμοι πανευρωπαϊκά που χρηματοδότησαν την καύση σκουπιδιών για παραγωγή ενέργειας, συσσώρευσαν δυσθεώρητα χρέη.
Τραγικές επιπτώσεις για δημόσια υγεία και περιβάλλον
Όμως τραγικές θα είναι και οι περιβαλλοντικές και υγειονομικές επιπτώσεις. Όπως αναφέρει η Zero Waste Europe, η καύση 1 τόνου αποβλήτων παράγει 0,7-1,7 τόνους CO2. Ας αναλογιστούμε τις συνέπειες σε μια ήδη επιβαρυμένη περιοχή σαν τη Δυτική Αθήνα, όπου οι νεοπλασίες εμφανίζουν μεγαλύτερη αύξηση κατά 27% σε σχέση με την υπόλοιπη χώρα, ως αποτέλεσμα της ρύπανσης ατμόσφαιρας, εδάφους και υδροφόρου ορίζοντα από τον ΧΥΤΑ Φυλής. Σύμφωνα μάλιστα με σχετική μελέτη του Πανεπιστημίου του Κορνέλ (Νέα Υόρκη) που δημοσιοποιήθηκε τον Μάη του 2023, ακόμα και τα πιο σύγχρονα φίλτρα που χρησιμοποιούνται σήμερα, αδυνατούν να συγκρατήσουν τα υπέρλεπτα εκπεμπόμενα τοξικά σωματίδια (UFP – Ultra Fine Particles) που εισχωρούν στους πνεύμονες και στο αίμα μας.
Η καύση απορριμμάτων, παρότι παρουσιάζεται ως μια φιλική δήθεν προς το περιβάλλον μέθοδος που εφαρμόζεται και στην Ευρώπη, εγκαταλείπεται παντού λόγω των τραγικών επιπτώσεων στη δημόσια υγεία. Όπως αποδεικνύουν μελέτες που πραγματοποιήθηκαν σε διάφορες πόλεις της Ευρώπης, η μόλυνση του εδάφους για χιλιόμετρα γύρω από τα εργοστάσια καύσης, είναι πολύ μεγάλη. Στη Λοζάνη για παράδειγμα η μόλυνση του εδάφους με διοξίνες παραμένει ενεργή, παρόλο που το υπεύθυνο εργοστάσιο καύσης δεν λειτουργεί απ’ το 2005. Αντίστοιχα είναι τα αποτελέσματα μετρήσεων στη Μαδρίτη, σε ακτίνα 4 χιλιομέτρων από το εργοστάσιο καύσης Βαλντεμινγκόμεζ.
Μόνη διέξοδος το μαζικό ενωτικό κίνημα, όπως το 2005 για τη λυματολάσπη
Οι τοπικές κοινωνίες στις υποψήφιες περιοχές των 6 εργοστασίων καύσης ήδη ξεσηκώνονται. Σε Δυτική Μακεδονία, Αρκαδία, Ηράκλειο και Βοιωτία, δημοτικές και περιφερειακές αρχές και παρατάξεις, ιατρικοί και φαρμακευτικοί σύλλογοι, σωματεία εργαζομένων, ενώσεις γονέων και τοπικές συλλογικότητες αντίστασης, “ζεσταίνουν τις μηχανές τους” προκειμένου να μην επιτραπεί το «έγκλημα» της καύσης. Μάλιστα στην Κοζάνη και στην Τρίπολη έγιναν ήδη και πετυχημένες τοπικές κινητοποιήσεις. Αντίθετα, στην Αττική και πολύ περισσότερο στη Δυτική Αθήνα, όπου θα περίμενε κάποιος μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση λόγω των χρόνιων επιπτώσεων από τη εγκατάσταση του ΧΥΤΑ Φυλής, οι τοπικές αρχές έχουν μείνει πίσω. Δημοτικές αρχές όπως της Πετρούπολης και του Χαϊδαρίου, με αναφορά στην Αριστερά, θα έπρεπε να κινητοποιηθούν περισσότερο, ακολουθώντας το παράδειγμα άλλων περιοχών.
Για να αποτραπεί ο εφιάλτης της καύσης σύμμεικτων απορριμμάτων, είναι μονόδρομος ένα πραγματικά ενωτικό, μαζικό και με προοπτική νίκης, τοπικό κίνημα, που να υπερβεί τις έως τώρα παγιωμένες και χωρίς αποτέλεσμα πρακτικές. Απαιτούνται κινητοποιήσεις με τη συνεργασία και τον συντονισμό από όλους τους φορείς και τις συλλογικότητες που ασχολούνται με το θέμα, κυρίως ΜΕΣΑ στις γειτονιές μας, με έγκαιρη προετοιμασία και οργάνωση ώστε να γίνουν κτήμα των τοπικών κοινωνιών. Ενώ μεγάλη θα ήταν η συμβολή πανεκπαιδευτικών κινητοποιήσεων, και κυρίως ΤΟΠΙΚΩΝ ΓΕΝΙΚΩΝ ΑΠΕΡΓΙΩΝ αν χρειαστεί. Οι τοπικές κοινωνίες στη Δυτική Αθήνα έχουν την εμπειρία: Το 2005, με μαζικές τοπικές κινητοποιήσεις ακύρωσαν την απόθεση της λυματολάσπης από την Ψυτάλλεια στον ΧΥΤΑ.
Καμιά εμπιστοσύνη σε διοικήσεις Δήμων και Περιφερειών που έχουν στηρίξει αυτή την πολιτική
Είναι γεγονός πως οι κυβερνητικές προτάσεις για την προωθούμενη καύση έχουν λάβει συντριπτική απόρριψη σε όσα δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια έχουν γίνει θέμα συζήτησης (Περιφερειακό Συμβούλιο Ηπείρου, Περιφερειακό Συμβούλιο Δυτικής Μακεδονίας, Δημοτικό Συμβούλιο Χαλανδρίου, Δημοτικό Συμβούλιο Αθήνας, Περιφερειακό Συμβούλιο Αττικής). Αυτό δε σημαίνει πως μπορούμε να περιμένουμε σωτηρία από τους εκπροσώπους αυτής της νεοφιλελεύθερης πολιτικής των κομμάτων που τη στήριξαν, όντας σε κυβερνητικές θέσεις. Προφανώς, για λόγους πολιτικού κόστους, οι εκπρόσωποι αυτών των παρατάξεων θα απορρίψουν συγκυριακά τα κυβερνητικά σχέδια, είτε για να αποτινάξουν από επάνω τους την ευθύνη της τεράστιας καταστροφής, είτε για να “παζαρέψουν” τα λεγόμενα αντισταθμιστικά οφέλη που ενδεχομένως να προτείνει η Πολιτεία, όπως έκανε και τα προηγούμενα χρόνια. Το μόνο πραγματικό φρένο στα κυβερνητικά σχέδια είναι τα κινήματα αντίστασης των τοπικών κοινωνιών.
Η πρότασή μας για τοπικό δημοψήφισμα
Ως ΧΩΜΑΤΕΡΗ STOP προχωρήσαμε ένα ακόμα βήμα για την ενημέρωση και την κινητοποίηση των πολιτών, συγκεντρώνοντας τις 500 πρώτες υπογραφές υπέρ ενός τοπικού δημοψηφίσματος ενάντια στη σχεδιαζόμενη καύση απορριμμάτων στη Φυλή, τις οποίες παραδώσαμε την περασμένη χρονιά στον δήμαρχο Πετρούπολης, Βαγγέλη Σίμο. Τα τοπικά δημοψηφίσματα προβλέπονται στα άρθρα 133 ως 150 του κώδικα «Κλεισθένης» για την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Ωστόσο η κυβέρνηση της Ν.Δ. για να «δέσει» τα χέρια σε όσους αντιστέκονται στις περικοπές, την υποβάθμιση και τις βάρβαρες νεοφιλελεύθερες πολιτικές, ανέστειλε αυτό το δικαίωμα στην ελεύθερη έκφραση των τοπικών κοινωνιών.
Οι συναγωνιστές-τριες της ΧΩΜΑΤΕΡΗ STOP έχουμε μέχρι σήμερα καλόπιστα καταθέσει τις προτάσεις μας, προσδοκώντας αγωνιστικές και κινηματικά θετικές πρωτοβουλίες από την δημοτική αρχή που στηρίζεται από την Αριστερά, στην Πετρούπολη. Μέχρι στιγμής όμως ο Δήμος Πετρούπολης δεν έχει ανταποκριθεί, αφού έχει οργανώσει μόνο μια κινητοποίηση (13 Απρίλη του 2024) συνολικά για τα προβλήματα της πόλης, τίποτα ειδικά για τον ΧΥΤΑ Φυλής, ενώ παραμένει πολύ πίσω όσον αφορά στην ενημέρωση των δημοτών για την επερχόμενη καύση των απορριμμάτων. Μάλιστα όταν στις 5 Ιούλη του 2024 αντιπροσωπεία της ΧΩΜΑΤΕΡΗΣ STOP συναντήθηκε με τον δήμαρχο Βαγγέλη Σίμο για να παραδώσει τις 500 υπογραφές συμπολιτών μας που τάσσονται υπέρ της διενέργειας τοπικού δημοψηφίσματος ενάντια στην καύση, η απάντηση του δημάρχου ήταν η αμφιβολία ότι η τοπική κοινωνία θα ανταποκριθεί. Έτσι χάθηκε πολύς χρόνος επιτρέποντας να δημιουργηθεί μια κουλτούρα παθητικής αναμονής και μοιρολατρίας.
Τι μπορεί και θα έπρεπε να κάνει ο Δήμος
- Να αφιερώσει μια συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου αποκλειστικά στο ζήτημα της καύσης, ενημερώνοντας για τις εξελίξεις και σχεδιάζοντας τοπικές δράσεις. Να οργανώσει συνελεύσεις/ανοικτές συσκέψεις στις διαφορετικές γειτονιές για την καλύτερη ενημέρωση των δημοτών. Να ετοιμάσει/μοιράσει ενημερωτικό υλικό για το θέμα.
- Να προτείνει μαζικές κινητοποιήσεις, καλά οργανωμένες και σε μέρες και ώρες που να ευνοούν τη μαζική συμμετοχή μαθητών και εργαζομένων, με τη συνεργασία ΟΛΩΝ των μαζικών φορέων της πόλης μας και αποκλειστικό αίτημα «ΌΧΙ ΣΤΗΝ ΚΑΥΣΗ ΑΠΟΡΡΙΜΜΆΤΩΝ, ΟΥΤΕ ΣΤΗΝ ΑΤΤΙΚΗ, ΟΥΤΕ ΠΟΥΘΕΝΑ». Όλες οι κινητοποιήσεις που έχουν πραγματοποιηθεί ως τώρα στην Πετρούπολη είχαν μαζική απήχηση, με τρανό παράδειγμα τη διαδήλωση για την Πανελλαδική Μέρα ενάντια στην Καύση των Απορριμμάτων, στις 29 Μάη του 2021.
- Να χρησιμοποιήσει τους δημοτικούς χώρους (Θέατρο Πέτρας, Πνευματικό/Πολιτιστικό Κέντρο κ.α.) για εκδηλώσεις και πολιτιστικές δράσεις που να κάνουν γνωστά τα αιτήματα της τοπικής κοινωνίας.
- Να συντονιστεί με τις άλλες δημοτικές και περιφερειακές αρχές, καθώς και τα κινήματα που αντιδρούν πανελλαδικά, ώστε οι μέρες δράσης ενάντια στην καύση απορριμμάτων να είναι κοινές και στις 6 υποψήφιες περιοχές.
Εναλλακτική πρόταση υπάρχει;
Σε όσους καλόπιστα αναρωτιούνται αν υπάρχει εναλλακτική και εφαρμόσιμη πρόταση διαχείρισης των απορριμμάτων, φιλικής προς το περιβάλλον, τη δημόσια υγεία και τα εισοδήματα μας, απαντάμε ότι φυσικά υπάρχει. Οι επιστημονικές μελέτες αποδεικνύουν ότι αν γινόταν διαλογή στην πηγή, σωστή ανακύκλωση (γυαλί, μέταλλο, χαρτί, ξύλο), επανάχρηση και γενικευμένη κομποστοποίηση, το τελικό υπόλειμμα θα έφτανε μόλις το 10-15% του σημερινού όγκου απορριμμάτων. Αυτό θα ήταν σαφώς πολύ εύκολα διαχειρίσιμο, με σύγχρονες και φιλικές προς το περιβάλλον μεθόδους ταφής, αποκεντρωμένα, με γεωγραφικά και πληθυσμιακά κριτήρια, με 100% δημόσια διαχείριση, σε διαδημοτικές μονάδες μικρής κλίμακας. Όλα αυτά βέβαια προϋποθέτουν ότι η δημόσια υγεία, το περιβάλλον και οι ανάγκες της πλειοψηφίας των ανθρώπων θα μπουν επιτέλους πάνω από τα κέρδη.
Ας τους στείλουμε το μήνυμα πως εμείς θα παλέψουμε μέχρι τέλους!
