Λίγες μέρες μετά τη μεγάλη νίκη του κινήματος ενάντια στις αυξήσεις των εισιτηρίων στα Μέσα Μεταφοράς, οι διαδηλωτές όχι απλά δεν επιστρέφουν στα σπίτια τους, αλλά διεκδικούν πλέον ακόμη περισσότερα από την κυβέρνηση της Ντίλμα Ρούσσεφ. Το κίνημα απαιτεί δωρεάν μεταφορές για όλους, αλλά ταυτόχρονα στρέφεται ενάντια στις πολυδάπανες αθλητικές διοργανώσεις που έχει αναλάβει η χώρα, διεκδικώντας αύξηση των δαπανών στις κοινωνικές παροχές, αντί για πανάκριβα γήπεδα…
Πέρα από τις μαζικές διαδηλώσεις σε όλες τις μεγάλες πόλεις της χώρας, οι συγκρούσεις έχουν μεταφερθεί και στις «φαβέλες», τις παραγκουπόλεις των προαστίων, στις οποίες η αστυνομία κάνει συνεχείς εφόδους. Με πρόσχημα την καταπολέμηση της εγκληματικότητας, και με πραγματικό στόχο να τρομοκρατήσει την κοινωνία, η αστυνομία επιτίθεται στα πιο ευάλωτα στρώματα του πληθυσμού, αφήνοντας ενίοτε πίσω της νεκρούς και τραυματίες,.
Ωστόσο το κίνημα δε μένει στις διαδηλώσεις και τις συγκρούσεις με την αστυνομία. Στις 26/6, τα κυριότερα συνδικάτα της χώρας εξήγγειλαν γενική απεργία για τις 11/7. Η Ντίλμα Ρούσσεφ από την πλευρά της, σε μια προσπάθεια να κατευνάσει την οργή της κοινωνίας, προτείνει άλλοτε δημοψηφίσματα και «μεταρρυθμίσεις», άλλοτε συνταγματική αναθεώρηση, έχοντας απέναντί της όχι μόνο τεράστια κομμάτια των Βραζιλιάνων εργαζομένων και νέων, αλλά ακόμη και στελέχη της κυβέρνησής της, που αντιμετωπίζουν με δισταγμό τις σπασμωδικές κινήσεις της προέδρου.
Την ώρα που τυπώνεται το «Ξ», οι εξελίξεις στη Βραζιλία «τρέχουν». Για όλες τις σημαντικές εξελίξεις, θα ακολουθήσουν νέα άρθρα στο site μας: https://xekinima.org
Το κείμενο που ακολουθεί είναι ανταπόκριση από την LSR – αδελφή οργάνωση του «Ξ» στη Βραζιλία, και γράφτηκε αμέσως μετά την απόσυρση των αυξήσεων στα Μέσα Μεταφοράς
Οι μεγαλειώδεις διαδηλώσεις των τελευταίων ημερών, που έχουν ξεπεράσει σε συμμετοχή το ένα εκατομμύριο ανθρώπους σε ολόκληρη τη Βραζιλία, ενώ μετράνε ήδη ένα νεκρό διαδηλωτή, κατάφεραν μια πρώτη μεγάλη νίκη: Στις 19 Ιούνη, οι κυβερνήτες των επαρχιών του Σάο Πάολο και του Ρίο ντε Τζανέιρο, που περιλαμβάνουν τις ομώνυμες (και δύο μεγαλύτερες) πόλεις της Βραζιλίας, ανακοίνωσαν ότι δε θα γίνουν τελικά αυξήσεις στις τιμές των εισιτηρίων των Μέσων Μεταφοράς (ΜΜ). Το ίδιο ανακοινώθηκε και για τις πρωτεύουσες πολλών άλλων επαρχιών. Κάτω από την πίεση του μαζικού κινήματος των φτωχών στρωμάτων και των νέων, και υπό την απειλή της κλιμάκωσης των κινητοποιήσεων, οι αρχές αναγκάστηκαν να πάρουν πίσω τις αυξήσεις, γεγονός που αποτελεί μια σημαντική νίκη για τη βραζιλιάνικη κοινωνία.
Πέρα όμως από το ζήτημα των τιμών των συγκοινωνιών, οι μεγάλες πόλεις της χώρας και η ποιότητα ζωής σε αυτές, απειλείται και από τις μεγάλες αθλητικές διοργανώσεις που σχεδιάζει να «φιλοξενήσει» η κυβέρνηση της Βραζιλίας τα επόμενα χρόνια. Εν αναμονή του Μουντιάλ το 2014 και των Ολυμπιακών αγώνων το 2016, οι μεγάλες κατασκευαστικές εταιρίες προετοιμάζουν ένα νέο, εφιαλτικό τοπίο για τις μεγαλουπόλεις της Βραζιλίας. Ενδεικτική της οργής ενάντια στις μεγάλες αθλητικές διοργανώσεις και τα τεράστια ποσά που σπαταλούνται για την επιτυχία τους, την ώρα που οι κοινωνικές δαπάνες βρίσκονται σε εξαιρετικά χαμηλό επίπεδο, είναι η δήλωση του παγκόσμιας φήμης ποδοσφαιριστή Ριβάλντο:
«Δε θέλουμε το Μουντιάλ. Υγεία και παιδεία θέλουμε».
Κινητοποιήσεις και καταστολή
Για πάνω από δέκαπέντε μέρες, εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι, στο Ρίο, το Σάο Πάολο, και όλες τις μεγάλες πόλεις βρίσκονται στους δρόμους. Από τις κινητοποιήσεις δε λείπουν και οι καταλήψεις δημόσιων κτιρίων, όπως π.χ. Στις 17 Ιούνη, όταν καταλήφθηκε από τους διαδηλωτές το δημαρχείο του Σάο Πάολο, αλλά και το τοπικό κτίριο διοίκησης της Μπραζίλια.
Ταυτόχρονα βέβαια, οι διαδηλώσεις της Βραζιλίας έκαναν το γύρο του κόσμου, όχι μόνο για τη μαζικότητα και τη μαχητικότητά τους, αλλά και για τη σκληρή καταστολή που δέχτηκαν από την αστυνομία. Πέρα από το γεγονός ότι το κίνημα έχει ήδη ένα νεκρό, ενδεικτικό της βιαιότητας είναι και το γεγονός ότι μόνο το βράδυ της 13ης Ιούνη, στο Σάο Πάολο, η στρατιωτική αστυνομία συνέλαβε 235 ανθρώπους, χωρίς κανέναν απολύτως λόγο. Κάποιοι συνελήφθησαν απλά γιατί έμοιαζαν με φοιτητές, ή γιατί κουβαλούσαν στις τσάντες τους μπουκάλια με ξύδι, προκειμένου να προστατευτούν από τα δακρυγόνα. Η αστυνομία χρησιμοποίησε πλαστικές σφαίρες και βροχή από δακρυγόνα αδιάκριτα, τραυματίζοντας διαδηλωτές, αλλά και δημοσιογράφους, φωτογράφους, κλπ. Συνελήφθησαν ακόμη και αυτοί που προσπαθούσαν να παράσχουν τις πρώτες βοήθειες σε τραυματισμένους διαδηλωτές, ενώ τα φαρμακεία τους κατασχέθηκαν. Στην ουσία, αυτό που επιχειρεί να αμφισβητήσει η κυβέρνηση, στη Βραζιλία όπως και αλλού, είναι το ίδιο το δικαίωμα της κοινωνίας να διαδηλώνει και να διεκδικεί.
Μια νέα εποχή αγώνων
Φυσικά αυτό το όργιο καταστολής έρχεται απλά να προστεθεί σε μια σειρά συνολικότερων επιθέσεων που δέχεται όλο το προηγούμενο διάστημα η κοινωνία της Βραζιλίας.
Η εικόνα που είχε χτιστεί τα τελευταία χρόνια, αυτή μιας χώρας που κινείται ταχύτατα προς τον ανεπτυγμένο κόσμο, έχει πληγεί σημαντικά από τους πολύ χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης (λιγότερο από 1% το 2012), και τον υψηλό πληθωρισμό, που επηρεάζει βασικά τα φτωχότερα στρώματα της κοινωνίας.
Μέσα σε αυτή την κατάσταση, η κυβέρνηση της Ντίλμα Ρούσεφ στρέφεται όλο και δεξιότερα, κινούμενη στην κατεύθυνση της σκληρής λιτότητας και των ιδιωτικοποιήσεων (από τα λιμάνια και τα αεροδρόμια, μέχρι τις μονάδες εξόρυξης πετρελαίου, και βέβαια τις αθλητικές εγκαταστάσεις ενόψει των αθλητικών διοργανώσεων του 2014 και 2016). Σαν αποτέλεσμα όλων των παραπάνω πολιτικών, η δημοτικότητά της έχει πέσει κατά 8% εδώ και λίγους μόνο μήνες (από 65% το Μάρτη, σε 57% σήμερα).
Η χώρα μπαίνει σε μια νέα εποχή, με βασικά χαρακτηριστικά τα εμφανή πλέον σημάδια της κρίσης, αλλά και την αναγέννηση των αγώνων των εργαζομένων και της νεολαίας. Το 2012 ήταν η χρονιά με το μεγαλύτερο αριθμό απεργιών, τα τελευταία 16 χρόνια. Οι εργαζόμενοι στο δημόσιο τομέα αντιστέκονται στις περικοπές που επιχειρούνται στους μισθούς και τα δικαιώματά τους, την ώρα που οι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα, διεκδικούν να έχουν μερίδιο στην πολυδιαφημισμένη «οικονομική ανάπτυξη», που τα τελευταία χρόνια αποτελούσε το βασικό επιχείρημα προκειμένου να παρουσιαστεί η Βραζιλία σαν χώρα – παράδειγμα καλής λειτουργίας του μοντέλου των αγορών.
Η πόλη ανήκει στο λαό!
Η πάλη για δημόσιες, φτηνές συγκοινωνίες, για ανθρώπινες συνθήκες στέγασης και ζωής στις μεγαλουπόλεις της Βραζιλίας, για τη διατήρηση του δικαιώματος στη διαμαρτυρία, μπορεί και πρέπει πλέον να κάνει ένα βήμα παραπάνω: να μετατραπεί σε ένα συνολικότερο κίνημα των εργαζομένων και των νέων, για τη διεκδίκηση του ελέγχου πάνω στις γειτονιές και τις πόλεις τους.
Αυτά υποστηρίζει η LSR («Ελευθερία – Σοσιαλισμός – Επανάσταση», τμήμα της CWI στη Βραζιλία) συμμετέχοντας ενεργά στο κίνημα και κάνοντας προτάσεις για τη συνέχιση και την κλιμάκωσή του. Προτάσεις όπως την κήρυξη 24ωρης γενικής απεργίας, αλλά και για τη δημιουργία ενός μετώπου που να συνδέει τα κοινωνικά κινήματα με τους ριζοσπαστικούς πολιτικούς χώρους, βρίσκονται ήδη στο επίκεντρο της συζήτησης για το πως μπορεί το κίνημα να προχωρήσει και να διευρυνθεί.
Μετά από χρόνια νεοφιλελεύθερων επιθέσεων και καταπίεσης, μια νέα σελίδα αγώνων έχει ανοίξει στη Βραζιλία.
