Του Νίκου Αναστασιάδη
Το σκάνδαλο που έχει ξεσπάσει με αφορμή την εταιρία real estate της Μονής Βατοπαιδίου παίρνει όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις. Καθημερινές αποκαλύψεις δείχνουν μια οργανωμένη επιχείρηση που σκοπό είχε τον πλουτισμό ενός ολόκληρου κυκλώματος σε βάρος του δημοσίου. Και όλα αυτά καλυμμένα κάτω από το ράσο της πίστης και της αγιότητας.
Για γέλια ή για κλάματα;
Κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότι υπάρχει ένα κωμικό στοιχείο στην όλη ιστορία. Μοναχοί με τρία κινητά και τζιπ να μετράνε εκτάσεις κοντά στην Θεσσαλονίκη, ο Εφραίμ παρουσιάζεται με μπράβους στην Βιστωνίδα, ελικόπτερα, χάρτες και η τελευταία τεχνολογία μέσα σε μοναστήρια- μεσιτικά γραφεία. Υπουργοί εξομολογούνται, κρατικές υπηρεσίες γίνονται ταχύτατες, υπουργικές αποφάσεις εξαφανίζονται, πεθεροί υπουργών απειλούν θεούς και δαίμονες. Αυτή η εικόνα θα μπορούσε υπό άλλες συνθήκες να αποτελεί το σενάριο μιας κωμωδίας.
Όλα αυτά όμως γίνονται τραγικά αν σκεφτεί κανείς την οικονομική κατάσταση στην οποία βρίσκονται χιλιάδες εργαζόμενοι καθημερινά, που παλεύουν για την επιβίωση βλέποντας τα δις να χορεύουν πάνω από τα κεφάλια τους.
Τι έγινε
Αυτό που είδαμε να ξετυλίγεται μπροστά μας όλες αυτές τις μέρες είναι η αποκάλυψη ενός κυκλώματος που με κόστος την δημόσια περιουσία αποκτούσε χρήμα και δύναμη. Με βάση την κατοχή Βυζαντινών χρυσόβουλων (!) η γνωστή πια Μονή διεκδίκησε και πέτυχε την «απόκτηση» της λίμνης Βιστωνίδας, την οποία στην συνέχεια αντάλλαξε με ακίνητα- φιλέτα σε όλη την Ελλάδα. Η ανταλλαγή συνοδεύτηκε από τη σκανδαλώδη υπερεκτίμηση της λίμνης, αλλά και την σκανδαλώδη υποεκτίμηση των ακινήτων του Δημοσίου (μέχρι και 100 φορές κάτω από την αντικειμενική τους αξία!). Τα ακίνητα αυτά στην συνέχεια τα πουλούσε σε εταιρίες για οικοδόμηση. Για να μπορέσουν οι ιερείς- μεσίτες να χτίσουν ακριβώς εκεί που θέλουν, πέτυχαν κιόλας να αποχαρακτηρίσουν μερικούς αρχαιολογικούς χώρους και κάποιες δασικές εκτάσεις.
Το πραγματικό σκάνδαλο
Η Μονή Βατοπαιδίου όμως αποτελεί την κορυφή του παγόβουνου. Στην πραγματικότητα το μεγαλύτερο σκάνδαλο είναι η εδώ και χρόνια ανεξέλεγκτη οικονομική- επιχειρηματική δραστηριότητα όλης της εκκλησίας.
Μιας εκκλησίας που:
– κανένας δεν ξέρει το ακριβές μέγεθος της περιουσίας της, γιατί αρνείται κάθε έλεγχο.
– κανένας δεν ξέρει τα ακριβή της έσοδα, για τον ίδιο λόγο.
– έχει φοροαπαλλαγή σχεδόν για κάθε της δραστηριότητα.
– έχει απαλλαγή από τον φόρο μεγάλης ακίνητης περιουσίας.
– το προσωπικό της (ιερείς) πληρώνεται από το κράτος και όχι από την ίδια.
– παίρνει επιχορηγήσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς να υπόκειται σε ελέγχους.
Τα ράσα κάνουν το μεσίτη
Στην πραγματικότητα όλος ο πλούτος που έχει συσσωρεύσει και ο μηχανισμός που έχει φτιάξει η εκκλησία όλα αυτά τα χρόνια χρησιμοποιείται από την κορυφή της ως μέσο απόκτησης ακόμα μεγαλύτερης δύναμης, αλλά και προσπάθεια απόκτησης ακόμα μεγαλύτερου πλούτου. Η λογική του αδίστακτου κέρδους φαίνεται ότι αποδείχτηκε πιο δυνατή από την πίστη σε μια θεϊκή δύναμη. Πάνω σε αυτή τη βάση χτίζεται μια σ΄χση αλληλεξάρτησης με ΠΑΣΟΚ και ΝΔ.
Μεμονωμένο φαινόμενο;
Μήπως όμως ο Εφραίμ και οι μοναχοί του αποτελούν απλά τους παραπλανημένους, άσωτους υιούς της εκκλησίας, και αποτελούν την εξαίρεση;
Δυστυχώς τα πράγματα δεν είναι έτσι. Ας θυμηθούμε το σκάνδαλο με Γιοσάκη, Βαβύλη, κτλ. Ας θυμηθούμε τις ανθρωπιστικές αποστολές της ΜΚΟ της εκκλησίας «Αλληλεγγύη», που έστελνε στους πληγέντες από το τσουνάμι ληγμένα κρέατα και στολές του Αϊ-Βασίλη. Ας θυμηθούμε τέλος ότι μια σειρά από Μητροπόλεις και Μονές διεκδικούν δημόσιες εκτάσεις (ενδεικτικά: Μονή Τοπλού στο Λασίθι, Μονή Κλειστών στο Ποικίλο Όρος, Εκκλησία της Ελλάδος στον Καρέα, Μονή Διονυσίου στη Χαλκιδική, κ.α.).
Πως θα τους σταματήσουμε;
Η τεράστια περιουσία της εκκλησίας αποτελεί πρόκληση για τους εργαζόμενους.
Θα πρέπει:
1. Να υπάρξει διαχειριστικός έλεγχος και καταγραφή της τεράστιας εκκλησιαστικής περιουσίας (και των 2.500 μονών).
2. Να δημευτεί η τεράστια περιουσία της εκκλησίας, να περάσει στο δημόσιο, και να αξιοποιηθεί για κοινωφελείς σκοπούς (πάρκα, σχολεία, νοσοκομεία, κτλ). Οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις να περάσουν στους τοπικούς συνεταιρισμούς για να δοθεί δουλειά στους φτωχούς αγρότες και τους εργάτες γης.
3. Να καταργηθούν όλες οι φοροαπαλλαγές καθώς και η μισθοδοσία των 11.000 κληρικών από το κράτος. Η ιδιότητα του ιερέα να θεωρείται εθελοντική συνεισφορά που να επιδοτείται από τους πιστούς της κάθε ενορίας.
4. Τα οικονομικά της εκκλησίας να υπόκεινται σε απόλυτη διαφάνεια. Να καταργηθεί το τραπεζικό απόρρητο- οι λογαριασμοί να είναι ανά πάσα στιγμή ανοιχτοί για έλεγχο.
5. Συγκεκριμένα για το Βατοπαίδι, να γίνει έλεγχος από μια επιτροπή που θα συμμετέχουν κοινωνικές και συνδικαλιστικές οργανώσεις, εκπρόσωποι των τοπικών κοινωνιών από τις ανταλλαγμένες εκτάσεις, και χαμηλόβαθμοι κληρικοί, που θα αναλάβει να ξεσκεπάσει όλες τις δραστηριότητες της Μονής. Να ακυρωθούν όλες οι ανταλλαγές που έγιναν και να παραδοθούν οι εκτάσεις στις τοπικές κοινωνίες. Παραδειγματική τιμωρία των ιερέων- μεσιτών ως μεγαλοαπατεώνων. Ταυτόχρονα, αποκάλυψη όλων των κρατικών λειτουργών που ενεπλάκησαν στο σκάνδαλο και ξήλωμα του κυκλώματος που πραγματοποίησε τις ανταλλαγές.
Η αριστερά, και ιδιαίτερα ο ΣΥΡΙΖΑ, θα πρέπει να πάρει πρωτοβουλίες την επόμενη περίοδο σε κάθε περιοχή που υπάρχουν εκκλησιαστικές διεκδικήσεις, να φέρει σε επαφή και να συντονίσει αυτά τα τοπικά κινήματα, ώστε να δοθεί μια συνολική απάντηση σε αυτή την δίψα για όλο και περισσότερο πλούτο, όλο και περισσότερη εξουσία.
