Οι πρωθυπουργικές δηλώσεις ότι ο ελληνικός λαός στηρίζει τις ‘μεταρρυθμίσεις’ της κυβέρνησης και ζητάει και άλλες, δεν μπορούν να κρύψουν την ουσία που δεν είναι άλλη από τη μαζική και ολοένα αυξανόμενη δυσαρέσκεια της κοινωνίας απέναντι στο σημερινό πολιτικό σκηνικό.
Το 2005 η κυβέρνηση της ΝΔ πέρασε το πιο σκληρό πακέτο λιτότητας της τελευταίας δεκαετίας. Αύξηση των έμμεσων φόρων και του ΦΠΑ, μείωση του κόστους των υπερωριών, κατάργηση του 8ωρου, κατάργηση της μονιμότητας στον ΟΤΕ και στις ΔΕΚΟ, μείωση μισθών και συντάξεων, χτύπημα συνολικά του δημοσίου τομέα. Οι εξαγγελίες του Καραμανλή για συνέχιση των ‘μεταρρυθμίσεων’ πρακτικά σημαίνουν συνέχιση της ίδιας πολιτικής με νέα πακέτα λιτότητας και για την επόμενη περίοδο. Οι εργαζόμενοι, οι αγρότες και η νεολαία είναι αυτοί που χτυπιούνται από αυτή την επίθεση και η δυσαρέσκειά τους αποτυπώθηκε την τελευταία χρονιά μέσα από μια σειρά κινητοποιήσεων σε χώρους αλλά και από τις πιο μαζικές διαδηλώσεις και απεργιακές συγκεντρώσεις των τελευταίων χρόνων (ΔΕΘ το Σεπτέμβρη, γενική απεργία 14 Δεκέμβρη).
Αυτή η δυσαρέσκεια, οι φόβοι και οι ανησυχίες της κοινωνίας αποτυπώνονται καθαρά και στην τελευταία δημοσκόπηση της χρονιάς. Και το πιο σημαντικό από αυτή είναι ότι το πολιτικό μήνυμα που στέλνει δεν αφορά μόνο την κυβέρνηση της ΝΔ αλλά το σύνολο του πολιτικού κόσμου, συμπεριλαμβανομένων και των κομμάτων της αριστεράς.
Στη δημοσκόπηση της ΚΑΠΑ RESEARCH που παρουσίασε το Βήμα της Κυριακής στο τέλος του 2005 καταγράφεται με πολύ σαφή τρόπο η δυσαρέσκεια απέναντι τόσο στην κυβέρνηση όσο και στην αξιωματική αντιπολίτευση. Συγκεκριμένα στην πρόθεση ψήφου η ΝΔ παίρνει 32,4% και το ΠΑΣΟΚ 31,2%, ενώ η δυσαρέσκεια απέναντι στο κυβερνητικό έργο φτάνει το 59,4%. Η μείωση της ψαλίδας μεταξύ των δύο κομμάτων, για την οποία πολλά στελέχη του ΠΑΣΟΚ έσπευσαν να πανηγυρίσουν και να ερμηνεύσουν ως ‘δυναμική’ του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, κάθε άλλο παρά αυτό σημαίνει. Η δυσαρέσκεια απέναντι στο ΠΑΣΟΚ είναι μεγαλύτερη ακόμα και από αυτή της ΝΔ (66,4%) και αυτό που στην ουσία ψαλιδίζει τη διαφορά είναι η μεγάλη φθορά της ΝΔ. Η δυσαρέσκεια απέναντι στο ΠΑΣΟΚ δεν έχει να κάνει τόσο με την ανεπάρκεια του προέδρου του κόμματος (ο Γ. Παπανδρέου σημειώνει μεγαλύτερη δημοτικότητα από το κόμμα του) αλλά με την αδυναμία του να διαφοροποιηθεί από την κυβέρνηση σε όλα τα βασικά ζητήματα καθώς και με το ότι το ίδιο το ΠΑΣΟΚ, με τις πολιτικές που εφάρμοσε όλα τα προηγούμενα χρόνια, θεωρείται υπεύθυνο για τη σημερινή κατάσταση (43% αποδίδει την κύρια ευθύνη για τα ελλείμματα και την κακή κατάσταση της οικονομίας στο ΠΑΣΟΚ και 46% και στους δύο).
Τα κόμματα της αριστεράς
Σε αυτό το σκηνικό, με τη δυσαρέσκεια απέναντι στο ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ να αυξάνονται, με τη διάθεση όλο και μεγαλύτερων κομματιών της κοινωνίας να αντιδράσουν, θα περίμενε κανείς τα κόμματα της αριστεράς να ενσωματώσουν την οργή του κόσμου και να βγουν πιο δυναμωμένα. Παρόλα αυτά κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει. Η αιτία γι αυτό βρίσκεται στην λαθεμένη πολιτική των ηγεσιών τους.
Την περασμένη χρονιά αυτό έγινε αρκετά εμφανές σε όλες τις κινητοποιήσεις που έγιναν. Το ΚΚΕ ουσιαστικά επέλεγε την περιχαράκωση και την απομόνωση από τους υπόλοιπους εργαζόμενους διοργανώνοντας τις δικές του κομματικές κατά κύριο λόγο κινητοποιήσεις, μέσα από ξεχωριστές συγκεντρώσεις. Ο Συνασπισμός από την άλλη έγινε πολύ πιο αισθητός από τις εσωκομματικές του κόντρες παρά από την παρουσία του στους ταξικούς αγώνες. Η εικόνα των δύο κομμάτων και τελικά η αδυναμία της επίσημης αριστεράς να αναχαιτίσει την επίθεση του κεφαλαίου επιβεβαιώνεται και μέσα από την τελευταία δημοσκόπηση του χρόνου. Που βρίσκει το ΚΚΕ να κινείται στο 6,8% και το ΣΥΝ στο 3,7%, τα ποσοστά δηλαδή γύρω από τα οποία κινούνται εδώ και μια δεκαετία.
Άνοδος του ΛΑΟΣ
Από όλο αυτό το σκηνικό της δυσαρέσκειας απέναντι στα μεγάλα κόμματα και της αδυναμίας της αριστεράς να ενσωματώσει αυτή τη δυσαρέσκεια, ο μόνος κερδισμένος φαίνεται να είναι ο Καρατζαφέρης και το κόμμα του. Ο ΛΑΟΣ, μέσα από μια λαϊκιστική και ρατσιστική συνθηματολογία και εκμεταλλευόμενος το κενό που η αριστερά δεν φαίνεται να μπορεί να καλύψει, καταφέρνει να μαζεύει τους δυσαρεστημένους ψηφοφόρους όλων των κομμάτων και να γίνεται τέταρτο κόμμα με 5,3%, πάνω από το ΣΥΝ και μόλις 1,5% λιγότερο από το ΚΚΕ. Στη Β.Ελλάδα τα γκάλλοπ δίνουν στον ΛΑΟΣ μεγαλύτερα ποσοστά από τον πανελλαδικό του μέσο όρο με αποτέλεσμα ο Γ.Καρατζαφέρης να “φλερτάρει” με την ιδέα να κατέβει υποψήφιος δήμαρχος στην Θες/νίκη. Αυτή τη στιγμή οι ψήφοι που παίρνει είναι ψήφοι διαμαρτυρίας απέναντι στα άλλα κόμματα. Ωστόσο, όσο περισσότερο η οργή των εργαζομένων απέναντι στις πολιτικές του κεφαλαίου δεν βρίσκει διέξοδο, τόσο μεγαλύτερος θα είναι ο κίνδυνος ενίσχυσης του ΛΑΟΣ. Και η περαιτέρω ενίσχυση του ΛΑΟΣ θα σημαίνει και την όλο και μεγαλύτερη νομιμοποίηση των ρατσιστικών θέσεων του Καρατζαφέρη στη συνείδηση της κοινωνίας.
Πολιτικό κενό
Στα μάτια της κοινωνίας όλο και περισσότερο ταυτίζονται τα δύο μεγάλα κόμματα. Η δυσαρέσκεια που καταγράφεται απέναντι σε ΠΑΣΟΚ και ΝΔ όλο και μεγαλώνει, ενώ τα επίσημα κόμματα της αριστεράς δεν μπορούν να εκφράσουν όλη αυτή τη διάχυτη δυσαρέσκεια. Την ίδια ώρα μεγαλώνει και η τάση για αναζήτηση νέων πολιτικών λύσεων. Το ποσοστό όσων παίρνουν αποστάσεις από τα κόμματα πλησιάζει το 20%, ενώ πάνω από το 40% των ερωτηθέντων θεωρεί αισιόδοξη εξέλιξη για το μέλλον την αύξηση των απεργιών και των κινητοποιήσεων των εργαζομένων.
Όσον και αν η εικόνα φαίνεται καταρχήν αντιφατική, η τάση για περισσότερους αγώνες την επόμενη περίοδο θα οδηγεί τα πιο πρωτοπόρα τμήματα των εργαζομένων στο συμπέρασμα της ανάγκης για ένα νέο κόμμα των εργαζομένων.
της σύνταξης