Τα συστημικά κόμματα σε πανικό καθώς Podemos και Ενωμένη Αριστερά συμφωνούν σε κοινή εκλογική κάθοδο
Άρθρο του Danny Byrne,
Socialismo Revolutionario – CWI Ισπανίας
Μετάφραση Ανδρέας Νικητόπουλος
Το τοπίο των επαναληπτικών εκλογών του Ιουνίου στην Ισπανία άλλαξε δραματικά πριν από δύο εβδομάδες, όταν οι Podemos και η Ενωμένη Αριστερά (Izquierda Unida-IU) συμφώνησαν σε ένα κοινό εκλογικό ψηφοδέλτιο. Η Ισπανική άρχουσα τάξη, για την οποία οι εκλογές αυτές φαινόντουσαν σαν μια ευκαιρία αναβίωσης του δικομματισμού, βρίσκεται σε κατάσταση πανικού.
Το κυβερνών δεξιό Λαϊκό Κόμμα (Partido Popular – PP) και το, αντίστοιχο του ΠΑΣΟΚ, Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ισπανίας (Partido Socialista Obrero Español – PSOE) ήλπιζαν σε μια προεκλογική περίοδο στην οποία θα διαπληκτίζονται για τις μικρές διαφορές που έχουν οι πολιτικές τους, ωθώντας παράλληλα τους Podemos και την Αριστερά στο περιθώριο. Ξαφνικά όμως, οι ηγέτες τους εμφανίζονται ενωμένοι μπροστά στην επερχόμενη «απειλή του κομμουνισμού». Οι δημοσκοπήσεις των τελευταίων εβδομάδων δικαιολογούν το φόβο και τον πανικό τους, καθώς οι «Unidos Podemos» («Μαζί Μπορούμε» – η συνεργασία Ποδέμος και IU) ξεπέρασαν το PSOE και όλα δείχνουν ότι είναι σε θέση να κερδίσουν τις εκλογές.
Ο Επαναστατικός Σοσιαλισμός (CWI Ισπανίας) είχε επανειλημμένα προτείνει και αγωνιστεί για ένα ενιαίο μέτωπο πάλης, για μια εκλογική συμμαχία της Αριστεράς και των εργατικών και κοινωνικών κινημάτων, με στόχο μια κυβέρνηση της Αριστεράς, η οποία με ένα σοσιαλιστικό πρόγραμμα θα τερματίσει τη λιτότητα.
Η βάση και η ανάγκη για μια τέτοια συμμαχία φάνηκε στις δημοτικές εκλογές της περασμένης χρονιάς, όταν οι υποψήφιοι της συνεργασίας της Αριστεράς κέρδισαν τους δήμους της Βαρκελώνης, της Μαδρίτης και άλλων μεγάλων πόλεων.
Ένα βήμα προς την ενωτική συνεργασία της Αριστεράς μετά το αδιέξοδο των εκλογών του Δεκεμβρίου
Στις γενικές εκλογές του Δεκεμβρίου, οι ψήφοι των Podemos και της Ενωμένης Αριστεράς ξεπέρασαν αθροιστικά αυτές του PSOE. Ένα τέτοιο αποτέλεσμα και με το Λαϊκό Κόμμα να απέχει παρασάγγας από την πλειοψηφία (αυτοδυναμία), έθετε ήδη την πιθανότητα για την Αριστερά να ηγηθεί της νέας κυβέρνησης, ωστόσο μια τέτοια συμμαχία δεν κατέστη εφικτή εκείνη την περίοδο.
Ο Πάμπλο Ιγκλέσιας και άλλα στελέχη της ηγεσίας των Podemos αντιτίθονταν σε μια παν-ισπανική συμμαχία με τη IU, θέτοντας ως βασικό όρο συνεργασίας την ενσωμάτωση των υποψηφίων της IU στους εκλογικούς καταλόγους του Podemos. Από την άλλη μεριά, στελέχη της ηγεσίας της IU, φοβούμενα αφενός την υποβάθμισή τους και αφετέρου τη διακύβευση της επιρροής τους, της θεσμικής τους εκπροσώπησης και των πολιτικών τους σταδιοδρομιών, υιοθέτησαν μια σεχταριστική στάση απέναντι στη συνεργασία.
Ωστόσο, μετά το αδιέξοδο των εκλογών του Δεκεμβρίου, διάφοροι παράγοντες έπαιξαν σημαντικό ρόλο για τη στροφή προς την ενότητα. Οι Podemos εισήλθαν σε μια περίοδο κρίσης, με την ηγεσία τους διαιρεμένη εν μέσω πιέσεων για το σχηματισμό συνασπισμού με το PSOE και το λαϊκίστικο δεξιό κόμμα των Ciudadanos («Πολίτες», ένα κόμμα αντίστοιχο του ελληνικού «Ποταμιού») να βρίσκεται σε άνοδο. Αυτές οι αντιθέσεις οδήγησαν στο σταδιακό «στρογγύλεμα» του λόγου και του προγράμματος των Podemos και προκάλεσαν την πτώση των ποσοστών τους σε επίπεδα παρόμοια με αυτά που είχαν πριν την προεκλογική δημοσκοπική άνθιση του Δεκεμβρίου.
Από την άλλη πλευρά, η Ενωμένη Αριστερά (IU) υπό την ηγεσία του πιο αριστερού και μαχητικού Αλμπέρτο Γκαρθόν (η οποία είχε κερδίσει το Δεκέμβριο σχεδόν 1 εκατομμύριο ψήφους χωρίς να έχει κατέβει σε όλες τις περιφέρειες) είδε τα ποσοστά της στις δημοσκοπήσεις να αυξάνονται θεαματικά.
Η ισορροπία δυνάμεων μεταξύ των δύο σχηματισμών, η οποία στο παρελθόν έγερνε την πλάστιγγα υπέρ των Podemos και του Ιγκλέσιας, άλλαξε και ο Ιγκλέσιας πλέον είχε αφενός περισσότερα να κερδίσει από την ενότητα και αφετέρου πιθανόν περισσότερα να φοβηθεί σε περίπτωση που πήγαινε ενάντια στον Γκαρθόν και την Ενωμένη Αριστερά.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο Ιγκλέσιας άλλαξε ολοκληρωτικά την τακτική του, βάζοντας στο περιθώριο τις προϋποθέσεις για ενότητα που είχε θέσει την προηγούμενη χρονιά. Έτσι, Podemos και Ενωμένη Αριστερά συμφώνησαν στην από κοινού εκπροσώπησή τους στις επαναληπτικές εκλογές, κατεβάζοντας ένα ενιαίο ψηφοδέλτιο για όλη την Ισπανία.
Μια ρευστή και απρόβλεπτη προεκλογική εκστρατεία
Οι Unidos Podemos είναι αυτή τη στιγμή δεύτεροι στις δημοσκοπήσεις, σχεδόν 5% πίσω από το PP και 3% μπροστά από το PSOE. Ωστόσο, η προεκλογική αυτή εκστρατεία μπορεί να αλλάξει άρδην από στιγμή σε στιγμή.
Συγκεκριμένα, το PSOE έχει κάθε λόγο να ανησυχεί. Παρά τη δραματική του πτώση τα τελευταία χρόνια, εξακολουθεί να επιβιώνει χάρη στο χαρακτηρισμό του ως «κύριο κόμμα της αντιπολίτευσης» και αυτός ακριβώς ήταν ο λόγος που η 2η θέση στις εκλογές του Δεκεμβρίου ήταν τόσο σημαντική. Παρ’ όλα αυτά και έχοντας μείνει πίσω από την Αριστερά στις δημοσκοπήσεις, ξεκινάει την προεκλογική εκστρατεία, με το πιο αποτελεσματικό επιχείρημα της ηγεσίας του – αυτό της «χρήσιμης ψήφου» ενάντια στο PP – να γίνεται ολοένα και λιγότερο πειστικό.
Το δεξιό PP βρίσκεται επίσης στο χείλος του γκρεμού, βαλλόμενο από παντού από σκάνδαλα διαφθοράς, καταφέρνοντας να διατηρήσει την κομματική του ενότητα λόγω της δύναμης που ασκεί στην κυβέρνηση. Μόλις πριν από λίγες εβδομάδες, ο υπουργός Βιομηχανίας Χοσέ Μανουέλ Σορία παραιτήθηκε μετά τις αποκαλύψεις για ανάμειξή του στο σκάνδαλο των Panama Papers, παρά τις επίμονες διαψεύσεις εκ μέρους του. Οι Ciudadanos (Θιουδαδάνος – «Πολίτες») το δεξιό λαϊκίστικο αντίβαρο των Podemos που συνδυάζει τις δεξιές νεοφιλελεύθερες πολιτικές του με μια καθαρή και άφθαρτη εικόνα ενάντια στη διαφθορά, αν και προς το παρόν έχει μείνει πίσω, καιροφυλακτεί διαβρώνοντας ήδη τη βάση του PP.
Για μια δημοκρατική και στηριγμένη στη βάση ενότητα στον αγώνα
Ο Επαναστατικός Σοσιαλισμός χαιρετίζει το σχηματισμό των Unidos Podemos ως ένα νέο (πολιτικό) «εργαλείο», το οποίο μπορεί να φέρει μια κυβέρνηση της Αριστεράς στην εξουσία και να εγκαινιάσει μια νέα περίοδο στην ταξική πάλη στην Ισπανία.
Δεν θα πρέπει, όμως, να αρκεστεί σε μια απλή συμφωνία μεταξύ των κλειστών κύκλων της ηγεσίας, αλλά, να γίνει ένα πραγματικό ενιαίο μέτωπο της κοινωνικής και πολιτικής πάλης ενάντια στη λιτότητα και τον καπιταλισμό. Θα πρέπει να σχηματιστούν ενιαίες συνελεύσεις από ακτιβιστές και υποστηρικτές όλων των αριστερών κομμάτων, από συνδικάτα και κοινωνικά κινήματα που θα συζητήσουν και θα αποφασίσουν τη στρατηγική της συμμαχίας αυτής, το πρόγραμμα και τους εκλογικούς καταλόγους.
Η Ενωμένη Αριστερά (IU) έχει να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο σε αυτή τη συμμαχία. Ο Γκαρθόν ριζοσπαστικοποίησε ακόμα περισσότερο το πρόγραμμα και τη ρητορική της IU, ασκώντας κριτική από τα αριστερά στους Podemos και υπερασπιζόμενος βασικά σοσιαλιστικά αιτήματα όπως την εθνικοποίηση στρατηγικών επιχειρήσεων και τομέων της οικονομίας.
Μετά την προδοσία του ΣΥΡΙΖΑ και του Τσίπρα στην Ελλάδα, άρχισε να υποστηρίζει ότι είναι ανάγκη τουλάχιστον «να προετοιμαστούμε για την πιθανότητα» ρήξης με το καπιταλιστικό Ευρώ και την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Τόσο ο Γκαρθόν όσο και άλλα στελέχη της Αριστεράς, θα διαπράξουν τρομερό λάθος εάν, στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, σταματήσουν αφενός να μιλάνε για αυτήν «την πιθανότητα» και αφετέρου να επικρίνουν τη δεξιά μετατόπιση των ηγετών των Podemos.
Κυβέρνηση των εργαζομένων
Οι συνεχόμενες κρίσεις που έχουν πλήξει τον ισπανικό καπιταλισμό καταδεικνύουν πλέον ξεκάθαρα την ανάγκη για αλλαγή του συστήματος. Η εμπειρία από τους αγώνες των τελευταίων χρόνων ενάντια στη λιτότητα, υπέρ των δημοκρατικών εθνικών δικαιωμάτων της Καταλονίας, ενάντια στους πλειστηριασμούς και τις εξώσεις κλπ αποδεικνύει ολοένα και περισσότερο ότι, το καπιταλιστικό σύστημα αποτελεί το εμπόδιο για την επίτευξη ακόμα και των πιο στοιχειωδών δικαιωμάτων και την αποκατάσταση του βιοτικού επιπέδου. Η εμπειρία από την προδοσία του ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα αναφοράς.
Ένας από τους βασικούς στόχους αυτή τη στιγμή είναι ο αγώνας για ένα αντικαπιταλιστικό–σοσιαλιστικό πρόγραμμα εντός των Unidos Podemos, που θα συνδέει τη μάχη ενάντια στη λιτότητα με την ανάγκη της αλλαγής του καθεστώτος ιδιοκτησίας και παραγωγής, θέτοντας τους πλουτοπαραγωγικούς πόρους και τους βασικούς τομείς της οικονομίας κάτω από ένα σοσιαλιστικό δημοκρατικό δημόσιο έλεγχο και ιδιοκτησία. Αυτό συνδέεται άρρηκτα με τον αγώνα για μια ισχυρή ανεξάρτητη στάση της Αριστεράς, ενάντια σε μετεκλογικές συμφωνίες που να οδηγούν σε κυβερνητικούς συνασπισμούς υπέρ της λιτότητας. Με τον αγώνα η εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα να στηριχτούν στις δικές τους δυνάμεις και να παλέψουν για την ικανοποίηση των δικών τους αιτημάτων και αναγκών. Τα βασικά αιτήματα-συνθήματα της επαναστατικής Αριστεράς στην Ισπανία πρέπει να είναι:
ΟΧΙ σε έναν Ισπανό Τσίπρα!
Για ένα πραγματικά Ενιαίο Μέτωπο της Αριστεράς με σοσιαλιστικό πρόγραμμα για το τέλος του καπιταλισμού!
Για μια κυβέρνηση των εργατικών και λαϊκών στρωμάτων!
