Την Τρίτη 18 Σεπτεμβρίου εργαζόμενες και εργαζόμενοι στα McDonald’s, σε 10 διαφορετικές πόλεις των ΗΠΑ προχώρησαν σε στάση εργασίας για μία ώρα. Ο λόγος για την στάση εργασίας ήταν τα περιστατικά σεξουαλικής παρενόχλησης είτε από συναδέρφους, είτε από προϊσταμένους, αλλά και η αδιαφορία που δείχνει η διοίκηση όταν τα περιστατικά αυτά καταγγέλλονται.
Κατά την διάρκεια του μεσημεριανού γεύματος, οι εργαζόμενες/οι βγήκαν από τα καταστήματα και σταμάτησαν να δουλεύουν. Ήταν η πρώτη φορά που καλέστηκε απεργία ταυτόχρονα σε πολλές πολιτείες των ΗΠΑ για ζητήματα σεξουαλικής παρενόχλησης! Σε όλα τα καταστήματα κυριάρχησε το σύνθημα «metoo», ενώ υπήρξαν και άλλα όπως «Δεν είμαι μέρος του μενού», «Κρατήστε τα μπιφτέκια σας, κρατήστε τις πατάτες. Κρατήστε τα χέρια σας μακριά από τους μηρούς μου».
Πολλές εργαζόμενες στα McDonald’s αναφέρθηκαν σε προσωπικά περιστατικά σεξουαλικής παρενόχλησης στον χώρο εργασίας τους αλλά και στην αντιμετώπισή τους από τους προϊσταμένους, οι οποίοι δεν έλαβαν κανένα μέτρο, δεν υπερασπίστηκαν το θύμα και φυσικά με τη στάση τους τις αποθάρρυναν από το να καταγγείλουν επόμενα περιστατικά παρενόχλησης.
Αισχρή αντιμετώπιση
Μία εργαζόμενη δήλωσε πως απολύθηκε όταν κατάγγειλε έναν συνάδερφό της που την ρώτησε «Πόσα πέη μπορούσε να πάρει μέσα της»!
Μία άλλη εργαζόμενη, όταν κατάγγειλε πως ένας συνάδερφός της την άγγιζε στα στήθη και κολλούσε πάνω της ζητώντας της να αγγίξει το πέος του, ο προϊστάμενός της της απάντησε πως θα έπρεπε να προχωρήσει την σχέση της με τον συνάδερφό της στο «επόμενο στάδιο» και να μην κάνει σαν «μικρό κοριτσάκι». Όταν μετά από λίγο καιρό ένας άλλος συνάδερφός της προσπάθησε να τη βιάσει, η κοπέλα δεν το κατάγγειλε, έχοντας την πικρή εμπειρία από τη προηγούμενη καταγγελία της.
Μια τρίτη εργαζόμενη εξήγησε πως όταν κατάγγειλε στον προϊστάμενό της ότι ένας μεγαλύτερος συνάδελφός της τη ρώτησε «είχες ποτέ μέσα σου λευκή σοκολάτα», η απάντηση του προϊστάμενου ήταν, απλά, «δεν θα κερδίσεις ποτέ αυτή τη μάχη».
Τα τρία αυτά παραδείγματα είναι ελάχιστα σε σχέση με όλα τα περιστατικά παρενόχλησης στα McDonald’s και ενώ δεν συνέβησαν στο ίδιο κατάστημα, ούτε καν στην ίδια πόλη, έχουν έναν κοινό παρονομαστή: τη σεξιστική αντιμετώπιση των θυμάτων από την διοίκηση των καταστημάτων! Αυτό ήταν εξάλλου και το βασικό ζήτημα που ανέδειξαν οι εργαζόμενες κατά την διάρκεια της στάσης εργασίας. Ότι όσο οι εργοδότες τους δεν λαμβάνουν μέτρα ενάντια στη σεξουαλική παρενόχληση, στην ουσία ενθαρρύνουν τους θύτες να συνεχίσουν ανενόχλητοι την «δουλειά» τους.
«Metoo»: από τα… σαλόνια στην εργατική τάξη
Το σύνθημα «metoo» (που σημαίνει «και εγώ» και αναφέρεται στα θύματα σεξουαλικής παρενόχλησης/κακοποίησης) αναδείχτηκε την προηγούμενη περίοδο, έχοντας ξεκινήσει από τις καταγγελίες γυναικών που εργάζονται στον χώρο του κινηματογράφου για περιστατικά σεξουαλικής παρενόχλησης. Γρήγορα όμως πέρασε στις γυναίκες της εργατικής τάξης που ένιωσαν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση να μιλήσουν για τη σεξουαλική παρενόχληση στον χώρο εργασίας τους – και όχι μόνο.
Σήμερα, μετά την πρώτη κήρυξη στάσης εργασίας για θέματα σεξουαλικής παρενόχλησης από το ξέσπασμα του «metoo» μπορούμε να μιλάμε για ένα ποιοτικό βήμα, όπου οι εργαζόμενες γυναίκες δεν μένουν στην καταγγελία περιστατικών (που από μόνη της είναι σημαντική), αλλά αγωνίζονται για να αλλάξουν την κατάσταση.
Οι εργαζόμενες φτωχές γυναίκες, σε δουλειές με χαμηλούς μισθούς και άθλιες συνθήκες εργασίας, είναι οι πιο ευάλωτες για να αντιμετωπίσουν τη σεξουαλική παρενόχληση, αφού υπάρχει ο φόβος της απόλυσης, αλλά την ίδια ώρα οι πιο ικανές να αγωνιστούν, αφού έχουν στα χέρια τους το πιο ισχυρό όπλο: την απεργία που χτυπάει τους εργοδότες στο μόνο σημείο που πονάνε, στην απώλεια κέρδους!
Αν η αλυσίδα φαγητού παραμείνει κλειστή την ώρα του μεσημεριανού – ώρα αιχμής – και χάσει πελάτες, οι πιέσεις που θα ασκηθούν στους εργοδότες για να λάβουν σοβαρά μέτρα κατά της παρενόχλησης θα είναι πολύ πιο ισχυρές από το εάν η διαμαρτυρία παρέμενε στο χώρο του «διαδικτύου». Το να βλέπουν ξαφνικά οι αδιάφοροι και σεξιστές προϊστάμενοι ότι οι εργαζόμενες καλούν σε στάση εργασίας και είναι αποφασισμένες να αγωνιστούν για καλύτερες συνθήκες εργασίας, θα τους αναγκάσει να πάρουν κάποια μέτρα προστασίας των εργαζομένων τους.
Και από το «metoo» στο κίνημα για 15$ την ώρα
Η στάση εργασίας των εργαζομένων στα McDonald’s δεν έπεσε σαν κεραυνός εν αιθρία. Ήρθε σε μία περίοδο που το γυναικείο κίνημα στις ΗΠΑ αναπτύσσεται και συσπειρώνει νέες γυναίκες και εργαζόμενες. Την ίδια ώρα αναπτύσσεται και το κίνημα για βασικό μισθό 15 δολάρια την ώρα στον ιδιωτικό τομέα και αφορά κυρίως σε μεγάλα καταστήματα – αλυσίδες, όπως είναι τα McDonald’s. Έτσι, η συνείδηση των εργαζομένων γυναικών τα τελευταία χρόνια αναπτύσσεται ταυτόχρονα ταξικά και ενάντια στον σεξισμό.
Σε πολλές περιπτώσεις, επιτροπές του κινήματος για 15$ την ώρα συμμετείχαν και έπαιξαν κομβικό ρόλο στη στάση εργασίας ενάντια στη σεξουαλική παρενόχληση, στοιχείο που επίσης δείχνει την ποιοτική δυναμική του αγώνα. Είναι εξαιρετικά σημαντικό το γεγονός ότι το κίνημα για τα εργασιακά δικαιώματα στήριξε τις εργαζόμενες στον αγώνα ενάντια στη σεξουαλική παρενόχληση, στέλνοντας το μήνυμα ότι οι εργατικοί αγώνες δε μπορούν να παραμένουν αμέτοχοι στα ζητήματα του σεξισμού.
Η κατάσταση στις ΗΠΑ αλλάζει
Ταυτόχρονα, είναι εξίσου σημαντικό οι γυναίκες που βγήκαν για να αγωνιστούν ενάντια στη σεξουαλική παρενόχληση να συνδεθούν με τα εργατικά κινήματα, αφού τα προβλήματα στους εργασιακούς χώρους είναι πολλά ακόμα, πέρα από τη σεξουαλική παρενόχληση. Οι μισθοί πείνας, η αδυναμία πρόσβασης στο σύστημα υγείας, το χαμηλό βιοτικό επίπεδο, είναι όλα αποτέλεσμα της εκμετάλλευσης από τους εργοδότες, τους ίδιους που αδιαφορούν για τα περιστατικά σεξουαλικής παρενόχλησης!
Τα τελευταία χρόνια, γίνεται όλο και πιο φανερό ότι η κατάσταση στις ΗΠΑ αρχίζει να αλλάζει. Η διάθεση της κοινωνίας να αντισταθεί στον σεξισμό και τον ρατσισμό του Τραμπ έχει γεννήσει ήδη μεγάλα κινήματα, οι εργαζόμενοι/ες οργανώνονται και διεκδικούν καλύτερες εργασιακές συνθήκες και σημειώνουν σημαντικές νίκες, οι νέοι και οι νέες αποκτούν αυτοπεποίθηση για να διεκδικήσουν ένα καλύτερο μέλλον από αυτό που κληρονόμησαν. Σε αυτές τις συνθήκες η συνειδητοποίηση της ανάγκης για κοινούς αγώνες των καταπιεσμένων κοινωνικών ομάδων και των εργαζομένων, μπορεί να αποτελέσει κομβικό σημείο ώστε να σημειωθούν σημαντικές νίκες.
