Ο εργασιακός μεσαίωνας που μας επιβάλλουν και η αντίσταση των εργαζομένων

Το Σάββατο 5 Αυγούστου πραγματοποιήθηκε, στα πλαίσια του 24ου κάμπινγκ Antinazizone -YRE στο Πευκί της Β. Εύβοιας, συζήτηση με θέμα: “Μπορούμε να αντισταθούμε στον εργασιακό μεσαίωνα που μας επιβάλλουν;” Εισηγητές/τρια:

• Διονύσης Χριστόπουλος – εργαζόμενος που διώκεται για συνδικαλιστική δράση στον Δήμο Αθήνας
• Δώρα Σταθοπούλου – εργαζόμενη στο Υπουργείο Εργασίας
• Βαγγέλης Κολτσίδης – πρόεδρος σωματείου εργαζομένων CYTA HELLAS

Την συζήτηση άνοιξε η Δώρα, η οποία περιέγραψε την επιχείρηση διάλυσης των εργατικών κατακτήσεων στα χρόνια των Μνημονίων. Οι ελαστικές μορφές εργασίας έχουν αρχίσει να κυριαρχούν, με το 54% των εργαζομένων να εργάζεται σε καθεστώς “ευελιξίας”, κάτι που χτυπά σε μεγαλύτερο βαθμό τις γυναίκες και τους νέους-ες. Η αδήλωτη εργασία αυξάνεται ραγδαία (αύξηση κατά 85% της εργασίας πέραν του ωραρίου) ενώ η εντατικοποίηση λαμβάνει τρομακτικές διαστάσεις. Επιπλέον, η απασχόληση στο Δημόσιο μειώθηκε κατά 16%, ενώ οι απολαβές από 10-50%.

Συνέχισε αναφερόμενη στο πολύ ισχυρό χτύπημα, που έχει δεχτεί ο θεσμός των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας. Μέσα στο 2017, έχουμε μόλις 10 Κλαδικές ΣΣΕ και 318 επιχειρησιακές.

Η υψηλή ανεργία έχει μετατραπεί σε μόνιμη πληγή, με περισσότερους από 1 εκ. ανέργους, ενώ το 35% του πληθυσμού βρίσκεται κάτω από το όριο της φτώχειας.

Όπως είπε, οι εξαγγελίες της Κυβέρνησης για επαναφορά του εργατικού δικαίου έχουν πάει περίπατο, καθώς καμία αλλαγή στα εργασιακά δεν επιτρέπεται χωρίς τη συναίνεση των Δανειστών.

Οι επιθέσεις στα εργασιακά δεν έχουν τελειώσει. Μπροστά μας έχουμε πολύ κρίσιμα ζητήματα, όπως οι ομαδικές απολύσεις (κατάργηση του δικαιώματος Βέτο του Υπουργού και του Περιφερειάρχη) η Κυριακάτικη εργασία, η αποδυνάμωση του ρόλου των συνδικάτων, το δικαίωμα στην Απεργία, κ.α.

Κλείνοντας το πρώτο σκέλος της τοποθέτησής της, είπε ότι τα Μνημόνια δεν ήταν απλά ένα άθροισμα δημοσιονομικών μέτρων, αλλά αντίθετα ένα ολοκληρωμένο πολιτικό πρόγραμμα που μετέφερε πλούτο και ισχύ στο Κεφάλαιο.

Σε αυτό το έδαφος ήττας, συνέχισε, καλείται να ανασυνταχθεί το εργατικό κίνημα. Εμπόδιο σε αυτό είναι οι τρομερές παθογένειες της συνδικαλιστικές γραφειοκρατίας, η οποία πάσχει από έλλειμμα στρατηγικής και δεν επιθυμεί να οργανώσει νικηφόρους αγώνες. Το βάρος, λοιπόν, πέφτει στις πλάτες της μαχόμενης συνδικαλιστικής Αριστεράς, η όποια οφείλει να συνεργαστεί για να αναζητήσει νέες οργανωτικές δομές στο συνδικαλιστικό κίνημα (ένταξη των εργαζομένων με ελαστικές μορφές εργασίας και των ανέργων), να προωθήσει τον συντονισμό των Σωματείων και να παρουσιάσει μια συνεκτική ατζέντα αιτημάτων, που θα ξεκινά από τις βασικές, καθημερινές μάχες στους χώρους δουλειάς.

Ακολούθησε ο Διονύσης, ο οποίος ξεκίνησε την εισήγησή του αναδεικνύοντας την τεράστια αντίφαση ανάμεσα στη διάθεση της “βάσης” και τη στάση των συνδικαλιστικών ηγεσιών. Την περίοδο 2010-2012 είχαμε συγκλονιστικούς εργατικούς αγώνες, με περισσότερες από 30 Γενικές Απεργίες, καταλήψεις, μαζικές διαδηλώσεις, τεράστια κινήματα, κοκ. Παρόλα αυτά, οι συνδικαλιστικές ηγεσίες, όχι μόνο δεν στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων, αλλά έβαλαν πλάτη στην επικράτηση των Μνημονιακών πολιτικών, με αποκορύφωμα το “ΝΑΙ” στο Δημοψήφισμα.

Συνέχισε, εστιάζοντας στην κατάσταση στον φορέα, όπου εργάζεται (ΟΠΑΝΔΑ – Οργανισμός Πολιτισμού, Άθλησης και Νεολαίας του Δήμου της Αθήνας). Οι μνημονιακές επιθέσεις, από τη μία έχουν οδηγήσει σε δραστικό περιορισμό των θέσεων εργασίας (σήμερα 906 εργαζόμενοι από 1460). Από την άλλη, έχουμε παρατεταμένη πολιτική απαξίωσης και διάλυσης των κοινωνικών δομών, με αποτέλεσμα την λειτουργία τους με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια (π.χ. επιβολή εισιτηρίων, αναζήτηση χορηγιών κ.α.) και αποκλεισμό μεγάλης μερίδας πολιτών από τη χρήση αυτών των υπηρεσιών.

Ο Διονύσης, ως εκπρόσωπος των εργαζομένων, το προηγούμενο διάστημα μπήκε μπροστά στη μάχη αναχαίτισης αυτών των πολιτικών, φέρνοντας στην επιφάνεια και έντονα φαινόμενα διαφθοράς. Όπως είναι φυσικό, αυτή η συνδικαλιστική δράση, ενόχλησε τόσο τη Διοίκηση του Δήμου, όσο και τη συνδικαλιστική γραφειοκρατία με αποκορύφωμα αυτό που έγινε πριν από λίγο καιρό στις εκλογές του ΟΠΑΝΔΑ. Εκεί ο σ. έχασε για μόλις μία ψήφο την επανεκλογή του στη θέση του εκπροσώπου των εργαζομένων, με πολλές αναφορές για νοθεία. Προφανώς ζητήθηκε επανακαταμέτρηση. Αυτό όχι μόνο δεν έγινε αποδεκτό, αλλά οι συνδικαλιστές της ΔΑΚΕ κινήθηκαν εναντίον του καταθέτοντας μήνυση για συκοφαντική δυσφήμιση κατ΄εξακολούθηση. Επιπλέον, τρομοκράτησαν εργαζόμενους που δήλωσαν ότι θα σταθούν στο πλευρό του Διονύση. Φυσικά αυτό δεν έμεινε αναπάντητο, αλλά ξεδιπλώθηκε εκστρατεία αλληλεγγύης με δεκάδες υπογραφές Σωματείων, Συλλόγων, παρατάξεων, οργανώσεων και συνδικαλιστών/στριών τόσο από την Ελλάδα, όσο και από το εξωτερικό.

Αυτή η μαχητική στάση έχτισε περαιτέρω τους δεσμούς εμπιστοσύνης με τους αγωνιστές/στριες της “βάσης” και έτσι γεννήθηκε η “AVANTI”, η πρώτη αγωνιστική παράταξη στην ιστορία του συγκεκριμένου εργασιακού χώρου.

Έκλεισε την εισήγησή του λέγοντας ότι σε αυτές τις συνθήκες ήττας, βγαίνουν τα πιο χρήσιμα και προχωρημένα συμπεράσματα και ότι υπάρχουν πολλές δυνατότητας για την επαναστατική Αριστερά.

Τέλος, το λόγο πήρε ο Βαγγέλης. Στη αρχή συμπλήρωσε κάποια στοιχεία για να περιγραφεί σε όλη της την έκταση η επίθεση που δέχεται η εργατική τάξη. Ένας στους τρεις εργαζόμενους-ες είναι ανασφάλιστος, 1,5 εκ. εργαζόμενοι παραμένουν απλήρωτοι ως 6 μήνες και η ανεργία “επιμένει” σε ποσοστά πάνω από 30%.

Στη συνέχεια, απάντησε στο ερώτημα που “βασανίζει” χιλιάδες αγωνιστές και αγωνίστριες της “βάσης”. Για ποιο λόγο δεν αντιστέκεται ο κόσμος; Την περίοδο 2010-2012 το εργατικό κίνημα έδωσε ηρωικές μάχες και βρισκόταν στην εμπροσθοφυλακή του αγώνα ενάντια στη λιτότητα σε διεθνές επίπεδο. Από το 2012 – 2015 το ενδιαφέρον μετατοπίστηκε σε κεντρικό πολιτικό επίπεδο, το ΠΑΣΟΚ κατέρρευσε και αναδείχτηκε ο ΣΥΡΙΖΑ σε βασικό όχημα για την αναχαίτιση των αντεργατικών επιθέσεων. Η υποταγή του ΣΥΡΙΖΑ δημιούργησε μαζική απογοήτευση και μια αίσθηση ήττας. Λογικό επακόλουθο και η υποχώρηση του κινήματος. Εδώ, πρόσθεσε, ότι μερίδιο ευθύνης έχουν και οι υπόλοιποι αριστεροί μαζικοί ή ημι-μαζικοί σχηματισμοί (ΚΚΕ, ΑΝΤΑΡΣΥΑ, ΛΑΕ), που δεν μπόρεσαν να παρέμβουν με ουσιαστικό τρόπο στις εξελίξεις.

Όλη αυτήν την περίοδο η συνδικαλιστική γραφειοκρατία έπαιζε βρόμικο ρόλο, περνώντας με τη μεριά της εργοδοσίας και του κατεστημένου Όμως, και οι δυνάμεις του ΠΑΜΕ/ΚΚΕ, που έχουν σημαντική παρουσία σε μια σειρά εργατικούς χώρους, αποδεικνύουν ότι δεν μπορούν να καλύψουν το κενό που δημιουργείται και να παίξουν έναν προωθητικό ρόλο. Δεν έχουν ενωτική αντίληψη, γεγονός που στερεί μαζικότητα από το κίνημα, ενώ το τελευταίο διάστημα στρέφονται ενάντια σε αγωνιστικά συνδικάτα, που δεν ελέγχουν. Επιπρόσθετα, δεν προτείνουν ούτε αυτοί ένα ολοκληρωμένο αγωνιστικό σχέδιο, παρά μόνο περιορίζονται σε “τουφεκιές στον αέρα”.

Όπως είναι φυσικό, συνέχισε, σε ένα περιβάλλον, όπου τείνει να καταργηθεί το εργατικό Δίκαιο, η εργοδοτική τρομοκρατία εντείνεται. Στο στόχαστρο βρίσκονται τα νέα σωματεία, που την τελευταία περίοδο έχουν κάνει την εμφάνισή τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το σωματείο εργαζομένων στη CYTA HELLAS, που δίνει μάχες κόντρα στους εκφοβισμούς και τις απειλές.

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, όμως, μεγάλο τμήμα των εργαζομένων καταλήγει σε πολύ προχωρημένα συμπεράσματα και έτσι αναδύονται νέοι αγωνιστές και αγωνίστριες. Μάλιστα, μια σειρά από πολύ σημαντικοί αγώνες ξεδιπλώθηκαν την προηγούμενη περίοδο. Για παράδειγμα, ο αγώνας στα καταστήματα H & M, όπου τελικά “πάγωσε” η προσπάθεια της εργοδοσίας να υποβαθμίσει και άλλο τις συμβάσεις εργασίας. Πλάι στους εργαζόμενους με δυναμικό και σχεδιασμένο τρόπο βρέθηκε το “ΞΕΚΙΝΗΜΑ”, μαζί με άλλες οργανώσεις (π.χ. ΡΟΣΙΝΑΝΤΕ). Επίσης, ανάφερε την πολύ ενδιαφέρουσα εξέλιξη της συντονισμένης δράσης 6 σωματείων στο χώρο των τηλεπικοινωνιών και της τεχνολογίας, που συσπειρώνει πολλούς μαχητικούς συνδικαλιστές και συνδικαλίστριες. Εν τάχει, ανέφερε και κάποια παραδείγματα από νικηφόρους εργατικούς αγώνες σε άλλες χώρες (ΗΠΑ, Ιρλανδία, κ.α.) δείχνοντας ότι η εργατική τάξη διεθνώς βρίσκεται σε αναβρασμό.

Τέλος, τόνισε την ανάγκη για χτίσιμο και ενδυνάμωση μαχητικών Σωματείων και την ανάγκη για συμμετοχή σε οργανώσεις της επαναστατικής Αριστεράς, κόντρα στην κυρίαρχη αντίληψη περί μη συμμετοχής και (μάταιης) αναζήσης ατομικών λύσεων.

Μετά το πέρας των εισηγήσεων, ακολούθησε πολύ ζωντανή συζήτηση με περισσότερες από 10 τοποθετήσεις – παρεμβάσεις σχετικά με:

• Τη συνδικαλιστική δράση των εργαζομένων στα πανεπιστήμια των ΗΠΑ.
• Την πολύμηνη απεργία στο νοσοκομείο Charite στο Βερολίνο.
• Τη συγκρότηση της “Πρωτοβουλίας”, μια νέας ενωτικής και μαχητικής συνδικαλιστικής κίνησης στο χώρο της Εθνικής Τράπεζας.
• Την αύξηση των θανατηφόρων εργατικών “ατυχημάτων”.
• Βιώματα από τη “ζούγκλα” της εργασιακής καθημερινότητας και την ανάγκη για αντίσταση.
• Την ανάγκη για οργάνωση των ανέργων και ένταξή τους στα σωματεία και τις εργατικές συλλογικότητες.
• Την προσπάθεια αγωνιστικής έκφρασης της νέας γενιάς που εργάζεται κατά κόρον στην επισφάλεια ( Επισιτισμός, Delivery, Τεχνολογία, Call-Center, MKO, κ.α.)
• Την προσέγγιση του φαινομένου της συνεταιριστικής -αλληλέγγυας Οικονομίας
• Αγώνες που ξεκίνησαν το προηγούμενο διάστημα και συνεχίζονται. Εργαζόμενες στην καθαριότητα στα Λεωφορεία της Αθήνας, Κινητή Τηλεφωνία, Εστιατόρια “ΕΛΙΑ ΛΕΜΟΝΙ” στη Θεσσαλονίκη, Ντελιβεράδες, κ.α.
• Την ανάγκη για καλύτερο συντονισμό των μαχητικών δυνάμεων μέσα στο κίνημα.

Παρά το περιβάλλον ήττας, στη συζήτηση δεν κυριάρχησε η απογοήτευση. Κοινή συνισταμένη όλων των τοποθετήσεων, ήταν η προσπάθεια να βγουν τα απαραίτητα συμπεράσματα και να βρούμε εκείνα τα ρήγματα που θα μας επιτρέψουν στις επόμενες μάχες να είμαστε πιο καλά προετοιμασμένοι και αποφασισμένοι-ες.