Μέσα σε 3 χρόνια, 3 παιδιά Ρομά δολοφονημένα από χέρι αστυνομικού. Δολοφονίες που αποκρυσταλλώνουν με τον πιο τραγικό τρόπο τη βαναυσότητα της αστυνομίας που είναι εμποτισμένη με μίσος, ρατσισμό και βία.
Ο 17χρονος Ρομά Χρήστος Μιχαλόπουλος είναι το τελευταίο θύμα της ελληνικής αστυνομίας που υποτίθεται ότι «προστατεύει» τους πολίτες, τους αδύναμους και τους ευάλωτους. Στην πραγματικότητα, ο ρόλος της είναι εντελώς διαφορετικός: να προστατεύει τα μεγάλα συμφέροντα. Γι’ αυτό εξάλλου χτυπάει με χημικά, γκλοπ, κλωτσιές και μπουνιές απεργούς και διαδηλωτές που αντιστέκονται σε εργοδότες και κυβερνήσεις. Ο ρόλος της αστυνομίας είναι να καταστέλλει κάθε ελεύθερη σκέψη, κάθε φωνή που υψώνεται ενάντια στα κοινωνικά στερεότυπα, για αυτό και χτυπάει με λύσσα κάθε κοινωνικό κίνημα και αγώνα. Ρόλος της είναι να προστατεύει τους φασίστες, το «μακρύ χέρι του συστήματος», για αυτό τους επιτρέπει να δρουν ανενόχλητοι, ενώ χτυπάει, συλλαμβάνει και φορτώνει με ψευδείς κατηγορίες αντιφασίστες/τριες (όπως έγινε στη 1 Νοέμβρη στο Μοναστηράκι).
Η αστυνομία δεν είναι τίποτα άλλο από μια κατασταλτική δύναμη και σαν τέτοια, εκπαιδεύει στην ουσία τους αστυνομικούς να είναι βίαιοι, ρατσιστές και απροκάλυπτα με την πλευρά των ισχυρών. Και σε αυτά τα πλαίσια, οι δολοφονίες ανθρώπων από ευάλωτες κοινωνικά ομάδες που το κράτος και οι κυβερνήσεις έχουν σπρώξει στο περιθώριο, είναι στην πραγματικότητα η πιο ακραία μορφή όσων αντιπροσωπεύει η αστυνομία.
Τα «εγκλήματα» των Ρομά
Ο Χρήστος Μιχαλόπουλος είναι το τελευταίο θύμα σε μια σειρά ρατσιστικών δολοφονιών.
Το βράδυ της 22ας Οκτωβρίου 2021, αστυνομικοί κάνουν σήμα να σταματήσει ένα λευκό αυτοκίνητο, με τον οδηγό να μην υπακούει και ξεκινάει η καταδίωξη από την ομάδα ΔΙΑΣ. Αν και οι αστυνομικοί ισχυρίζονται ότι το όχημα είναι κλεμμένο, δεν υπάρχει τέτοια καταγραφή κι έτσι το κέντρο τους καλεί επανειλημμένα να σταματήσουν την καταδίωξη, αλλά αυτοί δεν υπακούν. Λίγο αργότερα, το αυτοκίνητο εγκλωβίζεται και οι αστυνομικοί το «γαζώνουν» με 38 σφαίρες με αποτέλεσμα τη δολοφονία του Νίκου Σαμπάνη. Το έγκλημα του έχει ήδη αναφερθεί από τους αστυνομικούς στο κέντρο: «Κέντρο δεν σταματάει, τρία άτομα μέσα, αθίγγανοι.»
Οι αστυνομικοί, αν και είναι υπόδικοι για τα αδικήματα της ανθρωποκτονίας και απόπειρας ανθρωποκτονίας, δεν έχουν τεθεί σε διαθεσιμότητα.
Τον Δεκέμβρη του 2022, ο 16χρονος Κώστας Φραγκούλης έφυγε από βενζινάδικο χωρίς να πληρώσει 20 ευρώ για το πετρέλαιο που έβαλε στο αυτοκίνητό του. Ακολούθησε η καταδίωξή του από την αστυνομία (που, όπως και στην περίπτωση του Σαμπάνη, γνώριζε πως στο αυτοκίνητο επέβαιναν Ρομά) μέσα σε κατοικημένη περιοχή και δύο πυροβολισμοί εναντίον του. Οκτώ μέρες μετά ξεψύχησε, με τη ζωή του να «αξίζει» για τους αστυνομικούς 20 ευρώ.
Ο δολοφόνος του κυκλοφορεί ελεύθερος με ομόφωνη απόφαση εισαγγελέα και ανακριτή, μέχρι τη δίκη.
Ο 17χρονος Χρήστος οδηγούσε χωρίς δίπλωμα. Ήταν στο αυτοκίνητο με τον αδερφό του και δύο κοπέλες και δεν σταμάτησε μετά από σινιάλο της αστυνομίας.
Σύμφωνα με τη μαρτυρία του αδερφού του, όταν τελικά σταμάτησε, ένας αστυνομικός της ΟΠΚΕ τον πλησίασε, χτύπησε με το όπλο του το παράθυρο του αυτοκινήτου και όταν ο Χρήστος άνοιξε την πόρτα, δέχτηκε κλωτσιές από τον αστυνομικό και τελικά μια σφαίρα. Φοβήθηκε τους αστυνομικούς και αυτοί απέδειξαν πως είχε κάθε λόγο να τους φοβάται.
Και τα εγκλήματα του συστήματος
Τα «εγκλήματα» που είχαν διαπράξει τα θύματα της αστυνομίας, ήταν πράξεις που συνδέονται άμεσα και καθαρά με τη φτώχεια και το περιθώριο που έχει σπρώξει το σύστημα τη συντριπτική πλειοψηφία των Ρομά. Στην πραγματικότητα, το «έγκλημα» που τους καταδίκασε σε θάνατο ήταν ένα και κοινό και στις τρεις περιπτώσεις: ήταν Ρομά.
Εξάλλου, σε κανέναν άνθρωπο δεν αξίζει η εν ψυχρώ δολοφονία από αστυνομικούς, ό,τι έγκλημα και εάν έχει διαπράξει. Και σε καμία κοινωνία δεν αξίζει ένα καθεστώς αυτοδικίας όπου ο αστυνομικός θα παίζει παράλληλα τον ρόλο του δικαστή και του δήμιου.
Η δικαιολογία του αστυνομικού για τη δολοφονία του Χρήστου είναι πως βρέθηκε σε κίνδυνο αφού ο 17χρονος προσπάθησε να του πάρει το όπλο. Πρόκειται για πάγια τακτική, καθώς και στις τρεις παραπάνω περιπτώσεις αστυνομικοί, καθεστωτικά ΜΜΕ και κυβερνητικά στελέχη προσπάθησαν -και δυστυχώς σε έναν βαθμό κατάφεραν- να ρίξουν τις ευθύνες στα θύματα, να πείσουν κομμάτια της κοινωνίας ότι για τη δολοφονία τους φταίνε οι ίδιοι οι Ρομά που είχαν παραβατική συμπεριφορά.
Έτσι, για τη δολοφονία του Χρήστου Μιχαλόπουλου, ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη Γιάννης Οικονόμου, αφού έκανε λόγο για μια ακόμα φορά πως πρόκειται για «τραγικό περιστατικό» και πως πραγματοποιείται έρευνα ώστε να μην μείνει «καμία σκιά», έσπευσε να δηλώσει επίσης:
«η Ελληνική Αστυνομία κάνει καθημερινά επιχειρήσεις σε κάθε εστία εγκληματικότητας»
«δεν έχει κανένα σημείο που να θεωρεί άβατο, σε καταυλισμούς, είτε αυτοί είναι καταυλισμοί Ρομά που παρατηρείται αυξημένη παραβατικότητα, στον Ασπρόπυργο, στα Νεόκτιστα, στην επαρχία, οπουδήποτε αλλού».
«Καθημερινά, με δυνάμεις και με σχέδιο, όπως και απέναντι στο οργανωμένο έγκλημα, όπως και απέναντι στην εφευρετικότητα που τα εγκληματικά δίκτυα επιδεικνύουν για να επεκτείνουν τις πράξεις τους, όπως και με τους λαθροδιακινητές, όπως και με τους μπαχαλάκηδες, όπως και με όλους. Το έλλειμμα στην εμφανή αστυνόμευση που κληρονομήσαμε χρόνια, θα το διορθώσουμε, όπως τα διορθώσαμε και αλλού»
Είναι ξεκάθαρη η προσπάθεια να συνδέσει τους Ρομά με την εγκληματικότητα, και έτσι να «ξεπλύνει» την αστυνομία. Και με το περισσό θράσος που τον διακρίνει, κάνει λόγο και για «έλλειμμα στην εμφανή αστυνόμευση» όταν στην πραγματικότητα δεν υπάρχει καμία άλλη δημόσια υπηρεσία που να έχουν σπαταληθεί τόσα λεφτά για προσωπικό και εξοπλισμό τα τελευταία χρόνια.
Βλέπουμε για ακόμα μια φορά την ίδια ιστορία: η αυταρχικής έμπνευσης πολιτική της «συλλογικής ευθύνης» καταδικάζει ολόκληρους πληθυσμούς στο να θεωρούνται εκ προοιμίου «ένοχοι». Αφού τους έχουν καταδικάσει στο περιθώριο, τους βαφτίζουν συλλήβδην εγκληματίες. Και έτσι τους καταστούν τους ίδιους υπεύθυνους για την κατάσταση τους.
Η περίπτωση του Χρήστου
Ο Χρήστος ήταν ένα φτωχό νέο παιδί που δούλευε για να στηρίξει την οικογένεια του και παράλληλα πήγαινε σε ΕΠΑΛ, προσπαθώντας να αλλάξει τη μοίρα που επιφυλάσσει το κράτος στην πλειοψηφία των Ρομά, που είναι στιγματισμός και αποκλεισμός από τα δημόσια σχολεία.
Οι συμμαθητές του Χρήστου από το ΕΠΑΛ Θήβας οργάνωσαν κατάληψη, συγκέντρωση και πορεία μαζί με συγγενείς του, ζητώντας την τιμωρία του δολοφόνου του και δικαιοσύνη για τον Χρήστο. Το ΔΣ της ΕΛΜΕ Βοιωτίας εξέδωσε ανακοίνωση απαιτώντας να μην υπάρξει καμία συγκάλυψη στη δολοφονία του Χρήστου.
Για πλατιά στρώματα της κοινωνίας, γίνονται όλο και πιο φανερά τα ρατσιστικά κίνητρα πίσω από κάθε τέτοια δολοφονία. Γίνεται επίσης αντιληπτό πως όσο δεν αποδίδεται δικαιοσύνη για τα θύματα αστυνομικής βίας, όσο ολόκληρο το σύστημα προστατεύει τους δολοφόνους, τόσο οι δολοφονίες θα συνεχίζονται.
Να μην συνηθίσουμε τη βαρβαρότητα
Ο Χρήστος Μιχαλόπουλος δεν πρέπει να γίνει «άλλη μια στατιστική», ο «τρίτος νέος Ρομά που δολοφονήθηκε μέσα σε τρία χρόνια».
Η δολοφονία του είναι μια ακόμα υπενθύμιση της βαρβαρότητας του συστήματος και της ανάγκης ανασύνταξης των κινημάτων, ώστε να διεκδικήσουμε την τιμωρία του δολοφόνου και των συνεργών του αστυνομικών αλλά και να μπει ένα τέλος στην αστυνομική αυθαιρεσία και βία.
Όπως έγραψε η δασκάλα του, Βασιλική Περλεπέ
«Αυτό το παιδί ήταν αθώο θύμα της βίας της εξουσίας του κράτους. Ήταν ένα αθώο, χρυσό παιδί, αγωνιστής της ζωής από μικρή ηλικία… Λέγεται Χρήστος Μιχαλόπουλος, ήταν μαθητής μου, συμμαθητής του γιου μου. Η δολοφονία του δεν μπορεί να μείνει ατιμώρητη.»
