Η απόφαση της Κεντρικής Επιτροπής του ΑΚΕΛ¹ να θέσει θέμα εξόδου από την Ευρωζώνη προκάλεσε αρκετές συζητήσεις στις γραμμές της Αριστεράς όχι μόνο στην Κύπρο αλλά και στην Ελλάδα. Είναι η πρώτη φορά που ένα μαζικό κόμμα της Αριστεράς σε πανευρωπαϊκό επίπεδο θέτει θέμα εξόδου απ’ το ευρώ. Η συζήτηση αυτή, ταυτόχρονα, ξεκινά και στη Γερμανία καθώς το Die Linke («Κόμμα της Αριστεράς») αρχίζει δημόσια να συζητά και αυτό το ενδεχόμενο.

Η αναγνώριση της Αριστεράς ότι μέσα στα πλαίσια της καπιταλιστικής ΕΕ και Ευρωζώνης δεν μπορεί να υπάρξει λύση στα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα είναι κάτι απαραίτητο. Όμως την ίδια στιγμή χρειάζεται η κατανόηση ότι η έξοδος από το €, από μόνη της, δεν μπορεί να λύσει τα προβλήματα της κρίσης! Το εθνικό νόμισμα, όσο και αν επιτρέπει μεγαλύτερη ευελιξία σε ότι αφορά την οικονομική πολιτική σε ένα κράτος, δεν μπορεί, και δεν θα μπορούσε ποτέ, να λύσει τα καταστροφικά αδιέξοδα στα οποία οδηγεί το καπιταλιστικό σύστημα. Το κεντρικό, θεμελιακό θέμα, δεν είναι το νόμισμα αλλά το οικονομικό και κοινωνικό μοντέλο.

Η Αριστερά επομένως θα όφειλε να δει το θέμα της εξόδου από το € σαν ένα στοιχείο ενός (πολιτικού) προγράμματος που θέτει τις βάσεις για την ανατροπή της εξουσίας του κεφαλαίου και του ανοίγματος του δρόμου για ένα σοσιαλιστικό οικονομικό μοντέλο και κοινωνία.

Κι εδώ, πάλι, το εθνικό νόμισμα δεν πρέπει να είναι αυτοσκοπός. Η Αριστερά, αν θέλει να είναι συνεπής με τις αρχές και τις διακηρύξεις της οφείλει να είναι διεθνιστική – όπως εξάλλου ήταν από την γένεση του ο Μαρξισμός. Μ’ αυτή την έννοια, ένας απαραίτητος στόχος της Αριστεράς πρέπει να είναι να συνδέσει τους αγώνες του κινήματος με τους αγώνες των υπόλοιπων εργαζομένων στην Ευρώπη και ειδικά στο Νότο. Αν αυτός ο στόχος γίνει πραγματικότητα και σε όλο το Νότο έχουμε νέα μαζικά κόμματα της Αριστεράς, με ένα πρόγραμμα ρήξεων και ανατροπών, και με καθαρή επιδίωξη τον σοσιαλιστικό μετασχηματισμό, τότε το εθνικό νόμισμα κάθε άλλο παρά είναι απαραίτητο: μια Σοσιαλιστική Ομοσπονδία του Νότου, με το δικό της νόμισμα θα είναι η καλύτερη και πιο λογική απ’ όλες τις σκοπιές επιλογή.

Το ΑΚΕΛ επιχείρησε ένα άλμα, λέγοντας «ναι» στην έξοδο από το €, αλλά δυστυχώς το έκανε μισό. Δεν συνέδεσε το θέμα της εξόδου με ένα πρόγραμμα μετάβασης σε ένα εναλλακτικό σοσιαλιστικό μοντέλο, δεν το έκανε δηλαδή στοιχείο ενός σοσιαλιστικού προγράμματος. Επιμένει στις ίδιες παλιές και φθαρμένες πολιτικές της «εθνικής ενότητας» (με τη Δεξιά και την άρχουσα τάξη) στην Κύπρο, και κάνει τις όποιες προτάσεις του χωρίς καθόλου να αμφισβητεί τα ιερά και τα όσια της εξουσίας του κεφαλαίου.

Το αδιέξοδο αυτό στην πολιτική του ΑΚΕΛ αναλύει το άρθρο ΑΚΕΛ: Έξοδος από το ευρώ! Διαφορετική θέση, ίδια στην ουσία πολιτική! που ακολουθεί, από τον συν. Παναγιώτη Σολωμού, μέλος της Νέας Διεθνιστικής Αριστεράς (ΝΕΔΑ) αδελφής οργάνωσης του «Ξ» στην Κύπρο, και τμήμα της CWI.

ΑΚΕΛ: Έξοδος από το ευρώ! Διαφορετική θέση, ίδια στην ουσία πολιτική!

Του Παναγιώτη Σολωμού
Νέα Διεθνιστική Αριστερά – κυπριακό τμήμα της CWI

Η πολύ-αναμενόμενη ανακοίνωση της απόφασης της Κεντρικής Επιτροπής του ΑΚΕΛ αντιμετωπίστηκε με ποικίλες αντιδράσεις, γιατί είναι η πρώτη φορά που μπαίνει επίσημα από μια πολιτική ηγεσία θέμα εξόδου από το ευρώ.  

Πολλοί είναι αυτοί που σχολίασαν θετικά την πιο πάνω απόφαση και πραγματικά η απόφαση της ηγεσίας του ΑΚΕΛ κάνει μερικές σωστές εκτιμήσεις. Συγκεκριμένα αναφέρει:

«Όπως προκύπτει από την επιστημονική μελέτη που είχαμε ενώπιον μας, τα αίτια της παρούσας κρίσης έχουν ως βασική αφετηρία από τη μια την Παγκόσμια Οικονομική Κρίση, τη νεοφιλελεύθερη πολιτική της οικονομικής λιτότητας και διαχείρισης του συγκεκριμένου οικονομικού μοντέλου ανάπτυξης και από την άλλη τις ευθύνες του τραπεζικού τομέα στην Κύπρο. Με βάση όλα αυτά η επιστημονική ανάλυση οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η μόνη επιλογή της Κύπρου είναι η λύση εκτός Δανειακής Σύμβασης και Μνημονίου. Η αναζήτηση μια τέτοιας λύσης το πιθανότερο ισοδυναμεί με απόφαση εξόδου της Κύπρου από την Οικονομική και Νομισματική Ένωση του ευρώ.»

Εφόσον σωστά διαπιστώνει ότι η κρίση είναι συστημική, τότε τα μέτρα που προτείνονται για την αντιμετώπιση της θα έπρεπε να είναι μέτρα που στρέφονται ενάντια στο σύστημα, μέτρα που δημιουργούν τις προϋποθέσεις για το ριζικό μετασχηματισμό του οικονομικού και κοινωνικού μοντέλου.  

Τέτοια μέτρα – είναι:

• η κρατικοποίηση των τραπεζών κάτω από εργατικό και κοινωνικό έλεγχο,

• η κρατικοποίηση των βασικών τομέων της οικονομίας,

• η άρνηση αποπληρωμής του χρέους που φορτώνουν στους εργαζόμενους για να σωθεί το σύστημα.

Όμως μέτρα όπως τα πιο πάνω απουσιάζουν ολοκληρωτικά. Αυτό απλά σημαίνει ότι η ηγεσία του ΑΚΕΛ εξακολουθεί να βλέπει την λύση των οικονομικών προβλημάτων μέσα στα πλαίσια του καπιταλιστικού συστήματος. Αυτό είναι καταστροφικό τόσο για το ΑΚΕΛ όσο και για τους Κύπριους εργαζόμενους και κοινωνία.

Η έξοδος από το ευρώ χωρίς να συνοδεύεται με μέτρα που να περνούν τον έλεγχο και τη διαχείριση των τραπεζών και της οικονομίας στην κοινωνία και τους εργαζόμενους και χωρίς να εξασφαλίζει την διαγραφή των χρεών που φορτώνονται σήμερα στις πλάτες των εργαζομένων, όχι μόνο δεν θα λύσει τα προβλήματα, άλλα θα δημιουργήσει νέα αδιέξοδα και θα οδηγήσει σε απογοήτευση, υποχώρηση και ήττα.

Η έλλειψη ταξικής προσέγγισης διαπερνά όλο το κείμενο της απόφασης της Κεντρικής Επιτροπής με αποτέλεσμα να διαφαίνονται μια σειρά υποχωρήσεων,  όπως το ποιος θα αποφασίσει την έξοδο από το ευρώ, ποιος θα την εφαρμόσει και πού θα αναζητηθούν  οι διεθνείς συμμαχίες.

Με λίγα λόγια αφήνει αόριστα τις αποφάσεις στην υφιστάμενη πολιτική ηγεσία που αναμφισβήτητα δε θα αναλάβει ποτέ την ευθύνη για οποιοδήποτε από τα πιο πάνω μέτρα.

Η ηγεσία του ΑΚΕΛ απευθύνεται στην Κυβέρνηση και τις άλλες πολιτικές δυνάμεις και τις καλεί να συναποφασίσουν την  έξοδο από το  ευρώ και μετά να αποταθούν στο λαό  για να επιβεβαιώσουν την έξοδο από το ευρώ με δημοψήφισμα. Συγκεκριμένα η απόφαση της Κ.Ε. λέει:  

«Η Ολομέλεια της Κ.Ε. ΑΚΕΛ χωρίς να παραγνωρίζει τους κινδύνους και τις δυσκολίες υλοποίησης μια τέτοιας απόφασης, απευθύνεται στην Κυβέρνηση, στις πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις και στο σύνολο της κυπριακής κοινωνίας και θέτει ενώπιον τους την πρόταση για έναρξη ενός γόνιμου πολιτικού και κοινωνικού διαλόγου προς αυτή την κατεύθυνση.»

Δηλαδή η ηγεσία του ΑΚΕΛ αναμένει από τον ΔΗ.ΣΥ και το ΔΗ.ΚΟ, τα κόμματα του κεφαλαίου, που κυβερνούν, να συζητήσουν και να πάρουν μια απόφαση ενάντια στα συμφέροντα που εκπροσωπούν, τα συμφέροντα του κεφαλαίου και της άρχουσας τάξης στην Κύπρο. Ακόμα δημιουργεί ψευδαισθήσεις ότι οι κεφαλαιοκράτες και τα κόμματα τους μπορούν να βάλουν το συμφέρον του κοινωνικού συνόλου πάνω από τα δικά τους συμφέροντα.

Ακόμη και κόμματα όπως το ΕΥΡΟΚΟ, η ΕΔΕΚ και οι Οικολόγοι που τάχτηκαν ενάντια στο Μνημόνιο, εκφράσανε την ανησυχία τους  σε σχέση με την κατάλυση της «εθνικής κυριαρχίας» στο νησί, αλλά σε καμία περίπτωση δεν έθιξαν τα συμφέροντα των καπιταλιστών ούτε πέρασε από το μυαλό τους η αλλαγή του συστήματος.

Η κυπριακή άρχουσα τάξη παρά το ότι δέχτηκε σημαντικό κτύπημα από τους Ευρωπαίους συμμάχους της, αύτη την στιγμή έχει αποδεχτεί την κατάσταση και έχει αποφασίσει, σε συνεργασία μαζί τους, να μετακυλήσει την καταστροφική κρίση στις πλάτες των εργαζομένων (μέσα από μειώσεις μισθών και κοινωνικών παροχών, φορολογίες και ιδιωτικοποιήσεις). Ξέρει πως για να το καταφέρει αυτό χρειάζεται και το ευρώ και την Ευρωπαϊκή Ένωση γι αυτό και θα παλέψει για την παραμονή της Κύπρου στο ευρώ.

Η απόφαση της ΚΕ του ΑΚΕΛ  μιλά για συμφωνημένη (με την Ε.Ε. και την υπόλοιπη πολιτική ηγεσία της Κύπρου) έξοδο από το Ευρώ, κάτι τέτοιο όμως θα σημαίνει και πάλι την επιβολή των όρων της ΕΕ με πιο σημαντικό αυτό  της αποπληρωμής του χρέους.

Ακόμα, η απόφαση εντοπίζει την ανάγκη σύναψης διεθνών συμμαχιών για την αντιμετώπιση τόσο όλων αυτών που είναι εναντία στην έξοδο όσο και μιας πιθανής αντίδρασης της Τουρκιάς σε σχέση με το αέριο. Όμως δεν συγκεκριμενοποιεί ποιοι είναι οι δυνητικοί σύμμαχοι μας. Ποιους εννοεί; Μήπως το Ισραήλ, την Ελλάδα του Σαμαρά, ή  την Ισπανία του Ραχοΐ; Ή μήπως τους εργαζόμενους στην Ευρώπη;

Μια ταξική προσέγγιση του ζητήματος απαιτεί το κτίσιμο συνεργασίας και συμμαχίας με τους εργαζόμενους και τους  λαούς της περιοχής της Μέσης Ανατολής αλλά και της Ευρώπης, ειδικά της Νότιας Ευρώπης, που και αυτοί αγωνίζονται εναντία στην επίθεση που έχει εξαπολύσει ο διεθνής καπιταλισμός.

Η ηγεσία του ΑΚΕΛ δικαιολογούσε για χρόνια και δεκαετίες την άρνηση της να προχωρήσει σε σύγκρουση με το κεφάλαιο λέγοντας ότι είμαστε λίγοι και μόνοι.

Οι κινητοποιήσεις των εργαζομένων στις χώρες της Ευρώπης εναντία στα μέτρα λιτότητας αλλά και οι εξεγέρσεις των λαών της περιοχής την προηγούμενη περίοδο έδειξαν ότι ούτε λίγοι ούτε μόνοι είμαστε, αλλά  ότι αυτό που λείπει είναι η πολιτική θέληση από την «αριστερά». Λείπει μια διεθνιστική και επαναστατική Αριστερά, που θα αναλάβει την ευθύνη του συντονισμού και της καθοδήγησης αυτών των αγώνων με στόχο την ανατροπή του σάπιου καπιταλιστικού συστήματος.