Τετάρτη 2 Φλεβάρη 2011

Μετά τις τεράστιες διαδηλώσεις στο Κάιρο και την Αλεξάνδρεια, χτες ο πρόεδρος Μουμπάρακ δήλωσε ότι θα παραιτηθεί τον Σεπτέμβριο. Οι διαδηλωτές παρόλα αυτά στην Πλατεία Ταχρίρ έδωσαν υπόσχεση ότι θα συνεχίσουν τις διαδηλώσεις για να αναγκάσουν τον Μουμπάρακ να παραιτηθεί άμεσα. Σήμερα το απόγευμα είδαμε δραματικές συγκρούσεις, αφού υποστηρικτές του διεφθαρμένου δικτάτορα επιτέθηκαν στους διαδηλωτές με όπλα, επάνω σε καμήλες και άλογα, σε μια απέλπιδα προσπάθεια να τρομοκρατήσουν το κίνημα. Οι ένοπλες δυνάμεις παρέμειναν «ουδέτερες» προς το παρόν, βγάζοντας διαταγή για την διάλυση των συγκεντρώσεων και των δύο πλευρών.

Δημοσιεύουμε παρακάτω συνέντευξη με απεσταλμένο της CWI στο Κάιρο, που πάρθηκε λίγο πριν τα απογευματινά γεγονότα.

Ερ: Τι γίνεται αυτές τις ώρες το Κάιρο;

 Απ: Στην Πλατεία Ταχρίρ και τους δρόμους γύρω από αυτήν, υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες διαδηλωτές. Δεν έχω δει ποτέ στην ζωή μου κάτι παρόμοιο. Η συγκέντρωση άρχισε τις πρωινές ώρες και τώρα είναι αργά το απόγευμα. Παρά την απαγόρευση κυκλοφορίας, υπάρχει ακόμα ένας τεράστιος αριθμός διαδηλωτών στην πλατεία μέχρι αυτή την ώρα. Το πλήθος είναι πυκνό, τόσο που είναι πολύ δύσκολο να βαδίσεις ανάμεσά τους. Όλο το κέντρο της πόλης ελέγχεται από τους διαδηλωτές, και δεν υπάρχει καθόλου αστυνομία. Υπάρχουν ομάδες στρατιωτών, που κρατούν όμως χαμηλό προφίλ. Η τάξη ελέγχεται από  πολιτοφυλακές που δεν ανήκουν σε ένα θρήσκευμα, αλλά είναι δια-θρησκευτικές. Ελέγχουν τα έγραφα των περαστικών, ελέγχουν αν έχουν αντικείμενα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για προβοκάτσια, και μοιράζουν φυλλάδια με οδηγίες για το πώς πρέπει να φέρονται μέσα στην πλατεία.

Το επίπεδο της αυτοοργάνωσης και αυτοπειθαρχίας είναι εντυπωσιακό. Κέντρα υγείας και τύπου έχουν στηθεί μέσα στην πλατεία. Υπάρχουν επίσης καντίνες που λειτουργούν για τις ανάγκες σίτισης των διαδηλωτών.

Ένας από τους εθελοντές μου είπε ότι χτες ενώ έλεγχε διαβατήρια ανακάλυψε έναν αστυνομικό (σημ: στην Αίγυπτο αναγράφεται το επάγγελμα στα ταξιδιωτικά έγγραφα). Τον παρέδωσε στον στρατό. Φαίνεται ότι υπάρχει συμφωνία να παραδίδουν οι διαδηλωτές τους αστυνομικούς στον στρατό, αλλά δεν είναι ξεκάθαρο τι τους κάνει ο στρατός. Οι αστυνόμοι, οι «διατηρητές της τάξης» δεν επιτρέπεται να συμμετέχουν στις διαδηλώσεις, ακόμα και όταν είναι εκτός υπηρεσίας, γιατί οι διαδηλωτές φοβούνται ότι μπορεί να προκαλέσουν προβοκάτσιες.

Η συγκέντρωση αποτελείται από μεγάλες ομάδες κόσμου, που είναι συγκεντρωμένοι γύρω από ομιλητές με μεγάφωνα, που φωνάζουν συνθήματα ή ενημερώνουν τον κόσμο για τις τελευταίες εξελίξεις. Υπάρχουν συζητήσεις που γίνονται γύρω από τα «περίπτερα» των πολιτικών κομμάτων που έχουν στηθεί στην πλατεία.

Ανάμεσα στους διαδηλωτές, υπάρχει ένα σημαντικό κομμάτι πολύ ριζοσπαστών νέων, που είναι αποφασισμένοι να φτάσουν μέχρι το τέλος. Υπάρχουν πολλές γυναίκες που συμμετέχουν στις διαδηλώσεις. Όλοι φωνάζουν «Δεν θα φύγουμε μέχρι ο Μουμπάρακ να παραιτηθεί». Κάποια στιγμή μπήκε κάποιος στην πλατεία, πιθανά προβοκάτορας, που φώναζε ότι ο Μουμπάρακ έχει παραιτηθεί. Τον διέκοψαν αμέσως όμως οι διαδηλωτές φωνάζοντας ότι κανένας δεν πρέπει να φύγει από την πλατεία μέχρι την επίσημη παραίτηση του Μουμπάρακ. Πρέπει να πούμε ότι τα συνθήματα δεν κατευθύνονται μόνο κατά του προσώπου του προέδρου, αλλά και κατά του καθεστώτος γενικά .

Το ίντερνετ στο Κάιρο δεν δουλεύει, και τα μηνύματα από τα κινητά δεν παραδίδονται, παρότι τα κινητά μπορούν να λειτουργήσουν, οπότε υπάρχει μεγάλη διάδοση πληροφοριών στόμα με στόμα. Οι αρχές απαγόρευσαν την εκπομπή του καναλιού Αλ Τζαζίρα. Συνάντησα τον επικεφαλής του τοπικού γραφείου του Αλ Τζαζίρα, που μένει σε σκηνή μέσα στην πλατεία και από εκεί συντονίζει το ρεπορτάζ των ανταποκριτών και των κάμερα-μεν.

 Ερ: Ποια είναι τα συνθήματα και τα αιτήματα των διαδηλωτών;

Απ: Τα αιτήματα είναι κυρίως δημοκρατικά και κοινωνικά: Να παραιτηθεί ο Μουμπάρακ, αιτήματα για δημοκρατία και ελευθερία λόγου, για ένα νέο σύνταγμα, νέες εκλογές σε κάθε επίπεδο. Είδα μια γυναίκα με ένα πλακάτ που έγραφε: «Ο στρατός πρέπει να μας προστατεύσει – ναι. Ο στρατός όμως δεν πρέπει να μας κυβερνάει – όχι». Με άλλα λόγια, παρόλο που οι διαδηλωτές είναι φιλικοί προς το στρατό, δεν έχουν διάθεση να τον αφήσουν να κυριαρχήσει.

Μερικές φορές βλέπεις προοδευτικά αιτήματα, που είναι όμως θολά όπως «Φέρτε πίσω τα κλεμμένα». Αυτό δεν συνοδεύεται από μια κατανόηση για το τι ακριβώς σημαίνει ή πως θα επιτευχθεί. Είδα συνθήματα όπως: «Σύνδεση των μισθών με τον πληθωρισμό» και «Για ένα βασικό μισθό 200 δολ». Αλλά, γενικά, δεν βλέπεις πουθενά κάποιο συνολικό πρόγραμμα ή ανάλυση. Ένα άλλο σημαντικό αίτημα είναι για την «κατάργηση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης», που ισχύει στην Αίγυπτο για πάνω από 30 χρόνια, και χρησιμοποιείται για την καταστολή όλων των κινημάτων.

Παντού γύρω σου νιώθεις την οργή του κόσμου, υπάρχει μια τεράστια ενέργεια στις διαμαρτυρίες, που εκφράζεται με την δημιουργικότητα των διαδηλωτών. Φτιάχνουν διαρκώς πλακάτ, ζωγραφίζουν στο δρόμο, στους τοίχους, σε αυτοκίνητα, στα ρούχα και στα πρόσωπα. Υπάρχουν αυτοσχέδιες θεατρικές παραστάσεις συνέχεια μέσα στην πλατεία. Υπάρχουν χιλιάδες φυλλάδια που μοιράζονται, καθώς και πολλές εκκλήσεις ή διακηρύξεις, που πολλές φορές είναι ανυπόγραφες, από άτομα και όχι από ομάδες.

 Ερ: Ποιες δυνάμεις συμμετέχουν στις διαδηλώσεις;

Απ: Είναι κάθε είδους πολιτικές δυνάμεις: Αριστερές, δεξιές και ισλαμιστικές. Οι αριστερές και φιλοαριστερές δυνάμεις περιορίζουν τα αιτήματα τους στο δημοκρατικό πρόβλημα, δηλαδή απλά αντανακλούν τη διάθεση των μαζών. Καλούν για την παραίτηση του προέδρου Μουμπάρακ, νέες εκλογές και νέο σύνταγμα. Αλλά δεν βάζουν καθόλου σοσιαλιστικά αιτήματα.

Οι Ισλαμιστές της Μουσουλμανικής Αδελφότητας συνειδητά στην αρχή δεν συμμετείχαν στις διαδηλώσεις. Όταν ξεκίνησε δεν παρέμβηκαν καθόλου. Τώρα, κάτω από την πίεση της βάσης τους, αναγκάστηκαν να πάρουν μέρος. Όμως δεν έχουν καμία σημαντική επιρροή στα συνθήματα, στα αιτήματα και την διάθεση των διαδηλωτών.

Κάποια στιγμή είδα μια ομάδα νεολαίας να φωνάζει συνθήματα υπέρ της δημοκρατίας, και ένας από τους «γενειοφόρους» ισλαμιστές προσπάθησε να πάρει την πρωτοβουλία φωνάζοντας «Αλλάχ Ικμπάρ» (σημ: «Ο Αλλάχ είναι Μεγάλος»). Αλλά δεν είχε καμία ανταπόκριση από τους υπόλοιπους διαδηλωτές, απλά τον αγνόησαν. Τότε προσπάθησε να μπει πιο βαθιά στο πλήθος και συνέχισε να φωνάζει επίμονα, ως που πολλοί του είπαν να σταματήσει.

Το «Αλλάχ Ικμπάρ» δεν είναι σύνθημα, δεν καλεί κανέναν να κάνει κάτι και δεν αντιπροσωπεύει κανένα αίτημα ή πρόγραμμα. Αλλά όταν ήταν η ώρα της προσευχής, και οι Ισλαμιστές κάλεσαν τους πιστούς να προσευχηθούν, ένα σημαντικό κομμάτι των διαδηλωτών συμμετείχε. Αμέσως μετά όμως η συγκέντρωση ανασυγκροτήθηκε φωνάζοντας δημοκρατικά συνθήματα. Κανένας δεν φωνάζει υπέρ του νόμου της Σαρία (Νόμοι σύμφωνα με το Κοράνι – η βάση ενός θρησκευτικού μουσουλμανικού κράτους). Υπάρχουν επίσης πολλές γυναίκες που συμμετέχουν στις διαδηλώσεις.

Μίλησα με αρκετούς Κόπτες (Χριστιανοί της Αιγύπτου) που συμμετέχουν μαζικά στις διαδηλώσεις. Αυτό είναι ένα σημαντικό στοιχείο. Την πρωτοχρονιά στην Αλεξάνδρεια έγινε μια τρομοκρατική βομβιστική επίθεση σε μια χριστιανική εκκλησία, και αυτό οδήγησε σε μια μεγάλη θρησκευτική ένταση στην χώρα. Οι Κόπτες οργάνωσαν διαδηλώσεις που ζητούσαν ασφάλεια, και σε κάποιες περιπτώσεις φώναζαν αντιισλαμικά συνθήματα. Αλλά τώρα η κατάσταση έχει αλλάξει τελείως.

Βλέπει κανείς πως, ακόμα και μέσα σε μερικές μέρες ή ώρες, το ενωμένο κίνημα για κοινωνικά και δημοκρατικά δικαιώματα έχει ενώσει χριστιανούς και μουσουλμάνους. Η ενότητα στον αγώνα ξεσκεπάζει όλες τις πλασματικές διαφοροποιήσεις. Πολλές φορές βλέπω ανθρώπους να φοράνε φυλαχτά με τον χριστιανικό σταυρό μέσα στην ημισέληνο, ένα σύμβολο ενότητας μεταξύ χριστιανών και μουσουλμάνων. Όταν η χριστιανική εκκλησία, εκπροσωπούμενη από τον Πατριάρχη, δημόσια υποστήριξε τον Μουμπάρακ, πολλοί Κόπτες αντί να αμφισβητήσουν την ορθότητα της εξέγερσης ενάντια στο καθεστώς στράφηκαν ενάντια στην εκκλησιαστική ιεραρχία και στην εκκλησία σαν σύμβολο εξουσίας.

Η αντιπολίτευση έχει ήδη φτιάξει μια συμμαχία διαφορετικών κομμάτων, δεξιών, αριστερών και ισλαμικών. Υποστηρίζουν τα γενικά αιτήματα των μαζών, αλλά λένε ότι στους 6 μήνες της μεταβατικής περιόδου μέχρι την παραίτηση του Μουμπάρακ πρέπει να δημιουργηθεί «κυβέρνηση εθνικής ενότητας». Κατά την διάρκεια αυτής της περιόδου, υπόσχονται να οργανώσουν εκλογές σε κάθε επίπεδο, και να κάνουν πρόταση για νέο σύνταγμα.

Η αριστερά, συμμετέχοντας σε αυτή την συμμαχία, βοηθάει την παράδοση της εξουσίας στο τμήμα της αστικής τάξης που μέχρι τώρα δεν είχε πρόσβαση στην εξουσία του καθεστώτος Μουμπάρακ. Τα αιτήματα της αντιπολίτευσης μοιράζονται μαζικά στις διαδηλώσεις, και ο κόσμος δεν τα βλέπει αρνητικά, αν και έχει καχυποψία για τα ηγετικά της στελέχη. Αυτό ισχύει ειδικά για τον πρώην επικεφαλής της «Διεθνούς Οργάνωσης Ατομικής Ενέργειας» Μοχάμεντ Αλ Μπαραντεϊ, ο οποίος μόλις επέστρεψε στην Αίγυπτο. Αλλά μέχρι τώρα, κανένας δεν προβάλλει μια διαφορετική εναλλακτική λύση, ακόμα και μέσα στην αριστερά.

Στο πολιτικό κενό που υπάρχει, που ήδη έχει αρχίσει να το καλύπτει η δεξιά, η αριστερά πρέπει να παρέμβει δυναμικά, μοιράζοντας φυλλάδια, προτείνοντας την δική της εναλλακτική, και χτίζοντας οργανώσεις (παρά το γεγονός ότι υπάρχουν πρακτικά προβλήματα για την διακίνηση ιδεών σε γραπτή μορφή, γιατί όλα τα τυπογραφεία έχουν σφραγιστεί).

Η Επιτροπή για μια Εργατική Διεθνή (Committee for a Workers International–CWI) καλεί:

• Για τη μαζική δράση των εργαζομένων, που να περιλαμβάνει γενικές απεργίες, με στόχο την άμεση ανατροπή του Μουμπάρακ και του σάπιου καθεστώτος του

• Για πλήρη, άμεσα δημοκρατικά δικαιώματα, που να περιλαμβάνουν το δικαίωμα στην διαδήλωση, στην απεργία και στην δημιουργία ανεξάρτητων δημοκρατικών συνδικάτων

• Για την δημιουργία δημοκρατικά εκλεγμένων επιτροπών για τον συντονισμό του μαζικού αγώνα και της άμυνας ενάντια στην κρατική καταστολή, στους χώρους εργασίας, στις γειτονιές, στα σχολεία και τα πανεπιστήμια, που να συνδέονται σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο

• Για επιτροπές βάσης των στρατιωτών και των αστυνομικών που υποστηρίζουν τις κινητοποιήσεις

• Όχι στις θρησκευτικές συγκρούσεις. Για την ενότητα όλων των εργαζομένων ανεξαρτήτως θρησκείας

• Καμία εμπιστοσύνη σε «κυβέρνηση εθνικής ενότητας» – ο ρόλος της θα είναι να υπηρετεί τα συμφέροντα της κυρίαρχης τάξης και του ιμπεριαλισμού

• Για άμεσες και ελεύθερες εκλογές για μια επαναστατική συντακτική συνέλευση. Για μια κυβέρνηση στην οποία θα πλειοψηφούν οι εκπρόσωποι των εργαζομένων και των φτωχών αγροτών

• Για ένα αξιοπρεπή βασικό μισθό, εγγυημένες θέσεις εργασίας, ένα μαζικό πρόγραμμα επενδύσεων σε κατοικίες, εκπαίδευση και υγεία

• Για να τερματιστεί ο Αιγυπτιακός αποκλεισμός της Λωρίδας της Γάζας. Για το δικαίωμα αυτοδιάθεσης του παλαιστινιακού λαού. Για ενότητα των εργαζομένων σε όλη την περιοχή και μαζικά κινήματα για να ανατραπούν οι δικτατορίες στην Μέση Ανατολή

• Για την εθνικοποίηση των μεγάλων επιχειρήσεων της Αιγύπτου, των τραπεζών και των μεγάλων ιδιοκτησιών γης, για τον δημοκρατικό σχεδιασμό της οικονομίας για να καλύπτει τις ανάγκες και να υπηρετεί τα συμφέροντα της πλειοψηφίας της κοινωνίας και όχι την άρχουσα τάξη.

• Για μια σοσιαλιστική Αίγυπτο και μια σοσιαλιστική ομοσπονδία των χωρών της περιοχής, σε μια ισότιμη και οικειοθελή βάση