Του David Johnson από το site της CWI
Επιμέλεια: Μαρία Καπαράκη
Στις 9 Οκτώβρη 23.000 εργαζόμενοι προχώρησαν σε απεργία στο μεγαλύτερο εργοστάσιο υφαντουργίας της Αιγύπτου, αυτό της εταιρείας Misr Spinning, στην βιομηχανική πόλη Μαχάλα Αλ-Κούμπρα βόρεια του Καΐρου.
Ταυτόχρονα, οι εργαζόμενοι προχώρησαν και σε κατάληψη του εργοστασίου, με 12.000 άτομα να συμμετέχουν στην κατάληψη κατά τη διάρκεια της ημέρας και 4.000 κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Το αίτημα των εργαζομένων ήταν να πληρωθούν τα μπόνους που δικαιούνταν με βάση τις συμφωνίες τους με τη διοίκηση του εργοστασίου. Είχαν καταφέρει να πληρωθούν τη δεύτερη δόση του μπόνους τον Αύγουστο που μας πέρασε, κι αυτό μετά από 8 ώρες στάσης εργασίας και καθιστικής διαμαρτυρίας, ωστόσο η διοίκηση αρνούνταν να πληρώσει την επόμενη δόση.
Μετά από τρεις μέρες αγώνα η διοίκηση του εργοστασίου υποχώρησε και οι εργαζόμενοι επέστρεψαν στη δουλειά, έχοντας πληρωθεί και για τις μέρες των απεργιών.
Οι εργαζόμενοι της Μαχάλα αλ-Κούμπρα είναι γνωστοί στη χώρα για τη μαχητικότητά τους, ειδικά μετά τη μεγάλη απεργία του 2006, αλλά και την μεγάλη εξέγερση του 2008 σε ολόκληρη την πόλη, που γέννησε το πρώτο μαζικό εργατικό κίνημα ενάντια στον δικτάτορα Μουμπάρακ.
Οι απεργοί αντιμέτωποι με σκληρή καταστολή
Έχουν περάσει 3 μήνες από τότε που ο Μόρσι των «Αδερφών Μουσουλμάνων» ανετράπη και ανέλαβε την εξουσία ο στρατός. Όλο αυτό το διάστημα οι εργάτες της Misr Spinning δεν είναι οι μόνοι εργαζόμενοι που προχώρησαν σε απεργιακές κινητοποιήσεις. Μια σειρά από απεργίες ξέσπασαν τον Αύγουστο, αλλά ήρθαν αντιμέτωπες με σκληρή καταστολή από τις δυνάμεις ασφαλείας.
Πολλοί απεργοί συνελήφθησαν όλο αυτό το διάστημα με συνοπτικές διαδικασίες, και ήρθαν αντιμέτωποι με κατηγορίες για παράβαση του νόμου, ενώ απειλήθηκαν με απόλυση. Ένας μεταλλεργάτης που συνελήφθη δήλωσε:
«…Η εμπειρία διδάσκει στους εργαζόμενους την πραγματικότητα του νέου καθεστώτος, πίσω απ’ το οποίο οι μεγάλες επιχειρήσεις εξακολουθούν να κυβερνούν.»
Στρατός και παλιοί συνδικαλιστικοί ηγέτες καταδικάζουν τις απεργίες
Όταν στα τέλη Ιούνη η χώρα συγκλονίστηκε από τις κινητοποιήσεις ενάντια στην κυβέρνηση των «Αδερφών Μουσουλμάνων» του Μόρσι, ο επικεφαλής των αιγυπτιακών ενόπλων δυνάμεων Αμπντάλ Φατάχ αλ Σίσι –ή αλλιώς στρατηγός Σίσι– και άλλοι στρατηγοί εγκαθίδρυσαν τη δική τους κυβέρνηση, με την υποστήριξη μάλιστα κάποιων ηγετικών συνδικαλιστών, όπως ο Αμπού Εϊτά.
Ο Σίσι, ταυτίζοντας τις εργατικές κινητοποιήσεις με τους «Αδερφούς Μουσουλμάνους» δήλωσε μετά την κατάληψη της εξουσίας:
«…Μην αφήνετε κανέναν να παρακωλύει την παραγωγή, γιατί αυτό είναι άλλος ένας τρόπος για να καταστραφεί η χώρα».
Ο Αμπού Εϊτά, λίγες μέρες πριν την ανάληψη των καθηκόντων στο υπουργείο εργασίας, είχε δηλώσει:
«Οι εργάτες που ήταν πρώτοι στις απεργίες στο προηγούμενο καθεστώς, πρέπει τώρα να γίνουν πρώτοι στην παραγωγή”.
Αυτό δεν εξέπληξε κανέναν, αφού ποτέ δεν είχε δείξει καμία συμπάθεια στις απεργιακές κινητοποιήσεις. Ενδεικτικά, ανάμεσα στο 2006 και το 2012 υπολογίζεται ότι 3 εκατομμύρια εργαζόμενοι πήραν μέρος σε 3.000 απεργίες. Η Αιγυπτιακή Συνδικαλιστική Ομοσπονδία, της οποίας ηγούνταν ο Αμπού Εϊτά, υποστήριξε μόνο μία απεργία τα τελευταία 15 χρόνια!
Ο στόχος της συντριβής της Μουσουλμανικής Αδελφότητας – οι κίνδυνοι για το εργατικό κίνημα
Σε αυτή τη φάση η νέα κυβέρνηση επικεντρώνεται βασικά στο να συντρίψει τις δυνάμεις των «Αδερφών Μουσουλμάνων», με τις επιθέσεις εναντίον τους να συνεχίζονται (οι κινητοποιήσεις υποστήριξής τους δέχονται πραγματικά πυρά, οι ηγέτες τους φυλακίζονται και η ίδια η οργάνωση τους είναι εκτός νόμου).
Την ίδια στιγμή η κυβέρνηση προσπαθεί να είναι προσεκτική και να μην πιέσει πολύ τους εργαζόμενους. Σε αυτή την κατεύθυνση προσπαθεί να λάβει κάποια νέα ανακουφιστικά μέτρα: 11 ιδιωτικοποιήσεις που έγιναν επί Μόρσι πάρθηκαν πίσω, ενώ ανακοινώθηκε ότι το 2014 ο ελάχιστος μισθός θα αυξηθεί από 700 λίρες Αιγύπτου (101 δολάρια) σε 1.200 λίρες (περίπου 170 δολ.) το μήνα.
Αυτό όμως θα ισχύει μόνο για τους δημοσίους υπαλλήλους, ενώ σε καμία περίπτωση δεν καλύπτει τις βιοποριστικές ανάγκες των εργαζομένων. Αυτό είναι ένα αίτημα του εργατικού κινήματος από 2008 – από τότε ο πληθωρισμός έχει ανέβει τόσο πολύ, που σήμερα το αντίστοιχο ποσό θα ήταν 1500 λίρες Αιγύπτου.
Το νέο καθεστώς προετοιμάζεται για να έρθει αντιμέτωπο με ένα νέο κύμα απεργιών και εργατικών κινητοποιήσεων. Και είναι βέβαιο ότι οι ωμές και αιματηρές μέθοδοι καταστολής που χρησιμοποιήθηκαν από τα προηγούμενα καθεστώτα θα χρησιμοποιηθούν ενάντια στους εργαζόμενους και τη νεολαία κάποια στιγμή και από τη τωρινή κυβέρνηση.
Η εποχή της καταστολής του Μουμπάρακ επιστρέφει
Σύμφωνα με ένα νέο νόμο, οι διοργανωτές μιας πορείας θα πρέπει να ζητούν άδεια από την αστυνομία 24 ώρες πριν. Στην αίτησή τους, θα πρέπει να συμπεριλαμβάνουν την τοποθεσία της διαδήλωσης, τη διαδρομή, την ώρα έναρξης και λήξης, τα αιτήματα της, καθώς και τα ονόματα των διοργανωτών!
Ο νόμος επίσης απαγορεύει … «την αρνητική επιρροή στις ζωές των άλλων πολιτών», πράγμα που περιλαμβάνει και την «παρεμπόδιση των συμφερόντων τους…»!
Το τελευταίο βέβαια, είναι εμφανές ότι μπορεί και να αφορά τους ιδιοκτήτες εργοστασίων και επιχειρήσεων, επομένως μπορεί με ευκολία να χρησιμοποιηθεί ενάντια σε απεργιακές κινητοποιήσεις.
Επίσης, οι τοπικές αρχές σε κάθε κυβερνείο (σ.σ. μορφή διοικητικής διαίρεσης στις αραβικές χώρες) θα πρέπει να ορίσουν μία «ζώνη» 50 έως 100 μέτρων που θα υπάρχει ανάμεσα στις διαδηλώσεις και τα κυβερνητικά κτίρια, τα δικαστήρια, τα αστυνομικά τμήματα και τις ξένες πρεσβείες. Οι διαδηλωτές θα απαγορεύεται να εισέρχονται στις ζώνες αυτές.
Η παραβίαση του παραπάνω νόμου θα επισείει ποινή φυλάκισης ή πρόστιμα μεταξύ 50.000 και 100.000 λιρών, ενώ η διοργάνωση διαδήλωσης χωρίς άδεια θα τιμωρείται με πρόστιμο 1.000-5.000 λιρών!
Όλο αυτό δεν είναι τίποτε άλλο από μια επιστροφή στην καταστολή του καθεστώτος του Μουμπάρακ.
Ένα σύστημα σε κρίση
Οι χώρες της Μέσης Ανατολής δε μένουν ανέπαφες από την οικονομική κρίση που μαστίζει όλο τον πλανήτη.
Ο πληθωρισμός στην Αίγυπτο αυξήθηκε κατά 10% το πρώτο οχτάμηνο του 2013. Ο τουρισμός μειώθηκε κατά 40% μέσα σε ένα χρόνο, πράγμα που οδήγησε σε πολλές απολύσεις εργαζομένων στο συγκεκριμένο κλάδο. Επίσης, σύμφωνα με τα στοιχεία του «Κέντρου Συνδικάτων και Εργαζομένων» (Centre for Trade Union and Workers’ Services) έχουν κλείσει συνολικά πάνω από 4.500 εργοστάσια στη χώρα.
Η κυβέρνηση δίνει κάποια ψίχουλα στους εργαζόμενους σε αυτή τη φάση, αλλά το κόστος ζωής παραμένει δυσβάσταχτο για εκατομμύρια Αιγύπτιους, την ίδια ώρα που μια μικρή ελίτ γίνεται όλο και πλουσιότερη.
Οι στρατηγοί και οι μεγάλες επιχειρήσεις, λοιπόν, αντιλαμβάνονται ότι οι εργαζόμενοι θα βγουν αργά ή γρήγορα ξανά στους δρόμους. Στις προηγούμενες εξεγέρσεις όμως, τα εκατομμύρια εργαζομένων που διαδήλωσαν δεν ήταν οργανωμένα, δεν λειτουργούσαν σαν μία τάξη, συγκροτημένα και υπέρ των συμφερόντων τους, και με στόχο να πάρουν στο πλευρό τους τα υπόλοιπα καταπιεσμένα στρώματα της κοινωνίας.
Η έκβαση των κρίσιμων μαχών της προηγούμενης περιόδου σημαδεύτηκε από την απουσία ενός ανεξάρτητου μαζικού εργατικού κόμματος με σοσιαλιστικό προσανατολισμό και φυσιογνωμία που θα έδινε στην επανάσταση τη σαφή κατεύθυνση της κατάληψης της εξουσίας από τους ίδιους τους εργαζόμενους.
Αυτή τη στιγμή μετά από σχεδόν τρία χρόνια γενικής αναστάτωσης στη χώρα, πολλοί Αιγύπτιοι λαχταρούν σταθερότητα και ασφάλεια, και γι’ αυτό κάποιοι από αυτούς υποστηρίζουν ως ένα βαθμό τον στρατηγό Σίσι. Δε θα αργήσει ωστόσο, να αποδειχτεί και αυτός ένας αφοσιωμένος υπερασπιστής της άρχουσας τάξης, όπως ακριβώς ήταν και οι προκάτοχοί του.
Οι εργαζόμενοι, οι φοιτητές, η μεσαία τάξη και οι αγρότες της Αιγύπτου, έχοντας δει τη δύναμη που έχουν μετά την πτώση του Μουμπάρακ και του Μόρσι, θα συνεχίσουν όλο και πιο έντονα να αναρωτιούνται γιατί έχουν ακόμα μια κυβέρνηση που συνεχίζει τις ίδιες πολιτικές με τους παλιούς ηγέτες που οι ίδιοι ανέτρεψαν. Και σ’ αυτά τα πλαίσια, θα αναζητούν όλο και πιο έντονα μια νέα εναλλακτική.
