Της Νέλλυς Ψαρρού. Αναδημοσίευση από το προσωπικό της blog
Στο πρώτο μέρος αναφερθήκαμε διεξοδικά στις εργασιακές συνθήκες, τους μισθούς, τις απεργίες κλπ στο εργοτάξιο των μεταλλείων Κασσάνδρας, σύμφωνα με εμπιστευτικές πληροφορίες εργαζομένων. Σήμερα θα ολοκληρώσουμε το ρεπορτάζ με τις θέσεις εκπροσώπων των εργαζομένων που μας μίλησαν για τα ζητήματα αυτά.
Συναντηθήκαμε το Σάββατο 4 Απριλίου στα γραφεία του σωματείου εργατοτεχνιτών και υπαλλήλων “Αγία Βαρβάρα” στο Στρατώνι, με τον πρόεδρό του κ. Γιώργο Χατζή, τον εκπρόσωπο επιστημονικού προσωπικού κ. Ισμέτ Αλή-Χότζα, και τον Μάνο Μανώλη, πρώην εκπρόσωπο των εργαζομένων. Στη συνάντηση παραβρέθηκαν και άλλα μέλη του σωματείου, που πλήθαιναν όσο προχωρούσε η κουβέντα. Οι απαντήσεις που δόθηκαν στα ερωτήματά μου εκφράστηκαν με ομοφωνία.
Απεργίες και αντισυγκεντρώσεις
Καταρχάς, οι εκπρόσωποι των εργαζομένων τόνισαν πως είναι εργάτες και μόνη τους μέριμνα είναι η εκπροσώπηση των συναδέλφων τους και η διεκδίκηση καλύτερων μισθολογικών και άλλων εργασιακών συνθηκών. Αρνήθηκαν κατηγορηματικά ότι ενεργούν κατ’ εντολή της εταιρείας, και τόνισαν πως οι τελευταίες απεργίες δεν συμφέρουν ούτε αυτούς ούτε την εταιρεία, διότι αμφότεροι χάνουν χρήματα κάθε μέρα που δεν εργάζονται. Όπως τόνισαν, οι απεργίες που καλέστηκαν στις τελευταίες (αντι)συγκεντρώσεις τους έγιναν προκειμένου να μπορέσουν να συμμετάσχουν στις μαζώξεις αυτές και άλλοι συνάδελφοί τους που είχαν βάρδια καθώς καλούνται από τα σωματεία αλλά είναι και επιθυμία των εργαζόμενων. “Η εταιρεία δεν θέλει αυτές τις απεργίες γιατί χάνει χρήματα, αλλά εμείς πρέπει να προασπίσουμε τη δουλειά μας και τους συναδέλφους μας”.
Ερωτηθείς σχετικά με τις αντισυγκεντρώσεις που καλούν τα σωματεία κάθε φορά την ίδια μέρα και στο ίδιο σημείο που καλούν οι επιτροπές σε πορεία διαμαρτυρίας, ένας εργαζόμενος άρχισε να λέει πως δεν καλούν αυτοί σε αντισυγκέντρωση και δεν είμαι καλά πληροφορημένη, αλλά ο πρόεδρος κ. Χατζής διόρθωσε αναγνωρίζοντας πως όντως κάνουν αντισυγκεντρώσες προκειμένουν να προστατεύσουν τους εργαζόμενους. “Ποιος θα υπερασπιστεί τους εργαζόμενους όταν οι άλλοι κάνουν πορεία και έρχονται να μας κάψουν; Εμείς μαζευόμαστε μέσα στο χώρο εργασίας μας προκειμένου να προστατευτούμε, και από δω και πέρα θα υπερασπιστούμε εμείς τη δουλειά μας. Ο λόγος που κάνουμε απεργία μαζί με τη συγκέντρωση είναι για να μην μας θεωρήσουν μπομπολάκια, πιόνια της εταιρείας, αφού καμία εταιρεία δεν θέλει απεργίες από τους εργαζομένους της. Και για να μπορούν επίσης να συμμετάσχουν και όσοι το θέλουν αλλά εργάζονται”.
Στην ερώτησή μου αν η Ελληνικός Χρυσός πιέζει γι αυτές τις απεργίες και αντισυγκεντρώσεις και απειλεί με απολύσεις όσους δεν συμμετέχουν, αρνήθηκαν κατηγορηματικά λέγοντας ότι οι διεκδικήσεις αυτές είναι υποχρέωσή τους μέσα στο πλαίσιο του ταξικού αγώνα, και συμπλήρωσαν πώς οι απεργίες αυτές γίνονται με απόφαση του ΔΣ των εργαζομένων και αν υπάρχει πίεση για συμμετοχή αυτή υφίσταται πράγματι αλλά από τα σωματεία προς τους εργαζόμενους και όχι από την εταιρεία. “Όταν το σωματείο καλεί σε απεργία οφείλει να τη διαφυλάξει κι όλας. Γι αυτό πιέζει τους εργαζόμενους να συμμετάσχουν, αλλιώς δεν υπάρχουμε ως σωματείο”. Σε αυτό το σημείο επενέβη ένας εργαζόμενος λέγοντας πως “αν δεν κάνουν απεργία τους κάνουμε τη ζωή δύσκολη, τους πετάμε έξω”.
Πάντως, σχετικά με την πίεση που ασκείται από τα σωματεία προς τους εργαζόμενους προκειμένου να παραστούν στις διαμαρτυρίες μαζί με μέλη της οικογένειάς τους, υπάρχει και η σχετική ανακοίνωση του σωματείου Δασεργατών που ξεκινάει ως εξής: "Καλούνται όλα τα εγγεγραμμένα μέλη του Σωματείου Δασεργατών Βορείου Χαλκιδικής ”Σκουριές 2012”, καθώς επίσης και οι οικείοι τους την προσεχή Κυριακή 05 Απριλίου του 2015 και ώρα 09:30 π.μ. να δώσουν ένα δυναμικό και βροντερό παρόν με την παρουσία τους στον κόμβο Χοντρό Δέντρο και με κατεύθυνση προς τις Σκουριές”. Και καταλήγει: “Μην λείψει καμιά και κανένας από όλους σας την προσεχή Κυριακή, Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΟΛΩΝ ΣΑΣ ΚΡΙΝΕΤΑΙ ΑΝΑΓΚΑΙΑ ΚΑΙ ΕΠΙΒΕΒΛΗΜΕΝΗ!!!".
Όπως είχα πληροφορηθεί, και επιβεβαίωσαν οι εκπρόσωποι στη συνάντησή μας, και στο παρελθόν είχαν πραγματοποιηθεί απεργίες ή στάσεις εργασίας από τα σωματεία διεκδικώντας καλύτερες συνθήκες και προστατευτικά μέτρα, καθώς και ίσες εργασιακές συνθήκες για όλους τους εργαζόμενους, είτε είναι στην Ελληνικός Χρυσός είτε σε εργολαβίες. “Οι διεκδικήσεις μας έχουν οδηγήσει αυτή τη στιγμή στην αντίθετη λογική από αυτή που είχε ο Άκτωρ και οι εργολαβίες, δηλαδή να μπαίνουν ανειδίκευτοι σε κάθε εργασία. Εμείς απαιτήσαμε εξειδικευμένους χειριστές, και είναι αυτοί που κάθονται όταν τελειώσει η εργασία τους, ακριβώς επειδή είναι εξειδικευμένοι. Αυτές οι διεκδικήσεις έχουν οδηγήσει και στην αναλογία 90/10 που ισχύει στη σχέση ντόπιων και εργατών εκτός της περιοχής μας. Αυτές όμως οι απεργίες θάφτηκαν από όλους, δεν τις ανέφερε κανείς ενώ εμείς βγάζαμε ανακοινώσεις”. Στη συνέχεια της συζήτησής μας τους ρώτησα πώς κρίνουν το γεγονός ότι εκείνες οι απεργίες τους είχαν αποσιωπηθεί, ενώ οι σημερινές που ευνοούν την εταιρεία έχουν γίνει πρώτο θέμα στα κανάλια, ένα από τα οποία (το mega channel) έχει συμφέροντα στην επένδυση. Η απάντηση από τον κ. Χατζή ήταν κατηγορηματική: “Δεν μας ενδιαφέρει εμάς αυτό, δεν ξέρω εγώ ποιοι είναι οι μέτοχοι της εταιρείας ή των καναλιών. Εμείς έχουμε απέναντί μας τον Λαφαζάνη και τον Τσιρώνη”.
Εργατικά ατυχήματα
Τους ρώτησα για τα εργατικά ατυχήματα που έχουν γίνει στο εργοτάξιο, και είπαν πως δεν έχει γίνει εργατικό ατύχημα αφού η εταιρεία είναι πολύ προσεκτική όσον αφορά τους κανόνες ασφαλείας, τα προστατευτικά μέτρα, αλλά και τον εξοπλισμό των εργαζόμενων που είναι ιδιαίτερα ακριβός, κι αν έχει γίνει κάτι είναι ελάχιστο και μη σοβαρό. Στην ερώτησή μου “Πόσα θα θεωρούσατε ότι θα ήταν πολλά ατυχήματα” απάντησαν “από ένα και πάνω”. Τότε έβγαλα τη λίστα με τα 14 εργατικά ατυχήματα που έχουν επισήμως καταγγελθεί στο ΙΚΑ από τις αρχές του 2013 ως τον Μάρτη του 2014, οπότε η απάντηση των εκπροσώπων κινήθηκε σε διαφορετική βάση: ο κ. Μανώλης είπε πως “και στην κουζίνα σου όταν μαγειρεύεις μπορεί να κοπείς”, ενώ και οι τρεις υπερασπιστές των εργαζομένων υποστήριξαν πως για το όποιο μικροατύχημα ευθύνονται οι ίδιοι οι εργαζόμενοι επειδή δεν προσέχουν και δεν παίρνουν τις προφυλάξεις που η εταιρεία έχει προνοήσει να υπάρχουν! “Μια εργαζόμενη ήρθε με τακούνια στη δουλειά και έπεσε, και σε άλλη περίπτωση μπορεί κάποιος να κόπηκε λίγο και να πήγε στον γιατρό που έχουμε στις εγκαταστάσεις”. Στην ερώτησή μου αν το παραμικρό κόψιμο που φροντίζει ο γιατρός τους αναφέρεται στο ΙΚΑ, απάντησαν “Ναι”.
Στη λίστα όμως των ατυχημάτων τα πράγματα δεν φαίνονταν ακριβώς έτσι. Για παράδειγμα, έχει καταγγελθεί στο ΙΚΑ πτώση σε φρεάτιο αποστράγγισης, αλλά και σοβαροί τραυματισμοί στα μάτια, τόσο από τσιμεντένεμα που εκτινάχθηκε κατά τη διαδικασία ενσωμάτωσης αγκυρίων εντός της σήραγγας, όσο και από “εκτόνωση του δοχείου προσθήκης λιπαντικού της αντλίας του επιταχυντή σκυροδέματος, με αποτέλεσμα σταγονίδια λιπαντικού και πιθανώς υπολειμμάτων επιταχυντή να έρθουν σ’ επαφή με το πρόσωπο και τους οφθαλμούς του εργαζόμενου”. Οι εκπρόσωποι των εργαζομένων απάντησαν πως δεν έχει γίνει τίποτα σοβαρό, επανέλαβαν πως φταίνε οι εργαζόμενοι που είναι απρόσεκτοι και αρνήθηκαν κατηγορηματικά ότι όποιος έκανε καταγγελία στο ΙΚΑ απολύθηκε. Απέδωσαν μάλιστα τα όποια μικροατυχήματα στο άγχος που έχουν οι εργαζόμενοι για το αν θα χάσουν τη δουλειά τους, άγχος που έχει προκαλέσει η νέα κυβέρνηση. Βέβαια, τα εργατικά ατυχήματα που τους ανέφερα ήταν παλαιότερα (αρχές 2013 εως Μάρτη του 2014), αλλά στην απάντηση που πήρα εξακολούθησε να φταίει το άγχος για τη δουλειά τους. “Πάντως, για να είναι πιο προσεκτικοί, υπάρχει bonus σε όποιον δεν έχει ατύχημα”, το οποίο bonus συνίσταται στο κόψιμο μισθού όταν κάποιος έχει εργατικό ατύχημα. “Είναι ένα κίνητρο για να παίρνουν τα μέτρα ασφαλείας”, όπως είπαν.
Αριθμός και μισθοί εργαζομένων
Τέλος, σύμφωνα με τους εκπρόσωπους των εργαζομένων απασχολούνται 1986 εργαζόμενοι, αριθμό που δίνει και η εταιρεία. Ερωτηθείς πώς γίνεται να είναι τόσοι ενώ η εταιρεία στη μελέτη της αναφέρει 1300 εργαζόμενους στην πλήρη ανάπτυξη του έργου, διακρίνησαν πως “στη μελέτη αναφέρονται μόνο όσοι είναι παραγωγικά ενεργοί, χωρίς να περιλαμβάνονται όσοι κάνουν διοικητική εργασία ή συντήρηση”.
Βέβαια, σε άλλο σημείο της κουβέντας ζήτησα να ενημερωθώ για το σωματείο όπου βρισκόμουν καθώς και για τα άλλα σωματεία που υπάρχουν. Όπως μου είπαν αναλυτικά:
– Το σωματείο “Αγία Βαρβάρα” είναι το μεγαλύτερο, και αριθμεί περίπου 650 άτομα. Σε αυτό εντάσσονται διάφοροι εργαζόμενοι, καθώς και εργαζόμενοι από άλλα σωματεία, όπως των υπογειτών (δηλαδή στους 650 περιλαμβάνεται και άγνωστος αριθμός εργαζόμενων από αυτόν που είναι γραμμένος στα παρακάτω σωματεία). Επίσης, στα σωματεία συμμετέχουν ισότιμα όλοι οι εργαζόμενοι, είτε είναι από εργολαβίες είτε είναι της Ελληνικός Χρυσός.– Το σωματείο των υπογειτών έχει γραμμένα 400 άτομα, των δασεργατών 110 και το νεοσύστατο σωματείο των επιστημόνων άλλα 110.– Το 90-95% των εργαζόμενων είναι γραμμένο στα σωματεία.
Κάπου εδώ διαπιστώνω ότι τα νούμερα δεν βγαίνουν. Αν αθροίσουμε τους εγγεγραμένους στα σωματεία, προκύπτουν 1270 εργαζόμενοι. Ας προσθέσουμε εμείς και ένα 10% (μιας είναι γραμμένο το 90-95%), πάμε στους 1397. Δηλαδή, ο μέγιστος αριθμός των απασχολούμενων σήμερα, ασχέτως αν η σύμβασή τους λήγει αύριο ή είναι αόριστη, σύμφωνα πάντα με τα στοιχειά που μας έδωσαν στο σωματείο “Αγία Βαρβάρα”, είναι 1400 εργαζόμενοι. Χωρίς να συνυπολογίσουμε όσους είναι διπλογραμμένοι.
Φυσικά, και ο αριθμός αυτός ελέγχεται ως ανακριβής. Σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχα με τον πρόεδρο του σωματείου δασεργατών με έδρα την Αρναία (ιδρύθηκε τον Ιανουάριο του 2015), κ. Γιώργο Κούνδουρο, το σωματείο του αριθμεί συνολικά 50 μέλη, που τώρα είναι απολυμένα λόγω της ανάκλησης της άδειας από τον κ. Τσιρώνη. Παρεμπιπτόντως, οι δασικές εργασίες περιλαμβάνουν το κόψιμο 1500 στρεμμάτων, από τα οποία έχουν ήδη κοπεί τα 1000. Να σημειωθεί πως εργασίες υλοτόμησης έχουν άδεια να κάνουν μόνο μέλη δασικών συνεταιρισμών. Όμως οι δασικοί συνεταιρισμοί όλης της περιοχής αρνήθηκαν εξ αρχής να εργαστούν στην εταιρεία. Το πρόβλημα “λύθηκε” μέσω εργολάβων που αναλάμβαναν ως έμποροι να κόβουν τα δέντρα. Τώρα φτιάχτηκε και αυτό το σωματείο, που περιλαμβάνει μόνο δασεργάτες της εταιρείας.
Κι έτσι φτάνουμε στον μέγιστο αριθμό στο εργοτάξιο των μεταλλείων Κασσάνδρας των 1350 εργαζόμενων, που όπως όλα δείχνουν είναι σίγουρα μικρότερος.
Οι μισθοί των εργαζόμενων ξεκινούν από τα 900 ευρώ μικτά (δηλαδή περίπου 650 καθαρά), ενώ ο ανώτερος παραμένει άγνωστος και εξαρτάται από τα χρόνια εργασίας κλπ. Αυτός ο μισθός αφορά και τους εργαζόμενους στις υπόγειες στοές, όπως μας πληροφόρησαν οι εκπρόσωποι των εργαζομένων προς έκπληξή μας: “Δεν θα περίμενα να περιλαμβάνει και υπογείτες τόσο χαμηλός μισθός” σχολίασα, για να μου απαντήσουν πως “κάποιοι από αυτούς φεύγουν από κει σύντομα”! Επίσης είπαν ότι οι χαμηλοί μισθοί οφείλονται και στις αντιδράσεις – αν και γνωρίζω εργαζόμενους που λένε πως “μακάρι να μην σταματήσουν οι αντιδράσεις γιατί ο μισθός μας θα μείνει μισός, ΑΝ μείνει”.
Για τυχόν απλήρωτους εργαζόμενους από εργολάβους που κήρυξαν πτώχευση οι εκπρόσωποι δήλωσαν άγνοια και το απέκλεισαν διότι “θα είχε γίνει καταγγελία στο σωματείο μας”.
Για όσους δουλεύουν σε εργολαβίες που θα λήξουν σύντομα, άρα δεν θα έχουν δουλειά, είπαν πως έχουν δέσμευση από την εταιρεία να έχουν προτεραιότητα σε επόμενες προσλήψεις; “Μα, δεν θέλουν εξειδικευμένο προσωπικό οι εργασίες”, ρώτησα με βάση προηγούμενή τους τοποθέτηση, και είπαν πως υπάρχουν πολλές εργασίες για ανειδίκευτο προσωπικό.
Παρεμπιπτόντως
Αν κανείς συγκρίνει τα στοιχεία μεταξύ τους θα συμπεράνει και άλλα πολλά, που εγώ θα αφήσω ασχολίαστα μένοντας σε όσα μου είπαν οι εκπρόσωποι των εργαζομένων. Το άρθρο αυτό είναι χρήσιμο να διαβαστεί σε συνδυασμό με τις εμπιστευτικές πληροφορίες του πρώτου μέρους.
Παρεμπιπτόντως, μεταξύ άλλων ειπώθηκαν τα εξής (που επειδή δεν αφορούσαν το αντικείμενο του ρεπορτάζ μου θα τα αναφέρω επιγραμματικά):
– Όλες οι εργασίες γίνονται με γνώμονα την προστασία του περιβάλλοντος. Γι αυτό, μεταξύ άλλων, υπάρχει προσωπικό ασφαλείας στις εγκαταστάσεις της τάξης των 200-300 ατόμων ακόμα και στις απεργίες.– Ο κόλπος του Στρατωνίου είναι τόσο καθαρός που φιλοξενεί ιππόκαμπους, δελφίνια και φώκιες monahus-monahus– Πρέπει να απαντήσουμε στο ερώτημα: θέλουμε οι ορυκτοί μας πόροι να γίνουν εθνικός πλούτος; Άρα και να αξιοποιηθουν εμπορικά;– Το flash melting είναι ουσιαστικά πυρομεταλλουργία, η ίδια μέθοδος δηλαδή που εφαρμόστηκε επί Αριστοτέλη, εκατοντάδες χρόνια πριν, και το περιβάλλον δεν καταστράφηκε.– Θέλουμε τη δουλειά και το ψωμί μας. Κι από δω και πέρα θα το διεκδικήσουμε δυναμικά. “Θα πιάσουμε κι εμείς τις μολότωφ” είπε ένας παραβρισκόμενος από τους εργάτες που ήρθαν στη συνέχεια της κουβέντας.– Στην Ολυμπιάδα, όπου δουλεύουμε από το 2004, αυτό που γίνεται τώρα είναι η αποκατάσταση των τελμάτων, που θα ολοκληρωθεί σε 2 χρόνια. Μετά, όταν γίνει το εργοστάσιο, θα ξεκινήσει η εξόρυξη του νέου μεταλλεύματος της Ολυμπιάδας, που υπολογίζεται να ξεκινήσει το 2016 και θα τροφοδοτεί τον Μαντέμ Λάκκο.
