Δημοσιεύουμε το γ’ και τελευταίο μέρος του αφιερώματος στα δύο χρόνια από το ξεκίνημα του πολέμου στη Γάζα μετά τις 7 Οκτώβρη 2023. Το πρώτο μέρος μπορείτε να το δείτε εδώ και το δεύτερο μέρος εδώ.
Στην Παλαιστίνη έχουμε εθνική καταπίεση της πιο βάναυσης μορφής, καταστολή δημοκρατικών και ανθρώπινων δικαιωμάτων, ξεκάθαρες πρακτικές αποικιοκρατίας και έντονες ομοιότητες με το Απαρτχάιντ. Αλλά όπως σε κάθε εθνικό ζήτημα, έτσι και το ζήτημα Ισραήλ-Παλαιστίνης έχει έναν ξεκάθαρο ταξικό χαρακτήρα. Όταν και όπου ένα εθνικό πρόβλημα βασίζεται στην ύπαρξη σοβαρής σύγκρουσης καπιταλιστικών συμφερόντων, ο γενικός κανόνας είναι ότι το πρόβλημα δεν μπορεί να λυθεί μέσα στον καπιταλισμό.
Αν ρίξουμε μια γρήγορη ματιά στη ευρύτερη περιοχή (Μέση Ανατολή και Βαλκάνια) θα δούμε πολλά παραδείγματα που πιστοποιούν την ορθότητα αυτής της θέσης. Στη Συρία, οι εθνικές αντιθέσεις (Ισραήλ, Τουρκία, Δρούζοι, Κούρδοι, Αλεβίτες κ.λπ.) μπλοκάρουν τις προσπάθειες για ένα ενιαίο κράτος· η τουρκική άρχουσα τάξη αρνείται να δεχτεί την ύπαρξη κουρδικού κράτους, οπότε το κουρδικό εθνικό ζήτημα παραμένει άλυτο για πάνω από έναν αιώνα· η πάνω από ένα αιώνα σύγκρουση συμφερόντων ανάμεσα στην ελληνική και την τουρκική άρχουσα τάξη παραμένει άλυτη, με τον ανταγωνισμό στην πραγματικότητα να οξύνεται ξαναφέρνοντας στην επιφάνεια τον κίνδυνο στρατιωτικής αντιπαράθεσης κάποια στιγμή στο μέλλον· το Κυπριακό έχει καταλήξει σε αδιέξοδο και η μόνιμη διχοτόμηση είναι το σχεδόν βέβαιο αποτέλεσμα· στα Βαλκάνια, παρά τους πολλούς πολέμους, τα εθνικά ζητήματα συνεχίζουν να παίζουν κεντρικό ρόλο – ανάμεσα στην Ελλάδα και τη Βόρεια Μακεδονία, ανάμεσα στη Βουλγαρία και τη Β. Μακεδονία, ανάμεσα στην Αλβανία και τη Σερβία κ.λπ. Σε διεθνές επίπεδο, η εικόνα είναι παρόμοια σε όλο τον πλανήτη. Ο κατάλογος είναι στην πραγματικότητα ατελείωτος: Ρωσία και Ουκρανία, Αζερμπαϊτζάν και Αρμενία, Ινδία και Πακιστάν, Ινδία και Κίνα, Κίνα και Ιαπωνία, για να αναφέρουμε μόνο μερικά. Ακόμη και εθνικά προβλήματα που οι άρχουσες τάξεις διακήρυξαν ως λυμένα τις προηγούμενες δεκαετίες, όπως για παράδειγμα στην Ιρλανδία, παραμένουν ζωντανά και μπορούν να οδηγήσουν σε νέες συγκρούσεις στο μέλλον.
Η εμπειρία δεκαετιών, ή και αιώνων σε κάποιες περιπτώσεις, ύπαρξης τέτοιων προβλημάτων πρέπει να καταστήσει σαφές ότι ο καπιταλισμός δεν είναι σε θέση να δώσει λύσεις. Όπως μας επιτρέπει να κατανοήσουμε η Θεωρία της Διαρκούς Επανάστασης του Τρότσκι, και όπως έχουμε αναπτύξει σε πολυάριθμα άρθρα, μόνο οι εργατικές τάξεις των χωρών που αντιμετωπίζουν σοβαρούς εθνικούς ανταγωνισμούς μπορούν να λύσουν τέτοια προβλήματα, ερχόμενες σε κοινή πάλη ενάντια στον εθνικισμό και ενάντια στις «δικές τους» άρχουσες τάξεις.
Στην περίπτωση Ισραήλ-Παλαιστίνης, η κύρια ευθύνη για την ανάληψη πρωτοβουλίας για ένα πολιτικό πρόγραμμα και για πρακτικά βήματα ταξικής συνεργασίας Ισραηλινών και Παλαιστινίων εργατών, πέφτει κατ’ αρχήν στην εργατική τάξη του έθνους-καταπιεστή, δηλαδή την ισραηλινή εργατική τάξη. Όμως αυτό αποτελεί μια αφαίρεση, μια θεωρητική υπόθεση – στην πράξη αυτή η δυνατότητα συνδέεται με τη συνείδηση της εργατικής τάξης, η οποία καθορίζεται από πλήθος παραγόντων και καίρια από την ηγεσία των εργατικών οργανώσεων. Έτσι, το γεγονός ότι καμία τέτοια πρωτοβουλία δεν έχει αναληφθεί τις τελευταίες δεκαετίες συνδέεται με το ότι η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτικών, συνδικαλιστικών και άλλων οργανώσεων της ισραηλινής εργατικής τάξης έχουν υποταχθεί στις πιέσεις της άρχουσας τάξης και στη μεγάλη τους πλειοψηφία δρουν ως πράκτορές της.
Έχοντας πει αυτό, χρειάζεται να σημειώσουμε ότι κάτω από κάποιες συνθήκες ένα μαζικό κίνημα από τα κάτω μπορεί να επιταχύνει τα γεγονότα στην κατεύθυνση νέων μαζικών εργατικών οργανώσεων και, ταυτόχρονα, της ενίσχυσης των αντικαπιταλιστικών/Μαρξιστικών δυνάμεων. Αξίζει επίσης να σημειώσουμε ότι υπάρχει στο Ισραήλ μια μικρή μειοψηφία, όπως το αριστερό κόμμα Hadash και μια σειρά κοινωνικά κινήματα, που παρότι δεν θέτουν το θέμα της επαναστατικής ανατροπής, προβάλλουν την αναγκαιότητα του κοινού αγώνα Ισραηλινών και Παλαιστίνιων εργαζομένων. Πρέπει επίσης να θυμόμαστε ότι σε προηγούμενες δεκαετίες οι δυνάμεις της Αριστεράς ήταν κυρίαρχες στην Παλαιστίνη και τη Μέση Ανατολή – η ιδεολογική και πολιτική σύνδεσή τους όμως με την πρώην Σοβιετική Ένωση (ή την Κίνα) τις εμπόδισε να προσφέρουν διέξοδο και προοπτική, πράγμα που συνέβαλε στην άνοδο του Ισλαμισμού και του Ισλαμικού Φονταμενταλισμού (δείτε ενδεικτικά: internationaliststandpoint.org: Positions of ISp on Palestine, παράγραφο 34)
Πέρα από τους Ισραηλινούς εργαζόμενους όμως, και οι Παλαιστίνιοι εργαζόμενοι χρειάζεται να επιδιώξουν την μεταξύ τους ταξική συνεργασία – ακριβώς γιατί με αυτό τον τρόπο εξυπηρετούνται τα δικά τους συμφέροντα! Γιατί διαφορετικά, καμία λύση δεν είναι δυνατή. Χρειάζεται να επεκταθούμε λίγο σε αυτό, γιατί αποτελεί ένα ζήτημα διαμάχης μέσα στην Αριστερά.
Οι επαναστάτες σοσιαλιστές/Μαρξιστές έχουν καθήκον να υπερασπίζονται και να στηρίζουν τα δικαιώματα των καταπιεσμένων εθνών – αυτό είναι αυτονόητο και αδιαμφισβήτητο. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να προσφέρουν στήριξη στις ηγεσίες και τις άρχουσες τάξεις τέτοιων καταπιεσμένων εθνών.
Οι Μαρξιστές στηρίζουν ολόψυχα και άνευ όρων στις παλαιστινιακές μάζες. Αλλά δεν έχουν καμία υποχρέωση να στηρίξουν τις ηγεσίες των Παλαιστινιακών οργανώσεων που αυτή τη στιγμή βρίσκονται στη διοίκηση, είτε της Δυτικής Όχθης (Φατάχ) είτε της Γάζας (Χαμάς). Το ίδιο ισχύει και για τον λαό του Ιράν. Το ίδιο για τον λαό της Συρίας κοκ.
Οι ηγεσίες των παλαιστινιακών οργανώσεων, όπως και των Ισραηλινών, δυστυχώς, ποτέ δεν επιχείρησαν να προσεγγίσουν το εθνικό ζήτημα σε ταξική βάση. Αντίθετα, ακολούθησαν πολιτικές και τακτικές που στην πραγματικότητα επέτρεπαν στις σιωνιστικές κυβερνήσεις να συσπειρώσουν γύρω τους τις ισραηλινές μάζες. Οι τρομοκρατικές τακτικές της Φατάχ και άλλων παλαιστινιακών οργανώσεων στο παρελθόν (όπως π.χ. η επίθεση κατά της ισραηλινής ολυμπιακής ομάδας το 1972[1]) έπαιξαν αυτόν τον ρόλο. Το ίδιο και η επίθεση της 7ης Οκτωβρίου υπό την ηγεσία της Χαμάς. Οι ηγεσίες των ισραηλινών εργαζομένων και νεολαίας, όπως και η κοινοβουλευτική αντιπολίτευση στον Νετανιάχου, χρησιμοποίησαν αυτές τις λανθασμένες μεθόδους των παλαιστινιακών οργανώσεων για να δικαιολογήσουν την υποταγή τους στην ισραηλινή άρχουσα τάξη και στις εθνικιστικές/σιωνιστικές της βλέψεις και πολιτικές.
Χωρίς μαζικές (πολιτικές και συνδικαλιστικές) οργανώσεις που να υιοθετούν μια ταξική προσέγγιση στη λύση του παλαιστινιακού ζητήματος, δεν είναι δυνατόν οι εργατικές μάζες να υιοθετήσουν αυθόρμητα, από μόνες τους, μια τέτοια προσέγγιση. Και αυτό ακριβώς είναι που λείπει και από τις δύο πλευρές των συνόρων αλλά και στην ευρύτερη περιοχή: μαζικές, σοσιαλιστικές, Μαρξιστικές πολιτικές δυνάμεις, αποφασισμένες να παλέψουν για τα κοινά συμφέροντα Ισραηλινών και Παλαιστινίων εργατών, ενάντια στον εθνικισμό και την επιθετικότητα της ισραηλινής άρχουσας τάξης, και για την ανατροπή των καθεστώτων και στις δυο πλευρές των συνόρων. Όπως αναφέρθηκε πιο πάνω, κάτω από κάποιες συνθήκες, η ανάπτυξη μαζικών κινημάτων από τα κάτω μπορεί να επιταχύνει τις εξελίξεις, σε μια διπλή κατεύθυνση: από τη μια για το χτίσιμο μαζικών πολιτικών και συνδικαλιστικών οργανώσεων του εργατικού κινήματος, ανεξάρτητων από την άρχουσα τάξη, κι από την άλλη ενός επαναστατικού-σοσιαλιστικού πόλου.
Αντιπαραθέσεις στην Αριστερά
Αν η ανυπαρξία μιας τέτοιας Αριστεράς ήταν πρόβλημα μόνο στο Ισραήλ και την Παλαιστίνη, θα μπορούσε εύκολα να ξεπεραστεί – οι διεθνείς διαδικασίες/εξελίξεις αργά ή γρήγορα θα αντανακλώνταν και εκεί. Δυστυχώς, όμως, η κρίση της Αριστεράς είναι ένα διεθνές φαινόμενο. Τα πρώην ρεφορμιστικά κόμματα, των διαφόρων χρωμάτων και αποχρώσεων, έχουν συνθηκολογήσει και υποταχθεί στην άρχουσα τάξη και πλέον ουσιαστικά λειτουργούν στην υπηρεσία του συστήματος. Οι οργανώσεις της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς και εκείνες που έχουν αναφορά στον επαναστατικό μαρξισμό είναι εξαιρετικά αδύναμες και, στη μεγάλη τους πλειοψηφία, με πολύ σοβαρά πολιτικά ελλείμματα/προβλήματα. Έτσι, σαν γενικός κανόνας, δεν υπάρχει κάποιος ισχυρός πόλος της επαναστατικής Αριστεράς που να μπορεί να προβάλει με πειστικό τρόπο διέξοδο στον διαρκή εφιάλτη του Παλαιστινιακού.
Ειδικά στο ζήτημα της Παλαιστίνης υπάρχει μεγάλη και διάχυτη σύγχυση. Στις συζητήσεις μας με άλλα αριστερά ρεύματα την τελευταία περίοδο έχουμε συναντήσει απόψεις όπως οι ακόλουθες:
- Στην Παλαιστίνη αλλά και τον Λίβανο, τη Συρία, κοκ, έχουμε έναν πόλεμο ανάμεσα στο Ισραήλ και τους Δυτικούς ιμπεριαλιστές από τη μια και τους Άραβες από την άλλη, που αντιμετωπίζουν και παλεύουν ενάντια στην ιμπεριαλιστική βαρβαρότητα· επομένως, η θέση μας είναι απλή, είμαστε στο πλευρό των Αράβων ενάντια στους Ισραηλινούς.
- Είναι αδύνατο να υπάρξει ενότητα μεταξύ του παλαιστινιακού λαού και της ισραηλινής εργατικής τάξης, επειδή η τελευταία είναι μέρος του έθνους-καταπιεστή.
- Το Δικαίωμα της Αυτοδιάθεσης δεν πρέπει να ισχύει για τον ισραηλινό λαό.
- Δεν πρέπει να υπάρχει ισραηλινό κράτος, θα πρέπει να υπάρχει μόνο το κράτος της Παλαιστίνης, στο οποίο θα μπορούσαν να ζουν και οι Εβραίοι αν το επιθυμούν.
- Το Ισραήλ δεν μπορεί να περιγραφεί σαν ταξική κοινωνία, επειδή η εργατική τάξη είναι πλήρως συνδεδεμένη με την ισραηλινή κυρίαρχη τάξη και έχει διαβρωθεί από το σιωνιστικό δηλητήριο.
- Οι λόγοι για τους οποίους οι Ισραηλινοί βγαίνουν στους δρόμους δεν είναι επειδή σέβονται ή ενδιαφέρονται για τα δικαιώματα του παλαιστινιακού λαού, αλλά επειδή θέλουν να σώσουν τους ομήρους.
- Η Χαμάς δεν πρέπει να επικρίνεται για την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου, επειδή αντιπροσωπεύει το καταπιεσμένο έθνος.
- Οι προτάσεις για ένα σοσιαλιστικό μέλλον για το Ισραήλ και την Παλαιστίνη είναι καλές, ανήκουν όμως σε ένα μακρινό μέλλον, γι’ αυτό προς το παρόν πρέπει να υπερασπίζουμε τη νίκη της «παλαιστινιακής αντίστασης».
Η προσέγγιση που αποκαλύπτεται από θέσεις όπως οι παραπάνω, μπορεί να αντικατοπτρίζει τη οργή για τις ακρότητες του Ισραήλ, αλλά αδυνατεί να πιάσει την ουσία του προβλήματος, αδυνατεί να προσφέρει προοπτική.
Είναι εντελώς λανθασμένο να εξισώνουμε όλους τους Άραβες απλώς και μόνο επειδή καταπιέστηκαν από τις αποικιακές δυνάμεις στο παρελθόν και από το Ισραήλ και τους Δυτικούς ιμπεριαλιστές στις δεκαετίες που ακολούθησαν. Όλες οι αραβικές κοινωνίες είναι ταξικές κοινωνίες, συμπεριλαμβανομένης και της παλαιστινιακής. Αξίζει να σημειωθεί, για παράδειγμα, ότι πάρα πολλοί Παλαιστίνιοι πρόσφυγες που εγκαταλείπουν τις πόλεις και τα χωριά της Γάζας για να ζήσουν σε καταυλισμούς, δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά σκηνές ή φορτηγά για να μεταφέρουν τα υπάρχοντα τους λόγω των αστρονομικών τιμών, πολλών εκατοντάδων δολαρίων – γι’ αυτό πολλές οικογένειες διαφεύγουν πεζή. Με άλλα λόγια κάποιοι κερδίζουν από αυτό το δράμα! Σύμφωνα με δημοσιογραφικά ρεπορτάζ, η μαύρη αγορά που έχει αναπτυχθεί έχει σαν αποτέλεσμα: «ένα κιλό ζάχαρη κοστίζει τώρα 106 δολάρια, έναντι 89 σεντ πριν από τον πόλεμο· ένα σακί αλεύρι 25 κιλών κοστίζει 305 δολάρια, έναντι 10 δολαρίων· ένα κιλό ντομάτες κοστίζει 30 δολάρια, σε σύγκριση με 59 σεντ…».
Οι ηγέτες/κυβερνήσεις των αραβικών, αλλά και των μη αραβικών μουσουλμανικών χωρών, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο παίζουν αντιδραστικό ρόλο, είτε μέσω της προσκόλλησής τους στις ιμπεριαλιστικές χώρες, είτε μέσω της καθιέρωσης δικτατορικών (και συχνά θρησκευτικών) καθεστώτων, είτε και των δύο. Η διάκριση μεταξύ των τάξεων είναι απολύτως κρίσιμη.
Μέσα στο Ισραήλ
Οι ισραηλινές μάζες ανήκουν βέβαια στο έθνος-καταπιεστή, αλλά το ίδιο ίσχυε και για τις ρωσικές μάζες το 1917, που όμως πραγματοποίησαν μια ιστορική επανάσταση δημιουργώντας αδελφικούς δεσμούς με τους εργάτες (και τους αγρότες) των καταπιεσμένων εθνικοτήτων και εθνών της Ρωσίας και της τσαρικής αυτοκρατορίας. Επίσης, οι Άγγλοι εργάτες του 19ου αιώνα ήταν αναμφίβολα επηρεασμένοι από το «δηλητήριο» της Βρετανικής Αυτοκρατορίας και από τον ρατσισμό, ιδιαίτερα απέναντι στους Ιρλανδούς εργάτες, αλλά ο Μαρξ και ο Ένγκελς δεν έχασαν ποτέ την πίστη τους στις επαναστατικές τους δυνατότητες (επικρίνοντας ταυτόχρονα τις αρνητικές πτυχές στη συνείδησή τους).
Η άρνηση των επαναστατικών δυνατοτήτων των ισραηλινών εργατών γίνεται ακόμη πιο παράδοξη, όταν έως και ένα εκατομμύριο από αυτούς, σε έναν πληθυσμό λίγο πάνω από 10 εκατομμύρια, είναι έτοιμοι να διαδηλώσουν και να απεργήσουν ενάντια στην πολεμοχαρή κυβέρνησή τους, όπως φάνηκε στις 17 Αυγούστου. Επίσης, όταν έως και το 50% των εφέδρων αρνούνται να καταταγούν!
Πώς μπορούν αυτοί οι παράγοντες να υποτιμούνται; Κάποιος πρέπει να είναι τυφλός για να μην βλέπει τη σημασία αυτών των εξελίξεων, ανεξάρτητα από τους λόγους που αρχικά ώθησαν τις μάζες στους δρόμους (όπως για παράδειγμα το θέμα των ομήρων) και εναντίον της κυβέρνησής τους. Και, βέβαια, δεν έχει υπάρξει ποτέ κανένα κίνημα με καθαρή πολιτική/ταξική συνείδηση στην ιστορία. Υπάρχουν πάντα αντιφατικοί παράγοντες στην συνείδηση και σύγχυση. Με δεδομένη αυτή την αντικειμενική πραγματικότητα, το ζήτημα είναι αν και πώς οι μαρξιστές μπορούν να αξιοποιήσουν και να χτίσουν πάνω σε τέτοια κινήματα.
Πολυάριθμες μαρτυρίες για τον τρόπο ανάπτυξης της συνείδησης των Ισραηλινών εργαζομένων και νεολαίας τα τελευταία δύο χρόνια, που προέρχονται από το εσωτερικό του Ισραήλ, δείχνουν ότι στην αρχική φάση του πολέμου οι μάζες συσπειρώθηκαν γύρω από την κυβέρνηση – αυτό, στην πραγματικότητα, είναι ο κανόνας στις αρχικές φάσεις οποιουδήποτε πολέμου, ανεξάρτητα από τους λόγους που τον πυροδότησαν. Η ατμόσφαιρα άρχισε να αλλάζει όταν συνειδητοποίησαν ότι ο Νετανιάχου ήταν στην πραγματικότητα υπεύθυνος για την μη επίτευξη εκεχειρίας και ότι οι στόχοι του στον πόλεμο δεν ήταν καθόλου αμυντικοί, αλλά επιθετικοί. Και αυτό μετατράπηκε σε ακόμα μεγαλύτερη οργή όταν έγινε επίσημα (από τον ΟΗΕ για παράδειγμα) σαφές ότι οι Παλαστίνιοι λιμοκτονούν, όταν ο ισραηλινός στρατός πυροβολούσε άοπλους Παλαιστίνιους που σχημάτιζαν ουρές για να πάρουν βοήθεια και όταν ξεκίνησε η τελευταία επίθεση στην πόλη της Γάζας (Σεπτέμβρης 2025).
Η οργή που νιώθουν πολλοί ακτιβιστές διεθνώς ενάντια στη γενοκτονία στην Παλαιστίνη τους ωθεί συχνά σε ακραίες θέσεις, όπως η άρνηση του δικαιώματος του Ισραήλ να υπάρχει ως κράτος. Αυτό είναι κατανοητό, αλλά πολιτικά δεν έχει κανένα νόημα και λειτουργεί εντελώς αρνητικά γιατί στην πραγματικότητα υπονομεύει το δικαίωμα των ίδιων των Παλαιστινίων να έχουν το δικό τους κράτος.
Γενιές και γενιές Εβραίων ζουν στο Ισραήλ και κάθε προσπάθεια άρνησης του δικαιώματός τους να έχουν το δικό τους κράτος θα τους ωθήσει να αντισταθούν σαν «μια γροθιά» σε όσους θέλουν να τους στερήσουν αυτό το δικαίωμα· θα τους στείλει απευθείας στην αγκαλιά του πιο ακροδεξιού εθνικιστικού τμήματος της κυρίαρχης τάξης. Η παρέμβαση των Μαρξιστών πρέπει να έχει σαν στόχο να διασπάσει τέτοιου είδους δια-ταξικά μέτωπα, προβάλλοντας, διευρύνοντας και βαθαίνοντας τις αντιθέσεις ανάμεσα στην αστική και την εργατική τάξη.
Με τον ίδιο τρόπο που θα ήταν αφελές (για να μην πούμε εξοργιστικό) να περιμένει κανείς μια λύση της σύγκρουσης αρνούμενος την δυνατότητα του παλαιστινιακού λαού να ασκήσει το Δικαίωμα της Αυτοδιάθεσης του και να έχει το δικό του κράτος, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο θα ήταν εξίσου αφελές να περιμένει κανείς μια λύση αρνούμενος στον εβραϊκό πληθυσμό του Ισραήλ να έχει το δικό του κράτος.
Ποιος θέλει να καταστρέψει το Ισραήλ;
Κάτι τέτοιο, δηλαδή η προσπάθεια να καταστραφεί το σημερινό κράτος του Ισραήλ, είτε κοντοπρόθεσμα είτε μακροπρόθεσμα, από οποιαδήποτε δύναμη ή δυνάμεις, ξεκάθαρα σημαίνει πόλεμο, κατ’ ακρίβεια συνεχείς πολέμους, ανάμεσα στο Ισραήλ και τους αντιπάλους του.
Το ερώτημα που τίθεται είναι, πώς είναι δυνατό να υποστηρίζονται στα σοβαρά τέτοιες απόψεις, χωρίς να λαμβάνουν υπόψη το γεγονός το Ισραήλ έχει κερδίσει σε όλες τις πολεμικές αναμετρήσεις με τους αντιπάλους του στη Μέση Ανατολή.
Ο τρέχων είναι ο τέταρτος μεγάλος πόλεμος από την ίδρυση του σαν κράτος, από τον οποίο βγαίνει νικητής το Ισραήλ στο στρατιωτικό επίπεδο, με ελάχιστες απώλειες (πολιτικά και διπλωματικά, βέβαια, το Ισραήλ έχει αποδυναμωθεί εξαιρετικά, κι αυτό είναι ένα πάρα πολύ σημαντικό ζήτημα, όμως αποτελεί διαφορετικό θέμα συζήτησης). Οπότε τι ακριβώς προτείνουν οι υπερασπιστές της θέσης ότι ο Ισραηλινός πληθυσμός δεν δικαιούται να έχει δικό του κράτος; Ατέλειωτους πολέμους, τους οποίους θα πληρώνουν με ποτάμια αίματος ο Παλαιστινιακός και άλλοι Αραβικοί λαοί;
Σ’ ότι αφορά το επιχείρημα ότι «η σοσιαλιστική προοπτική είναι καλή αλλά ανήκει στο μακρινό μέλλον, γι’ αυτό τώρα πρέπει να υποστηρίζουμε την ”παλαιστινιακή αντίσταση”», η απάντηση είναι πως αυτό και αν αποτελεί αυταπάτη. Η «παλαιστινιακή αντίσταση» που στην περίοδο που διανύουμε σημαίνει ουσιαστικά τη Χαμάς, δεν μπορεί να νικήσει, ακριβώς εξαιτίας του πολιτικού της χαρακτήρα και των τακτικών/δράσεών της.
Η ιστορική εμπειρία προσφέρει ένα απλό και πολύτιμο δίδαγμα: το Ισραήλ δεν μπορεί να ηττηθεί με τακτικές ανταρτοπόλεμου ή μέσα από τρομοκρατικές ενέργειες· και δεν μπορεί να ηττηθεί στρατιωτικά από τους Άραβες γείτονές του ή από το Ιράν, γιατί έχει την υποστήριξη των ΗΠΑ και των Ευρωπαίων ιμπεριαλιστών.
Αν όμως η «παλαιστινιακή αντίσταση» έπαιρνε τη μορφή μαζικών διαμαρτυριών, διαδηλώσεων, απεργιών κοκ, όπως είχε γίνει στην πρώτη ιντιφάντα, με ταξικά καλέσματα συμπαράστασης στην Ισραηλινή και τη διεθνή εργατική τάξη, το πράγμα θα ήταν εντελώς διαφορετικό. Οι ισραηλινές μάζες έχουν στην πραγματικότητα κάθε λόγο να είναι υπέρ της δημιουργίας παλαιστινιακού κράτους, με την προϋπόθεση βέβαια τα δύο κράτη έχουν ειρηνικές μεταξύ τους σχέσεις και αλληλοσεβασμό, γιατί αυτό θα σήμαινε τον τερματισμό των ατελείωτων πολέμων και του μιλιταρισμού που βιώνουν καθημερινά.
Η δύναμη των σοσιαλιστικών ιδεών
Ένα κομμάτι της ριζοσπαστικής Αριστεράς δηλώνει πως δεν συμφωνεί μεν με το πρόγραμμα της Χαμάς, όμως είμαστε υποχρεωμένοι να επιλέξουμε ανάμεσα στη Χαμάς από τη μια και το Ισραήλ και τον Δυτικό ιμπεριαλισμό από την άλλη. Γι’ αυτό, σύμφωνα μ’ αυτή τη λογική, πρέπει να επιλέξουμε την υποστήριξη στην Χαμάς.
Πέρα από το γεγονός ότι η Χαμάς δεν μπορεί να νικήσει, όπως αναπτύχθηκε παραπάνω, υπάρχει ακόμα ένας πολύ σημαντικός παράγοντας. Η αντικαπιταλιστική/Μαρξιστική Αριστερά οφείλει να έχει μια διεθνιστική προοπτική – γιατί ο καπιταλισμός δεν μπορεί να ανατραπεί με επιτυχία και διάρκεια πάνω σε απλά εθνική βάση. Στόχος της αντικαπιταλιστικής-διεθνιστικής Αριστεράς, διεθνώς, θα πρέπει να είναι το να χτίσει δυνάμεις στη Μέση Ανατολή, επιδιώκοντας να συμβάλει στην ενοποίηση των εργατικών κινημάτων ενάντια στον ιμπεριαλισμό και την εθνική καταπίεση – που στην πράξη σημαίνει πάλη ενάντια στον καπιταλισμό και για μια σοσιαλιστική κοινωνία. Τυχόν υποστήριξη προς τη Χαμάς ανατρέπει κάθε τέτοια δυνατότητα – αποξενώνοντας κατ’ αρχήν την Ισραηλινή εργατική τάξη, αλλά όχι μόνο. Η υποστήριξη προς τη Χαμάς, επομένως, σημαίνει τελικά εγκατάλειψη της διεθνιστικής προοπτικής. Η λογική της προσέγγισης αυτής οδηγεί, αναπόφευκτα, σε απόψεις του είδους «δεν υπάρχει εργατική τάξη στο Ισραήλ», «το Ισραήλ δεν είναι ταξική κοινωνία» κλπ και γι’ αυτό δεν πρέπει να ασχολούμαστε. Τέτοιες προσεγγίσεις είναι εντελώς αδιέξοδες.
Για όλους τους παραπάνω λόγους, η ταξική προσέγγιση και η σοσιαλιστική προοπτική, όσο απομακρυσμένες κι αν είναι σήμερα, αποτελούν το μόνο τρόπο για να λυθεί το παλαιστινιακό εθνικό πρόβλημα. Οι δυνάμεις που μπορούν να φέρουν σε πέρας αυτό το έργο δεν είναι Ισλαμιστικές (όπως η Χαμάς) ούτε φιλο-καπιταλιστικές (όπως η Φατάχ) – είναι αριστερές, αντικαπιταλιστικές και διεθνιστικές. Δεν υπάρχουν σήμερα σε μαζικό επίπεδο, γι’ αυτό πρέπει να χτιστούν. Μπορούν όμως να χτιστούν μόνο στη βάση καθαρών αποστάσεων και καθαρής κριτικής προς τις ισλαμιστικές δυνάμεις για το πρόγραμμα και τις τακτικές τους όπως και απέναντι στις αστικές δυνάμεις.
Ο θεμελιώδης λόγος για τον οποίο οι Μαρξιστές έχουν το καθήκον να επικρίνουν τις τακτικές που ακολουθεί η Χαμάς είναι ακριβώς αυτός: υπονομεύουν την πιθανότητα δημιουργίας ενότητας σε ταξική βάση μεταξύ των Ισραηλινών και Παλαιστινίων εργαζομένων καθώς και των εργαζομένων στην περιοχή.
Είναι αλήθεια ότι τέτοιες τακτικές, όπως της Χαμάς, είναι αποτέλεσμα της απελπισίας, μετά από δεκαετίες κατοχής και βάρβαρης εθνικής καταπίεσης. Αλλά αυτή η κατανόηση δεν πρέπει να θολώνει την εικόνα για τις πολιτικές επιπτώσεις τέτοιων πολιτικών και πράξεων.
Είναι αδύνατο να χτιστούν μαρξιστικές επαναστατικές οργανώσεις στην περιοχή χωρίς σαφείς θέσεις ενάντια σε τρομοκρατικές ενέργειες και μαζικές δολοφονίες αμάχων.
Ταυτόχρονα, βέβαια, οι μαρξιστές πρέπει να είναι ξεκάθαρα υπέρ του δικαιώματος των παλαιστινιακών μαζών σε ένοπλη αυτοάμυνα και αντίσταση. Αυτό όμως είναι διαφορετικό από την επίθεση και τη δολοφονία αμάχων όπως στις 7/10/23. Την ίδια στιγμή όμως οφείλουμε ένα σημειώσουμε (και να τονίσουμε) ότι ούτε η Χαμάς ούτε η Φατάχ, που κυβερνούν στη Γάζα και την Δ. Όχθη αντίστοιχα, έχουν μια πολιτική εξοπλισμού των παλαιστινιακών μαζών και δημιουργίας λαϊκών πολιτοφυλακών!
Μερικοί στην Αριστερά εγείρουν το επιχείρημα ότι είναι καλύτερο να έχουμε μια μαχητική οργάνωση όπως η Χαμάς σε αντίθεση με την παθητικότητα της Φατάχ στη Δυτική Όχθη. Πρόκειται όμως για μια λανθασμένη σύγκριση. Οι πολιτικές και οι τακτικές της Χαμάς δεν πρέπει να συγκρίνονται με αυτές της (αστικής και διεφθαρμένης) Φατάχ, αλλά με αυτό που θα μπορούσε να επιτευχθεί εάν η Χαμάς δεν ήταν μια ισλαμιστική οργάνωση αλλά μια σοσιαλιστική οργάνωση, που απευθυνόταν καθαρά και με ταξικό τρόπο, στους ισραηλινούς εργάτες για ειρήνη και για ένα σοσιαλιστικό μέλλον προς όφελος και των δύο.
Αγώνας για:
Το πολιτικό πρόγραμμα που προτείνουμε για μια λύση στη σύγκρουση Ισραήλ-Παλαιστίνης έχει αναπτυχθεί εκτενώς και σε προηγούμενα υλικά μας. Συνοπτικά είναι τα ακόλουθα σημεία.
- Να αντιταχθούμε στον πόλεμο με κάθε δυνατό μέσο. Να οργανώσουμε διαδηλώσεις, διαμαρτυρίες, μποϊκοτάζ, να χρησιμοποιήσουμε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, να οργανώσουμε δημόσιες συναντήσεις και συλλαλητήρια. Να αποκαλύψουμε τις βάναυσες πολιτικές του Ισραήλ. Να δείξουμε την υποστήριξη μας στις παλαιστινιακές μάζες.
- Ταυτόχρονα, να έχουμε επίγνωση ότι αυτά δεν αρκούν για να σταματήσει ένας πόλεμος. Αυτό που απαιτείται είναι απεργιακή δράση, σε συγκεκριμένους τομείς αλλά και γενικές απεργίες, σε συνδυασμό, ιδιαίτερα, με την άρνηση των εργαζομένων στις μεταφορές (ναυτικοί, σιδηροδρομικοί, κλπ) να μεταφέρουν υλικά στο Ισραήλ.
- Να υπερασπιστούμε το δικαίωμα του παλαιστινιακού λαού να αποκτήσει τη δική του πατρίδα – δηλαδή, το «Δικαίωμα της Αυτοδιάθεσης».
- Να υπερασπιστούμε, ταυτόχρονα, το δικαίωμα του ισραηλινού λαού να έχει το δικό του κράτος.
- Ισραηλινοί Εβραίοι και Παλαιστίνιοι μπορούν να συμβιώσουν ειρηνικά, είτε σε ένα ενιαίο εργατικό κράτος με πλήρη δικαιώματα για τις μειονότητες, είτε σε μια σοσιαλιστική ομοσπονδία/συνομοσπονδία δύο ξεχωριστών οντοτήτων. Αυτό είναι κάτι που θα αποφασίσουν στο μέλλον οι ίδιοι, Εβραίοι και Παλαιστίνιοι εργαζόμενοι.
- Υπερασπιζόμαστε το δικαίωμα των Παλαιστινίων προσφύγων να επιστρέψουν στα σπίτια τους.
- Παλεύουμε για την κατάργηση των ισραηλινών εποικισμών, που αριθμούν τώρα 700.000, στα κατεχόμενα εδάφη (κάτι που θεωρείται έγκλημα πολέμου από την Τέταρτη Σύμβαση της Γενεύης).
- Απευθυνόμαστε στους ισραηλινούς εργάτες και νέους, ζητώντας να πάρουν την πρωτοβουλία να πλησιάσουν τους Παλαιστίνιους εργαζόμενους και νέους στη βάση ενός ταξικού προγράμματος. Απευθυνόμαστε στους Παλαιστίνιους εργαζόμενους και νέους και τους καλούμε να κάνουν το ίδιο σε σχέση με τους Ισραηλινούς εργαζόμενους.
- Παλεύουμε για να ενθαρρύνουμε περισσότερους Ισραηλινούς πολίτες να αρνηθούν να υπηρετήσουν την υποχρεωτική τους στρατιωτική θητεία. Υπερασπιζόμαστε τους αντιρρησίες συνείδησης και τους εφέδρους που αρνούνται να παρουσιαστούν.
- Παλεύουμε ενάντια στον αντισημιτισμό όπου και σε όποια μορφή υπάρχει.
- Καταγγέλλουμε την αηδιαστική υποκρισία της Δύσης και τις προσπάθειές της να καταστείλει το δημοκρατικό δικαίωμα διαμαρτυρίας ενάντια στην επιθετικότητα του Ισραήλ, χαρακτηρίζοντας όλες τις διαμαρτυρίες ως «αντισημιτισμό».
- Να προωθήσουμε αυτές τις ιδέες στους εργαζόμενους και τη νεολαία σε ολόκληρη την περιοχή της Μέσης Ανατολής, που ήταν, είναι και θα συνεχίσει να είναι σε φλόγες.
- Να προβάλουμε την προοπτική της σοσιαλιστικής ομοσπονδίας της Μέσης Ανατολής, ως τον μοναδικό δρόμο για ειρήνη και ευημερία στην περιοχή.
- Να χτίσουμε ισχυρά επαναστατικά-σοσιαλιστικά κόμματα στη Δύση. Αυτό αναπόφευκτα θα έχει αντίκτυπο στο Ισραήλ, την Παλαιστίνη και τη Μέση Ανατολή στο σύνολό της. Και θα επιταχύνει τη δημιουργία παρόμοιων μαζικών επαναστατικών κομμάτων στην περιοχή – παράλληλα με το χτίσιμο ανεξάρτητων μαζικών πολιτικών και συνδικαλιστικών οργανώσεων. Αυτή είναι η απόλυτη προϋπόθεση για μια σοσιαλιστική λύση, στο εθνικό πρόβλημα, στην έλλειψη δημοκρατικών δικαιωμάτων, στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις και την καπιταλιστική βαρβαρότητα.
