Στις 21/12/12 οι υπουργοί Ανάπτυξης, Περιβάλλοντος και Ναυτιλίας υπέγραψαν ΚΥΑ (Κοινή Υπουργική Απόφαση), η οποία εγκρίνει τη δημιουργία Βιομηχανικής Περιοχής (ΒΙ.ΠΕ.) στο Μαντούδι της Βόρειας Εύβοιας.
Πριν δούμε την ουσία της «επένδυσης» και το τι θα σημαίνει για την περιοχή, αξίζει να σταθούμε σε μερικά σημεία στη διαδικασία της έγκρισης του έργου, που σε άλλες εποχές θα είχαν θεωρηθεί σκάνδαλο.
Το πρώτο έχει να κάνει με το γεγονός ότι σύμφωνα με την «Επιτροπή Αγώνα Ενάντια στη ΒΙ.ΠΕ. Βόρειας Εύβοιας»:
«Ο Αθ. Σκορδάς είχε παρουσιάσει ως εκπρόσωπος της ΤΕΡΝΑ τα σχέδια της εταιρίας για ΒΙ.ΠΕ. στο δημοτικό συμβούλιο Μαντουδίου τον Ιούνιο του 2010. Τώρα είναι υφυπουργός στο Υπουργείο Ανάπτυξης, υπεύθυνος για τις ΒΙ.ΠΕ.!!!».
Προφανώς όταν οι ίδιοι άνθρωποι είναι πότε εκπρόσωποι εταιριών, και πότε στελέχη των υπουργείων που θα εγκρίνουν τα έργα, δε χρειάζεται πολλή φαντασία για να μαντέψουμε το αποτέλεσμα.
Το δεύτερο αφορά στο χρόνο δημοσιοποίησης της απόφασης, η οποία σύμφωνα με στοιχεία της «Εφημερίδας των Συντακτών», ενώ εγκρίθηκε στα τέλη Δεκέμβρη του 2012, χρειάστηκε να περάσουν 40 ολόκληρες ημέρες για να αναρτηθεί στη «Διαύγεια». Έτσι οι κάτοικοι, τοπικοί φορείς και επιτροπές αγώνα που διαφωνούν με τη δημιουργία της ΒΙ.ΠΕ., είχαν ελάχιστο χρόνο προκειμένου να προσφύγουν στα δικαστήρια ενάντια στην απόφαση έγκρισης του έργου.
Ας πάμε τώρα και στην ουσία…
Τι θα περιλαμβάνει η ΒΙ.ΠΕ.;
Το σχέδιο της εταιρίας (ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ), είναι να δημιουργήσει μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας 1.160 MW από φυσικό αέριο. Αν το σχέδιο υλοποιηθεί, θα πρόκειται για το δεύτερο μεγαλύτερο σταθμό παραγωγής ενέργειας (μετά το σταθμό της Πτολεμαΐδας) και την πρώτη ιδιωτική Βιομηχανική Περιοχή στη χώρα.
Ο χαρακτηρισμός «Βιομηχανική Περιοχή» (ΒΙ.ΠΕ), χρησιμοποιείται για να περιγράψει εγκαταστάσεις που προκαλούν μεγάλη περιβαλλοντική επιβάρυνση, ενώ σύμφωνα με την ΚΥΑ, υπάρχουν ελάχιστες δραστηριότητες που δεν μπορούν να ενταχθούν στη συγκεκριμένη μονάδα, όπως π.χ. διυλιστήρια, πυρηνικοί σταθμοί, ΧΥΤΑ, ΧΥΤΥ, κλπ. Αυτό επί της ουσίας σημαίνει ότι η εταιρία μπορεί να κάνει λίγο πολύ ό,τι θέλει στη συγκεκριμένη περιοχή, αν και η μονάδα παραγωγής ενέργειας που περιγράφεται, αποτελεί από μόνη της ένα εφιαλτικό περιβαλλοντικό σενάριο.
Σύμφωνα με την ΚΥΑ, οι εγκαταστάσεις παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας θα καταλαμβάνουν έκταση περίπου 730 στρεμμάτων στη θέση «Φούρνοι», κοντά στο Μαντούδι. Παράλληλα σχεδιάζεται να διαμορφωθεί «λιμενική ζώνη εξυπηρέτησης της βιομηχανικής παραγωγής», σε απόσταση 35 χλμ από τη μονάδα, και σε έκταση 20 περίπου στρεμμάτων.
Οι εγκαταστάσεις θα συνδέονται με τη θάλασσα και με έναν ακόμη τρόπο: συγκεκριμένα, στην ΚΥΑ προβλέπεται
«εγκατάσταση υπόγειου δικτύου αγωγών που θα εξυπηρετεί τη μεταφορά / απόρριψη θαλάσσιου ύδατος για την ψύξη των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής…».
Σε ποια περιοχή;
Αυτή η θηριώδης εγκατάσταση, σχεδιάζεται σε μια περιοχή τεράστιας φυσικής ομορφιάς, αλλά και περιβαλλοντικής σημασίας, σε απόσταση αναπνοής από κατοικημένες περιοχές. Ο χώρος στον οποίο προβλέπεται να κατασκευαστεί η μονάδα περιβάλλεται από δάσος, ενώ σε πολύ κοντινή απόσταση βρίσκεται περιοχή Natura (Όρος Καντήλι, Κοιλάδα Προκοπίου και Δέλτα Ποταμού Kηρέα).
Όσο για τη θάλασσα της περιοχής (από την οποία θα προέρχεται το νερό που θα ψύχει τις εγκαταστάσεις και βέβαια θα επιστρέφει σε πολύ ψηλότερες θερμοκρασίες) βρίσκεται πολύ κοντά στο «Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Βορείων Σποράδων», το οποίο αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα καταφύγια της μεσογειακής φώκιας.
Περιβαλλοντικό κόστος
Η ίδια η απόφαση αναγνωρίζει ότι η ατμόσφαιρα της περιοχής θα επιβαρυνθεί σημαντικά από αέριους ρύπους, για τους οποίους «προβλέπει» ότι δεν πρέπει να ξεπερνούν τα επιτρεπτά από το νόμο όρια. Αναφέρει μάλιστα συγκεκριμένους ρύπους, όπως διοξείδιο του θείου, διοξείδιο του αζώτου, αιωρούμενα σωματίδια, αλλά και μια σειρά από εξαιρετικά επικίνδυνα βαρέα μέταλλα, όπως αρσενικό, κάδμιο, υδράργυρος, νικέλιο κ.α.
Ακόμη κι αν υποθέσουμε ότι ένας «έντιμος» επιχειρηματίας τηρεί πλήρως τους νόμους και «κρατάει» τις εκπομπές ρύπων του εργοστασίου του στα επιτρεπτά όρια (κάτι που δεν συνηθίζεται…) τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά.
Ας θυμηθούμε μόνο, ότι με αφορμή την περίπτωση της ρύπανσης του Ασωπού και της γύρω περιοχής με βαρέα μέταλλα, μια σειρά επιστήμονες εξηγούσαν ότι πρόκειται για επικίνδυνες, καρκινογόνες ουσίες, για τις οποίες επιστημονικά δεν μπορεί να υπάρχει «επιτρεπτό όριο». Μια τέτοια προειδοποίηση ανέφερε ότι:
«δεν υπάρχουν πραγματικά όρια ασφαλείας για ουσίες που συνδέονται με τη διαταραχή του ενδοκρινικού συστήματος και την καρκινογένεση».
[Π. Νικολοπούλου – Σταμάτη, αναπληρώτρια καθηγήτρια Ιατρικής Πανεπιστημίου Αθηνών.]
Το πιο τρομακτικό ωστόσο, είναι οι επιπτώσεις που μπορεί να έχει η λειτουργία της ΒΙ.ΠΕ. στο θαλάσσιο περιβάλλον. Συγκεκριμένα, η ΚΥΑ αναφέρει ότι:
«Η απόρριψη οποιωνδήποτε υλικών / ουσιών στη θάλασσα δεν επιτρέπεται παρά μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις, κατόπιν σχετικής άδειας που χορηγείται σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις».
Το ποιες είναι οι «εξαιρετικές περιπτώσεις» δε διευκρινίζεται, ωστόσο πρέπει να είναι αρκετές, δεδομένου ότι λίγο παρακάτω η ΚΥΑ προβλέπει:
«Για την αξιολόγηση της ποιότητας των νερών [θα] γίνονται τακτικές δειγματοληψίες ανά εξάμηνο σε δύο σταθερά σημεία των λιμενικών εγκαταστάσεων…».
Τι περιμένουν οι υπουργοί ότι μπορεί να βρεθεί στο θαλασσινό νερό; Πέρα από μετρήσεις της θερμοκρασίας, το χρωματισμό του νερού και διάφορα άλλα ενδιαφέροντα, η ΚΥΑ προβλέπει να γίνονται έλεγχοι για χρώμιο, νικέλιο, χαλκό, ψευδάργυρο, υδράργυρο, μόλυβδο και αρκετές ακόμη επικίνδυνες ουσίες.
Και στη συνέχεια τι γίνεται; Τι κάνει δηλαδή κάποιος όταν εντοπίσει τοξικές ουσίες και βαρέα μέταλλα στη θάλασσα; Αν δεν έχει ανακαλύψει τη μαγική ηλεκτρική σκούπα που τα εξαφανίζει, το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να επιβάλει κάποιο πρόστιμο (ξέρουμε πόσο βαριά είναι τα πρόστιμα αυτά…) στον «επενδυτή» και να αφήσει τα πράγματα ως έχουν!
«Ανάπτυξη» και «θέσεις εργασίας»
Μόνιμο επιχείρημα των «φιλεύσπλαχνων επενδυτών» και των υπουργών τους, σε περιπτώσεις όπως τη συγκεκριμένη, όπου σχεδιάζεται η πλήρης υποβάθμιση, ως και ολοκληρωτική περιβαλλοντική καταστροφή μιας περιοχής, είναι ότι θα προκύψουν δουλειές και ανάπτυξη…
Πρόσφατη ανακοίνωση της «Επιτροπής Αγώνα ενάντια στη ΒΙ.ΠΕ. Βόρειας Εύβοιας», εξηγεί με τον καλύτερο τρόπο γιατί και σε αυτή την περίπτωση πρόκειται για ένα τεράστιο ψέμα:
«Η απόφαση για δημιουργία ΒΙ.ΠΕ. ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΛΥΣΗ, ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ! Οι εκπρόσωποι της εταιρίας στην περιοχή διαδίδουν πως θα ανοίξουνε δουλειές! Προσπαθούν να κερδίσουν τη συμπάθεια των άνεργων κατοίκων, ψιθυρίζοντας τους στο αυτί «Να κάνουν αίτηση, αλλά να μην το πουν σε άλλους!». Οι επιχειρηματίες όμως δεν έρχονται για να κάνουν κοινωνικό έργο! Κοιτάνε να αυξήσουν με κάθε τρόπο το κέρδος τους. Ιδιαίτερα η περιοχή του Μαντουδίου, παρά τους πολλούς και πολλά υποσχόμενους σωτήρες – επενδυτές που πέρασαν, μετράει μόνο περιβαλλοντικά εγκλήματα, ενώ συνεχίζει δυστυχώς να μαστίζεται από την ανεργία και την υποβάθμιση.
Η μονάδα ηλεκτροπαραγωγής, που είναι το μόνο συγκεκριμένο έργο που περιγράφεται από την εταιρία και τα υπουργεία, θα απασχολεί 84 άτομα, εκ των οποίων τα 60 θα είναι θέσεις ειδικευμένου επιστημονικού προσωπικού. Είμαστε έτοιμοι να καταστρέψουμε τη γεωργία, την αλιεία, τον τουρισμό, προκειμένου να πιστέψουμε τις ίδιες υποσχέσεις; Ποιον τόπο θα παραδώσουμε στα παιδιά μας;;
Καλούμε όλους τους κατοίκους της βόρειας Εύβοιας και μαζί με αυτούς τους κατοίκους όλης της Εύβοιας, των Σποράδων και της υπόλοιπης Ελλάδας, να αντιδράσουμε δυναμικά σε αυτό το έγκλημα, πριν να είναι αργά!».
