Η ιστορία με τις αδελφότητες στα ευρωπαϊκά και αμερικάνικα πανεπιστήμια είναι σχετικά γνωστή. Οι περισσότεροι έχουμε την εντύπωση ότι πρόκειται για φοιτητικά «club» που λειτουργούν υπό την αιγίδα των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, με στόχο την αλληλοϋποστήριξη των μελών τους κατά τα χρόνια των σπουδών και ενδεχομένως κατόπιν, κατά την έξοδό τους στην αγορά εργασίας. Ένας θεσμός που συνδυάζει την κοινωνικοποίηση και τις δημόσιες σχέσεις ή «lobbying». Εκτός από τις περιπτώσεις που η διαδικασία ένταξης στην αδελφότητα, οδηγεί στο θάνατο.
Στο Βέλγιο, την Ολλανδία, τη Βρετανία, ακόμα και τη Γαλλία, ακόμα και σήμερα, για να γίνει μέλος ένας πρωτοετής σε μια από αυτές τις αδελφότητες, χρειάζεται να περάσει από μια διαδικασία που ονομάζεται «βάπτισμα». Στη Γαλλία, το λεγόμενο bijoutage (hazing στα αγγλικά) προβλέπει σχετικά «ανώδυνα» καψόνια, όπως την κατανάλωση μεγάλης ποσότητας αλκοόλ, πειράγματα συμφοιτητών (και συνηθέστερα συμφοιτητριών), μασκαρέματα και διάφορες δοκιμασίες γελοιοποίησης, που μοιάζουν ανώδυνα, αν και συχνά έχουν οδηγήσει τους πρωτοετείς στις πρώτες βοήθειες εξαιτίας ενός απρόβλεπτου(;) ατυχήματος. Το γεγονός όμως ότι η λέξη bijoutage προέρχεται από τον όρο «bijou» που στη στρατιωτική αργκό σημαίνει νεοσύλλεκτος, μας προϊδεάζει για το τί ακριβώς συμβολίζει το «βάπτισμα».
Στο Βέλγιο μάθαμε πρόσφατα ότι αυτά τα «καψόνια» ένταξης, μπορούν να είναι τόσο σκληρά, ώστε ο «νεοσύλλεκτος» να χάσει τη ζωή του πριν προλάβει να ενταχθεί στην αδελφότητα: ειδικά αν ο νεοσύλλεκτος είναι μελαμψός, φτωχός, αφρικανικής καταγωγής.
Το εισιτήριο του Sanda Dia ήταν ο θάνατος
Όταν ο πατέρας του Sanda Dia ήρθε σαν μετανάστης στο Βέλγιο πριν από 3 σχεδόν δεκαετίες, εγκατέλειψε τη Σενεγάλη ελπίζοντας σε μια καλύτερη ζωή. Εγκαταστάθηκε στην Αμβέρσα, έμαθε ολλανδικά, δούλευε σε κάποιο εργοστάσιο και προσπάθησε να ενταχθεί στη ντόπια κοινωνία, μεγαλώνοντας τους γιους του σαν Βέλγους. Δε θα φανταζόταν ποτέ ότι θα έχανε τον έναν από τους δύο με τον φριχτότερο δυνατό τρόπο, λίγο καιρό αφού θα είχαν γιορτάσει οικογενειακά την εισαγωγή του Sanda στο Πανεπιστήμιο του Λουβέν, ενός από τα καλύτερα πανεπιστήμια της Ευρώπης.
Δύο χρόνια πριν, και ενώ ξεκινούσε το τρίτο έτος των σπουδών του, σε ηλικία 20 χρονών, ο Sanda επέλεξε να δοκιμάσει να ενταχθεί στη «Reuzegom», μία από τις πιο διάσημες και ισχυρές αδελφότητες, την οποίας η έδρα είναι στην Αμβέρσα και, φαινομενικά, δεν έχει κανένα δεσμό με κάποιο πολιτικό κόμμα. Ο Sanda έβλεπε την αδελφότητα σαν ένα στήριγμα για να διασφαλίσει μια καλή επαγγελματική εξέλιξη, και θεωρούσε πως οι καλοί βαθμοί και η καλή του συμπεριφορά αρκούσαν για να μην έχει σημασία το χρώμα του δέρματός του, για τα άλλα μέλη της αδελφότητας. Τον Οκτώβριο του 2018, η «Reuzegom» οργάνωσε ένα πάρτυ σε κάποια αίθουσα του Πανεπιστημίου: το πάρτυ ξέφυγε κάπως, με αποτέλεσμα η αίθουσα να γίνει αχούρι και να προκύψουν ζημιές αξίας χιλιάδων ευρώ, όπως καταγγέλλει ο Kenny Van Minsel, πρώην πρόεδρος του φοιτητικού συλλόγου. Τα μέλη της Reuzegom ανάγκασαν τον Sanda να καθαρίσει τα πάντα, του φέρονταν σαν σε σκλάβο, αφού «οι μαύροι υπάρχουν για να δουλεύουν για τους λευκούς». Κανένα από τα μέλη της αδελφότητας δεν τιμωρήθηκε.
Δύο μήνες μετά, στις αρχές του Δεκέμβρη του 2018, είχε έρθει η ώρα για το «βάπτισμα» του Sanda. Η τελετή κράτησε περίπου δυο μέρες και δεν ολοκληρώθηκε ποτέ: ο Sanda έχασε τη ζωή του μετά από φριχτά βασανιστήρια. Αμέσως μετά το θάνατό του, τα 18 άτομα που συμμετείχαν στα βασανιστήρια αυτά, επιδόθηκαν στην ταχύτατη εξαφάνιση κάθε ίχνους αποδεικτικού στοιχείου και διαδικτυακών αποτυπωμάτων: η ηλεκτρονική σελίδα κατέβηκε, μηνύματα, φωτογραφίες και βίντεο στο facebook και στο Whatsapp σβήστηκαν. Αρχικά, προσπάθησαν να παρουσιάσουν το θάνατο του Sanda σαν ατύχημα. Δεν κατάφεραν όμως να εξαφανίσουν όλα τα ίχνη, κι έτσι πολλά στοιχεία εντοπίστηκαν τελικά από τις αρχές.
Σε αυτά, δε βρέθηκαν μόνο αποδείξεις για τη θανατηφόρα τελετή, αλλά και φωτογραφίες μελών της «Reuzegom», ντυμένων με τις φορεσιές της Κου Κλουξ Κλαν, καθώς και ένα βίντεο στο οποίο κάποια από τα μέλη της αδελφότητας φαίνονται να χτυπούν και να κακοποιούν έναν άστεγο φωνάζοντας «Κόψτε τους τα χέρια! Το Κονγκό μας ανήκει!». (Το σύνθημα στα γαλλικά είναι “Coupons-leurslespattes! LeCongoest à nous!”, όπου αντί για τη λέξη χέρια, χρησιμοποιείται η λέξη που σημαίνει “πόδια ζωών”, ενώ η αναφορά στα κομμένα χέρια υποδηλώνει την τιμωρία που χρησιμοποιούσαν οι Βέλγοι αποικιοκράτες για τους όχι επαρκώς παραγωγικούς σκλάβους στο Κονγκό.)
Σχεδόν δύο χρόνια μετά τα γεγονότα, η δίκη δεν έχει καν αρχίσει ακόμα. Στις αρχές του Σεπτέμβρη, οι δικηγόροι ζήτησαν ακόμα μια αναβολή, 20 μήνες μετά το συμβάν! Εν τω μεταξύ, τα ονόματα των κατηγορουμένων δεν έχουν γίνει γνωστά, οι δικηγόροι τους αρνούνται να δώσουν οποιαδήποτε πληροφορία στην κοινή γνώμη ή να απαντήσουν στους δημοσιογράφους, ενώ η υπόθεση τελικά θα εκδικαστεί στο Hasselt (πόλη κοντά στα ολλανδικά σύνορα και αρκετά μακριά από την Αμβέρσα και τις Βρυξέλλες), καθώς όπως φαίνεται ένας από τους κατηγορούμενους έχει συγγενική σχέση πρώτου βαθμού με τη Γενική Εισαγγελέα της Αμβέρσας.
Το δε πανεπιστήμιο δεν έχει αποβάλει κανένα από τα μέλη της «Reuzegom»: οι ποινές που επέβαλε σε κάποιους από αυτούς ήταν να γράψουν μια αναφορά σχετικά με την ιστορία της τελετής του «βαπτίσματος» και 30 ώρες κοινωφελούς εργασίας!
Εξάλλου, ο αδελφός του SandaDia επιβεβαιώνει πόσο ισχυρές είναι αυτές οι αδελφότητες και πόσο κανονικοποιημένες είναι τέτοιες εκδηλώσεις και απόψεις, δηλώνοντας ότι ο θάνατος του αδερφού του, όσο κι αν τον έχει συγκλονίσει, «δεν του προκαλεί έκπληξη».
Αδελφότητες για λίγους εκλεκτούς
Τα μέλη των αδελφοτήτων αυτών είναι στη συντριπτική τους πλειονότητα λευκοί άντρες, γόνοι πλούσιων οικογενειών, απόγονοι μιας ελίτ δικαστικών, ακαδημαϊκών, επιχειρηματιών και πολιτικών.
Οι πεποιθήσεις τους, όπως μάλλον έχει ήδη γίνει σαφές, περιλαμβάνουν τη νοσταλγία της αποικιοκρατίας, την αναγνώριση της ανωτερότητας της λευκής φυλής, τον ανοιχτό σεξισμό και ρατσισμό, εν τέλει το φασισμό, όπως μαρτυρούν οι εικόνες μελών τους ντυμένων με την κουκούλα της ΚΚΚ.
Τα μέλη των αδελφοτήτων αυτών συνήθως έχουν λαμπρές καριέρες μετά την αποφοίτηση στο χώρο των επιχειρήσεων, στο δικαστικό σώμα ή στην πολιτική. Παράλληλα, συχνά έχουν αποκαλυφθεί δεσμοί των αδελφοτήτων αυτών με ακροδεξιές οργανώσεις και κόμματα, όπως το Schild & Vrienden,, οργάνωση της οποίας η δομή και οι πρακτικές δεν απέχουν πολύ αυτά που γνωρίζουμε για τη Χρυσή Αυγή. Ο ιδρυτής της, Dries Van Langenhove έχει εκλεγεί βουλευτής στο βέλγικο ομοσπονδιακό κοινοβούλιο με το φασιστικό Vlaams Belang. Ο Tom Van Grieken για παράδειγμα, αρχηγός και βουλευτής του ακροδεξιού Vlaams Belang, στα φοιτητικά του χρόνια ήταν μέλος μιας άλλης παρεμφερούς αδελφότητας, του NSV.
Τον περασμένο χειμώνα, το KVHV, μια ακόμα αδελφότητα της ελίτ με ακροδεξιό υπόβαθρο, σε κλειστή της εκδήλωσή της που φιλοξενήθηκε σε αίθουσα του Πανεπιστημίου της Γάνδης, είχε καλέσει σαν ομιλητή τον δημοφιλή Φλαμανδό πλαστικό χειρούργο, γνωστό για τις προκλητικές του απόψεις, Jeff Hoeyberghs. Στην ομιλία του ο Hoeyberghs επιδόθηκε σε ένα ακραία σεξιστικό, ρατσιστικό και αντιεπιστημονικό παραλήρημα, το οποίο τα μέλη του KVHV που παρακολουθούσαν υποδέχτηκαν με γέλια και επευφημίες, όπως φαίνεται σε αυτό το βίντεο.
Το πράγμα είναι ακόμα χειρότερο, αν σκεφτούμε ότι οι αδελφότητες αυτές λαμβάνουν κρατική χρηματοδότηση. Το βέλγικο κράτος δηλαδή, αντί να αφιερώνει τα ποσά αυτά στην υγεία, την εκπαίδευση ή την έρευνα προς όφελος της κοινωνίας, χρηματοδοτεί ομάδες, τα μέλη των οποίων είναι γόνοι μιας μικρής κοινωνικής ελίτ και υποστηρίζουν την αποικιοκρατία, ρατσιστικές και σεξιστικές ιδέες και υιοθετούν «φασίζουσες» συμπεριφορές. Ενίοτε μάλιστα σκοτώνουν ανθρώπους με φριχτά βασανιστήρια για την πλάκα τους.
Ο αντιφασιστικός αγώνας στα πανεπιστήμια και στην κοινωνία
Χρειάζεται βέβαια να επισημάνουμε ότι όλες αυτές οι προκλήσεις από την πλευρά των αδελφοτήτων και της ακροδεξιάς, δεν μένουν χωρίς απάντηση.
Μετά την ομιλία του Jeff Hoeyberghs, οργανώθηκε σειρά επιτυχημένων δράσεων στη Γάνδη και στο Λουβέν, με την απαίτηση η Πρυτανεία να φροντίσει για τον αποκλεισμό του KVHV από το πανεπιστήμιο.
Την ημέρα της συνεδρίασης του δικαστηρίου στο Hasselt, κατά την οποία θα εξεταζόταν το νέο αίτημα για αναβολή της δίκης του Sanda, φοιτητές και εργαζόμενοι πραγματοποίησαν συγκέντρωση και διαμαρτυρία, ενώ είχαν προηγηθεί και άλλες στην Αμβέρσα.
Δεν είναι όμως μόνο οι φοιτητικές αδελφότητες που αναπαράγουν ρατσιστικές και φασιστικές ιδέες και πράξεις. Προς το τέλος του Σεπτέμβρη, στον αυτοκινητόδρομο που οδηγεί από την Αμβέρσα στις Βρυξέλλες παρέλαυνε αυτοκινητοπορεία του φασιστικού Vlaams Belang. Κάποια οχήματα κοσμούσαν σβάστιγκες και άλλα ναζιστικά σύμβολα.
Μια βδομάδα μετά, στις Βρυξέλλες, οργανώθηκε από ελληνικές και βέλγικες συλλογικότητες και συνδικάτα, μια εξαιρετικά επιτυχημένη αντιφασιστική κινητοποίηση: σε αυτή, καταγγέλθηκε η προκλητικότητα του Vlaams Belang, ενώ παράλληλα έγινε σύνδεση με τη δίκη της Χρυσής Αυγής. Η κινητοποίηση καλέστηκε με το σύνθημα της καμπάνιας «Δεν είναι αθώοι! οι Ναζί στη φυλακή!»
Γιατί πραγματικά το φασισμό χρειάζεται να τον καταλάβουμε. Δεν θα πεθάνει μόνος. Πρέπει εμείς να τον τσακίσουμε. Για να μην υπάρξει άλλος Sanda Dia, άλλος Σαχζάτ Λουκμάν, άλλος Παύλος Φύσσας.
