Την ώρα που όλες οι κυβερνήσεις του ανεπτυγμένου και μη καπιταλισμού προσπαθούν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο να αποδώσουν την οικονομική κρίση και τα δυσβάσταχτα μέτρα που έρχονται για τους εργαζόμενους αποκλειστικά στον κορονοϊό, η νέα πτώση στα χρηματιστήρια όλου του κόσμου που συνέβη την Δευτέρα 21/9 ήρθε για να δείξει για άλλη μια φορά ποιοι έχουν τα πλούτη, ποιοι κινούν τα νήματα και πόση σαπίλα και διαφθορά υπάρχει στις ελίτ.
Διεθνές ξέπλυμα χρήματος
Ρεπορτάζ της Διεθνούς Κοινοπραξίας Ερευνητικών Δημοσιογράφων ανέδειξε ότι πέντε κυρίως τραπεζικοί κολοσσοί, οι JPMorgan Chase, HSBC, Standard Chartered, Deutsche Bank και η Bank of New York Mellon έχουν ξεπλύνει πάνω από 2 τρισ. δολάρια τα τελευταία 20 χρόνια!
Πρόκειται για χρήματα που διακινούσαν διάφοροι –γνωστοί στις τραπεζικές αρχές– εγκληματίες, καρτέλ ναρκωτικών, έμποροι όπλων, καταδικασμένοι μαφιόζοι κοκ μέσω των μεγάλων τραπεζών και μπορούσαν ανώνυμα, χωρίς κανέναν έλεγχο και παράνομα να τα μεταφέρουν σε φορολογικούς παραδείσους.
Η Deutsche Bank μάλιστα το παραδέχθηκε ευθέως λέγοντας ότι όλα αυτά είναι «πολύ γνωστά» στους ελεγκτές της (!) και ότι μάλιστα έχει «αφιερώσει πολλούς πόρους» για να ενισχύσει τον έλεγχο των ελεγκτών της και ότι ακόμα «δίνει μεγάλη προσοχή στις ευθύνες και τις υποχρεώσεις της».
Η δε HSBC έχει παρελθόν συνδιαλλαγών με τον υπόκοσμο μια και το 2012 είχε αναγνωρίσει ότι ξέπλυνε 900 εκατομμύρια δολάρια για λογαριασμό νοτιοαμερικάνικων καρτέλ ναρκωτικών, πλήρωσε πρόστιμο και ακολούθησαν οι γνωστές «συγγνώμες» και τώρα αποδεικνύεται ότι εμπλέκεται στη διαχείριση χρημάτων της ρωσικής μαφίας!
Η έρευνα έγινε με τη συνεργασία 108 μέσων ενημέρωσης από όλο τον κόσμο και βασίστηκε στην εξέταση περισσότερων από 2.100 «αναφορών ύποπτης δραστηριότητας» (SAR) που υποβλήθηκαν από τράπεζες ολόκληρου του κόσμου. Την αποκάλυψη έκανε το αμερικάνικο BuzzFeed News.
Όπως καταλαβαίνει ο καθένας δεν μιλάμε για τυχαίες τράπεζες αλλά για μερικά από τα μεγαλύτερα τραπεζικά ιδρύματα του κόσμου που διαμορφώνουν και τη «γραμμή» του τραπεζικού κεφαλαίου διεθνώς.
Σύμφωνα με το Buzzfeed News:
«τα δίκτυα μέσω των οποίων το βρώμικο χρήμα διακινείται στον κόσμο έχουν γίνει ζωτικές αρτηρίες της παγκόσμιας οικονομίας».
Το πρόβλημα είναι βαθύτερο
Οι αποκαλύψεις συντάραξαν τα χρηματιστήρια διεθνώς και κυρίως τις τραπεζικές συναλλαγές. Η πτώση αυτή όμως δεν είναι παρά στοιχείο της γενικότερης αστάθειας που χαρακτηρίζει τα χρηματιστήρια και τη διεθνή οικονομία αυτή την περίοδο.
Τα διεθνή επιτελεία παρακολουθούν με μεγάλη ανησυχία τις εξελίξεις στο μέτωπο του κορονοϊού φοβούμενοι ένα νέο γύρο από lockdown. Κάτι τέτοιο θα ακυρώσει μια και καλή τις προσδοκίες που είχαν πριν το καλοκαίρι ότι η μορφή της οικονομικής κρίσης θα έχει το σχήμα του λατινικού γράμματος «V», δηλαδή μιας απότομης πτώσης που θα ακολουθηθεί από μία αντίστοιχα απότομη ανάπτυξη μετά.
Ήδη η Ισπανία μπήκε σε σημαντικούς περιορισμούς της κυκλοφορίας λόγω covid-19, ενώ μόνο οι φήμες ότι ο Μπόρις Τζόνσον είναι έτοιμος να αποφασίσει δεύτερο lockdown για τη Βρετανία επιδείνωσαν το κλίμα.
Στην Ελλάδα
Όλα αυτά τα στοιχεία βέβαια ισχύουν και για την ελληνική οικονομία και μάλιστα μεγεθυμένα. Το δεύτερο τρίμηνο του 2020 το ελληνικό ΑΕΠ υπέστη συντριβή με πτώση που έφτασε το 15,2%. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη πτώση σε τριμηνιαία βάση ακόμα και από την περίοδο των μνημονίων, λόγω του lockdown και του παγώματος της οικονομικής δραστηριότητας.
Ακόμα όμως και αν κάποιος θα μπορούσε να υποστηρίξει ότι η πτώση ήταν αναμενόμενη και συγκρίνεται με αντίστοιχα υφεσιακά νούμερα στην υπόλοιπη Ευρώπη (Ισπανία -22%, Γαλλία -19%, Ιταλία -17%) τα πράγματα είναι μακριά από αυτό που πίστευε στις αρχές καλοκαιριού η κυβέρνηση, ότι δηλαδή «τα χειρότερα πέρασαν».
Το άνοιγμα του τουρισμού «για να σωθεί η χρονιά» πέρα από το ότι δημιούργησε τις προϋποθέσεις για το δεύτερο κύμα της πανδημίας, δεν έφερε τα οικονομικά αποτελέσματα που προσδοκούσαν τα κυβερνητικά επιτελεία.
Τα αποτελέσματα της οικονομικής δραστηριότητας του τρίτου τριμήνου δεν έχουν ακόμα βγει, ωστόσο οι εκπρόσωποι του τουριστικού κλάδου εκτιμούν ότι από τα 17,7 δισ. ευρώ έσοδα το 2019 φέτος θα πέσουν στα 3 με 3,5 δις ευρώ στην καλύτερη περίπτωση.
Η δε Τράπεζα της Ελλάδος ανακοίνωσε ότι τα τουριστικά έσοδα κατά το πρώτο 7μηνο του 2020 μειώθηκαν κατά 86,3% σε σχέση με πέρυσι (με αποτέλεσμα την εκτόξευση του ελλείμματος στο Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών, δηλαδή της συναλλαγές της ελληνικής οικονομίας με το εξωτερικό).
Ενδεικτικό πάντως είναι ότι για τον Ιούνιο (που υπάρχουν στοιχεία) οι ταξιδιωτικές εισπράξεις έπεσαν κατά 97% σε σχέση με πέρυσι.
Με δεδομένο ότι ο τουρισμός είναι από τους βασικούς τροφοδότες της ελληνικής οικονομίας (η άμεση δραστηριότητά του αντιστοιχεί στο 12,5% του ΑΕΠ και η συνολική κυμαίνεται στο 25-30%) και με το δεύτερο κύμα της πανδημίας να βρίσκεται σε εξέλιξη, οι προοπτικές της ελληνικής οικονομίας γίνονται ακόμα πιο δυσοίωνες.
Από τον Απρίλη η ανεργία βρίσκεται σε άνοδο, αντιστρέφοντας μια πορεία μείωσης που είχε τα τελευταία χρόνια και οι καλοκαιρινοί μήνες, Ιούλης και Αύγουστος δεν την μείωσαν παρά ελάχιστα. Από το Σεπτέμβρη αναμένεται νέα άνοδος. Κι αυτά συμβαίνουν, παρά τα υποτιθέμενα μέτρα αντιμετώπισης της ανεργίας από την κυβέρνηση, μέσω της επιδότησης των εργοδοτών.
Η αντίσταση των εργατικών και λαϊκών στρωμάτων είναι μονόδρομος, όσο και αν η πανδημία περιπλέκει τα πράγματα καθώς ο κόσμος νοιώθει πως το βασικό του μέλημα είναι η προστασία της υγείας του και η επιβίωση. Οι προσπάθειες ανασυγκρότησης του κινήματος πρέπει να αποτελούν βασικό καθήκον των δυνάμεων της Αριστεράς, η οποία έχει ευθύνη απέναντι στην κοινωνία και τα κινήματα να λειτουργεί ενωτικά. Οι μαζικές κινητοποιήσεις του αντιφασιστικού κινήματος, των καλλιτεχνών και άλλων χώρων αυτή την περίοδο δείχνουν τις δυνατότητες που υπάρχουν.
