Του Χρήστου Κεφαλή*
Αρκετές φορές στο παρελθόν έχουμε αναφερθεί στην προβολή κάθε λογής ακροδεξιών, εθνικιστών και νεοφασιστών από την ιστοσελίδα «Ίσκρα». Ωστόσο, η καλή ιστοσελίδα καταφέρνει διαρκώς να μας εκπλήσσει με το εύρος και τον πλούτο των σχετικών αναρτήσεών της, που δεν αφήνουν έξω καμιά σχεδόν απόχρωση της ακροδεξιάς ιδεολογίας.
Τους τελευταίους μήνες, με αφορμή την επέτειο των 200 χρόνων από το 1821 και το διορισμό της επίσημης επιτροπής «Ελλάδα 2021» υπό την κα Γιάννα Αγγελοπούλου-Δασκαλάκη, οι εγχώριοι ταγοί του εθνικισμού έχουν κινητοποιηθεί για να προβάλουν τη δική τους ιστορικο-πολιτική ατζέντα. Αυτό κορυφώθηκε πρόσφατα με την ίδρυση της επιτροπής παράλληλου εορτασμού «Τιμή στο 21» υπό την κα Νεγρεπόντη-Δελιβάνη, στην οποία έχουν συσπειρωθεί ήδη αρκετοί γνωστοί αστέρες του εγχώριου εθνικισμού, σαν τους κ.κ. Γρίβα, Καραμπελιά, Χρυσανθόπουλο, Παπαθεμελή, κ.ά.
Η Ίσκρα ως συνήθως δεν μπορούσε να λείψει από το χορό. Έτσι δημοσίευσε τελευταία δυο άρθρα που κινούνται στο πλαίσιο της ακροδεξιάς-εθνικιστικής ατζέντας για το 1821. Το πρώτο, του κ. Σωκράτη Σίσκου, «Fallmerayer Jacob-Philip: Η μυστική ζωή ενός απατεώνα» (Ίσκρα, 13/6/2020) μας μυεί στα «σεξουαλικά κακουργήματα» του Φαλμεράγιερ, μιας φυσιογνωμίας κόκκινο πανί για τους απανταχού Έλληνες εθνικιστές. Το άλλο, κείμενο της κας Νεγρεπόντη-Δελιβάνη με τίτλο «Οπαδός του Φαλμεράιερ ο Κλόγκ του 2021» (Ίσκρα, 15.6.2020) δημοσιεύθηκε αρχικά στη γνωστού δημοκρατικού φρονήματος εφημερίδα Εστία στις 15.6.2020.
Καθώς το ζήτημα των 200 χρόνων του 1821 είναι σημαντικό και έχει υποτιμηθεί στην ελληνική αριστερά, θα ρίξουμε μια ματιά στα δυο αυτά κείμενα. Είναι και τα δυο εξαιρετικά αντιπροσωπευτικά της κενότητας του ακροδεξιού «πατριωτισμού», του γεγονότος ότι αυτός δεν είναι παρά μια σημαία ευκαιρίας για τα πιο φανατικά και αντιδραστικά στοιχεία του αστικού κόσμου, στην προσπάθειά τους να βρουν απήχηση και να αποκτήσουν πολιτική επιρροή. Ταυτόχρονα, η καταχώρησή τους στην Ίσκρα δείχνει εκ νέου την υπηρεσία αυτής της ιστοσελίδας στην αντίδραση και το ψευδεπίγραφο των αριστερών αναφορών της.
Ο «πολέμιος του εθνομηδενισμού» κ. Σωκράτης Σίσκος
Ο κ. Σωκράτης Σίσκος είναι μια χαρακτηριστική περίπτωση των ανερμάτιστων, φαντασμένων και αποτυχημένων δημοσιολόγων του αστικού χώρου, που στάθηκαν παντού ένας από τους βασικούς συντελεστές των κάθε λογής ακροδεξιών «κινημάτων». Όλοι αυτοί οι τύποι –από τους οποίους δεκάδες έχουν παρελάσει τα τελευταία χρόνια από την Ίσκρα– πιστεύουν ειλικρινά ότι είναι οι Αϊνστάιν της δημοσιογραφίας και μάλιστα «επαναστάτες αντινεοταξίτες» με φόντα σωτήρων της ανθρωπότητας, που από κάποια συνωμοσία του «κατεστημένου» δεν έγιναν καθηγητές πανεπιστημίων ή κορυφαίοι αναλυτές. Στην πραγματικότητα όμως πρόκειται για μπουρδολόγους, που αραδιάζουν ασυναρτησίες με την οκά και που μπορεί να έρθουν στο προσκήνιο –και οι ίδιοι έχουν μια αίσθηση αυτού– μόνο όταν το σύστημα χρειάζεται τις ασυναρτησίες τους για να διαιωνίσει με τα πιο βάναυσα και άθλια μέσα, με το φανατισμό και τη μαζική υστερία, την κυριαρχία του.
Ο Σίσκος είναι ένας πολυγραφότατος συγγραφέας περίπου μιας εικοσάδας βιβλίων. Ένα πρώτο πρόβλημα με τα βιβλία του, προϊόν αναμφισβήτητα μιας νεοταξίτικης συνωμοσίας, είναι ότι, εκτός από ένα, κανένα δεν έχει δημοσιευθεί από κάποιο εκδοτικό. Ένα δεύτερο πρόβλημα, προϊόν αναμφισβήτητα και αυτό νεοταξίτικης συνωμοσίας, είναι ότι, ενώ είναι όλα αναρτημένα δωρεάν στο διαδικτυακό του τόπο[1], σχεδόν κανείς δεν ενδιαφέρεται γι’ αυτά. Για παράδειγμα, το βαρυσήμαντο έργο του «Η Προφητεία. Η Ελλάδα, οι ηγέτες της και η λέπρα του εθνομηδενισμού. Πραγματεία κοινωνικοπολιτικής θεματολογίας» το έχουν κατεβάσει, όπως δείχνει μετρητής στο σάιτ του, 9 αναγνώστες (24.6.2020). Ο Β΄ τόμος του ίδιου έργου «Η Δεύτερη Προφητεία. Οι δικοί μας συκοφάντες του ελληνικού πολιτισμού. Ο πολιτιστικός εκφυλισμός και ο αναπότρεπτος θάνατος της Ευρώπης. Πραγματεία κοινωνικοπολιτικής θεματολογίας» έχει 8 download. Ένα άλλο έργο του, «Ο Ελληνισμός και τα Ιδανικά της Νέας Τάξης. Αυτοί που οδήγησαν την Ελλάδα σε κοινωνική και πολιτιστική αποσύνθεση. Τόμος 1ος» έχει 11. Ατυχώς ο 2ος τόμος του ίδιου έργου «Η Ευρώπη και τα Ιδανικά της Νέας Τάξης», κοκ, δεν σημείωσε ανάλογη επιτυχία, έχοντας κατεβαστεί 5 μόνο φορές. Βέβαια, για να λέμε την αλήθεια, άλλα έργα του όπως το «Ευρώπη. Οι άρπαγες και οι βιαστές των αξιών της» και το «Ευλογημένοι και καταραμένοι», τόμος 1, έχουν γίνει συγκριτικά μπεστ σέλερ, έχοντας κατεβαστεί 90 και 48 αντίστοιχα φορές. Ο τόμος 2 του τελευταίου έργου όμως πάτωσε, με μόνο 2 download, γεγονός που ασφαλώς δεν πρέπει να αποδοθεί σε μια απογοήτευση των αναγνωστών του τόμου 1, αλλά σε κάποια άλλη νεοταξίτικη συνωμοσία που επιχειρεί να αποθαρρύνει το κοινό του.
Τα ζητήματα με τα οποία ασχολείται ο Σίσκος στα βιβλία του είναι όλα μείζονος σημασίας. Στο άρθρο του για τον Φαλμεράγιερ που αναρτήθηκε στην Ίσκρα αναλαμβάνει να μας διαφωτίσει για «τα βαθύτερα σκοτεινά κίνητρα της θεωρίας ενός εξαιρετικά μορφωμένου, πανέξυπνου, πνευματώδη, κοσμοπολίτη αλλά και φιλοχρήματου, αδίστακτου, ιδεολογικά ανερμάτιστου και σεξουαλικά διεστραμμένου τυχοδιώκτη που διέπραξε ποινικά κολάσιμο κακούργημα» που ήταν ο Φαλμεράγιερ (Σ. Σίσκος, ό.π., Ίσκρα, 13.6.2020). Ένα μεγάλο μέρος του άρθρου αφιερώνεται στην έρευνα σχετικά με αυτό το «κακούργημα».
Όπως μας πληροφορεί ο συγγραφέας, ο Φαλμεράγιερ δικάστηκε, λέει, στη Βαυαρία για ένα «σεξουαλικό κακούργημα» που φέρεται να διέπραξε στην Ελλάδα το 1847 και καταδικάστηκε στην ατιμωτική ποινή της ραφανίδωσης, δηλαδή με απλά λόγια να του βάλουν ένα ραπανάκι στον πισινό. Το ποιο ήταν αυτό το «έγκλημα», αναφέρει ο ίδιος, δεν το ξέρουμε, παραμένει «απόλυτα σκοτεινό» και «επικρατεί μια νεκρική σιωπή». Επειδή όμως στην αρχαιότητα τιμωρούνταν με ραφανίδωση οι ομοφυλόφιλοι, οπότε και «ο τιμωρούμενος με εισαγωγή ραπανίδων στον πρωκτό, δεν αποκαλούνταν “μοιχός” αλλά “εύπροικτος”», είμαστε υποχρεωμένοι να συμπεράνουμε ότι μια τέτοια ανόσια πράξη διέπραξε και ο Φαλμεράγιερ (Σ. Σίσκος, ό.π.).
Με απλά λόγια δηλαδή μια ελαφρά εξευγενισμένη παραλλαγή της αρθρογραφίας φυλλάδων τύπου «Μακελειό». Με την ίδια λογική θα μπορούσε να αποδείξει κανείς ότι και ο Καβάφης ήταν αδίστακτος και σεξουαλικά διεστραμμένος τυχοδιώκτης, επικαλούμενος την ομοφυλοφιλία του. Μάλιστα ο Καβάφης αρνούνταν ως γνωστόν το εθνικόφρων δόγμα της «αδιάσπαστης συνέχειας» του ελληνισμού. Στο ποίημά του «Επάνοδος από την Ελλάδα» σατιρίζει τους Έλληνες «μικροβασιλείς» της εποχής «που κάτω από το εξωτερικό τους το επιδεικτικό/ ελληνοποιημένο και (τι λόγος!) Μακεδονικό/ καμιά Αραβία ξεμυτίζει κάθε τόσο». Και προσθέτει: «Σ’ Έλληνας σαν κ’ εμάς δεν κάνουν τέτοιες μικροπρέπειες/ Το αίμα της Συρίας και της Αιγύπτου/ που ρέει μες στες φλέβες μας να μην ντραπούμε/ να το τιμήσουμε και να το καυχηθούμε». Απομένει στον κ. Σίσκο να γράψει κανένα νέο πόνημα που να λέει ότι και ο ανθέλληνας Καβάφης θα έπρεπε να είχε ραφανιδωθεί και στην Ίσκρα να το δημοσιεύσει…
Για την ιστορία, να προσθέσουμε ότι η πολύκροτη υπόθεση του «σεξουαλικού εγκλήματος» του Φαλμεράγιερ δεν βασίζεται σε ντοκουμέντα, αλλά σε ένα δημοσίευμα της εφημερίδας Τιρόλερ Τσάιτουνγκ. Ο Φαλμεράγιερ, επιστρέφοντας στη Γερμανία το 1850, είχε ασκήσει κριτική στον Γ. Ρινγκσάις, έναν αντιδραστικό πολέμιο του φιλελευθερισμού, υποστηρίζοντας σε άρθρα του «το δικαίωμα στην ελεύθερη έρευνα και τον ελεύθερο λόγο». Το αποτέλεσμα ήταν να του επιτεθεί το κόμμα των «Ουλτραμοντανιστών», των οπαδών του αλάθητου του Πάπα, και να δημιουργηθεί ένα «κίνημα» για την αποπομπή του από την Ακαδημία, στο πλαίσιο του οποίου δημοσιεύθηκε το συγκεκριμένο άρθρο[2]. Το γεγονός ότι τελικά δεν αποπέμφθηκε και δεν υπάρχει καμιά απολύτως ελληνική μαρτυρία για το θέμα, το λιγότερο δημιουργεί μια ισχυρή υποψία ότι τα περί «δίκης για σεξουαλικό κακούργημα» ήταν συκοφαντίες των αντιπάλων του. Πραγματικά, αν είχε συμβεί ένα τέτοιο περιστατικό με τον Φαλμεράγιερ στην Ελλάδα δεν θα είχε γίνει σκάνδαλο στον ελληνικό Τύπο της εποχής; Δεν υπήρχε τότε στην Ελλάδα ούτε ένας Αϊνστάιν της δημοσιογραφίας όπως ο κ. Σίσκος να ξεσκεπάσει το «κακούργημα» και να σώσει τον ελληνισμό;
Η κύρια ειδικότητα του κ. Σίσκου, στην οποία διαπρέπει, είναι η κατατρόπωση του εθνομηδενισμού. «Εθνομηδενισμός» είναι ένας όρος που έχουν εφεύρει και χρησιμοποιούν κάθε λογής ακροδεξιές ομάδες για να χαρακτηρίσουν ως «εθνοπροδοσία» κάθε άποψη που δεν συμφωνεί με τη μισαλλόδοξη γραμμή τους. Οι μαρξιστές, όποιος δεν συμφωνεί με τα συλλαλητήρια για το «μακεδονικό», όποιος υποστηρίζει το χωρισμό εκκλησίας-κράτους, κ.λπ., είναι «εθνομηδενιστές». Χωρίς να επεκταθούμε σε λεπτομέρειες, παραθέτουμε ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από βιβλίο του Σίσκου, όπου αποσαφηνίζει το ζήτημα:
«Οι έλληνες εθνομηδενιστές της Αριστεράς και της Δεξιάς αποτελούν ένα παγκόσμιο πολιτικό φαινόμενο. Όπως έγραψα και στο δημοσιευμένο άρθρο μου “Εθνομηδενισμός: Μια ιδιαίτερα ξεχωριστή σε όλον τον κόσμο ελληνική ιδεολογική αρρώστια”, ευτυχώς υπάρχουν κάποιοι ξένοι φιλέλληνες συγγραφείς οι οποίοι, με τα επιχειρήματά τους, διαψεύδουν τους “εκ καταγωγής Έλληνες” που προσπαθούν να αποδομήσουν την ελληνική εθνική ταυτότητα, την ελληνική ιστορία και τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό. Ίσως μερικοί το θεωρήσουν ρατσιστικό, αλλά ώσπου να βρω ή να ομολογήσουν οι ίδιοι το σκοπό (κατά τον Αριστοτέλη την “εντελέχεια”, τον τελικό στόχο) τον οποίο εξυπηρετεί η υλοποίηση των θεωριών τους, θα εξακολουθώ να τους θεωρώ “ιδεολογικά και πολιτιστικά ως λεπρούς” και θα ψάχνω το πορτοφόλι τους (με την ευρύτερη έννοια) για να βρω την αλήθεια».
Όχι, προς Θεού, όποιος βάζει έτσι το ζήτημα, σε καμιά περίπτωση δεν είναι ρατσιστής. Και όσοι όπως η Ίσκρα αναρτούν τέτοια άρθρα, ούτε κατά διάνοια δεν παίζουν το παιχνίδι της ακροδεξιάς και του νεοφασισμού.
Η πολεμική της κας Νεγρεπόντη-Δελιβάνη στον Ρίτσαρντ Κλογκ
Αν ο κ. Σίσκος είναι ένας τοπικός δημοσιολόγος, η κ. Νεγρεπόντη-Δελιβάνη είναι πανεπιστημιακός, επί χρόνια Πρύτανης στο Πανεπιστήμιο της Μακεδονίας. Θα περίμενε, λοιπόν, κανείς να φέρνει κάποια σοβαρά επιχειρήματα. Και όμως το άρθρο της στην Ίσκρα, μια πολεμική στον ελληνιστή ιστορικό Ρίτσαρντ Κλογκ, κινείται στο ίδιο ακριβώς επίπεδο με τα πονήματα του Σίσκου.
Η Νεγρεπόντη-Δελιβάνη προσπαθεί να εμφανίσει τον Κλογκ σαν ένα «εθνομηδενιστή» ιστορικό που μισεί και απεχθάνεται την Ελλάδα. «Με μίσος, με ειρωνεία, με χλευασμό, με περιφρόνηση», γράφει, «ο Ρίτσαρντ Κλογκ προσπαθεί να συντρίψει τους Έλληνες και την Ελλάδα, τη χώρα δηλαδή που επίσημα τον προσκάλεσε για να την τιμήσει» (οι υπογραμμίσεις της αρθρογράφου).
Αυτή είναι μια πολύ σοβαρή δήλωση, που αν αποδειχτεί αληθινή θα πρέπει όλοι να ευγνωμονούμε την κα Νεγρεπόντη-Δελιβάνη ως σωτήρα της Ελλάδας. Μόνο που για να λάβει τα εύσημα, θα πρέπει πρώτα να είναι σε θέση κάπως να τη στηρίξει.
Και πώς προχωρά σε αυτό η επίδοξη σωτήρας μας; Παραθέτει μερικά αποσπάσματα από τον Κλογκ που αποδεικνύουν υποτίθεται των λόγων της το αληθές, με την εξής εισαγωγική διευκρίνιση: «Στη συνέχεια παραθέτω, σε ελεύθερη μετάφραση, μερικές από τις απόψεις του Ρίτσαρντ Κλόγκ».
Και μόνο με αυτή τη φράση η Νεγρεπόντη-Δελιβάνη απαρνείται την επιστημονική της ιδιότητα, στερώντας κάθε εγκυρότητα από τα γραφόμενά της. Πραγματικά, ο καθένας θα δει ότι όταν προβαίνει κάποιος σε μια τέτοια ισχυρή δήλωση για ένα συγγραφέα δεν μπορεί να την τεκμηριώσει παραθέτοντας από τα έργα του «σε ελεύθερη μετάφραση». Σε μια τέτοια περίπτωση οφείλει να παραθέσει με ακρίβεια τις θέσεις αυτού που επικρίνει, για να καταδείξει, αν μπορεί, με επιχειρήματα την ορθότητα των κρίσεών του.
Αν η κα Νεγρεπόντη-Δελιβάνη έκανε μια συμπαθητική κριτική στον Κλογκ θα μπορούσε πιθανά να παραθέσει «ελεύθερα» τις θέσεις του. Αλλά όταν λες κάτι τόσο βαρύ, ότι κάποιος «προσπαθεί να συντρίψει τους Έλληνες και την Ελλάδα… με μίσος, με ειρωνεία, με χλευασμό, με περιφρόνηση», δεν μπορείς να παραθέτεις όπως σου κατέβει. Αυτό είναι σαν να προσπαθεί να αποδείξει κανείς σε ένα δικαστήριο ότι ο τάδε είναι δολοφόνος, με τη μαρτυρία ότι «σε ελεύθερη απόδοση μου είχε πει κάποτε το και το». Κανένα σοβαρό δικαστήριο δεν θα δεχόταν μια τέτοια μαρτυρία. Θα έθετε το λιγότερο το ερώτημα για το πόσο ελεύθερη είναι η απόδοση.
Στην περίπτωση της Νεγρεπόντη-Δελιβάνη η ελάχιστη εξέταση θα δείξει ότι η «μετάφραση» είναι εξαιρετικά ελεύθερη. Αυτό που πραγματικά κάνει είναι να αποκόβει επιλεκτικά φράσεις από τον Κλογκ, αποσπώντας τις από τα συμφραζόμενά τους και αλλάζοντας λέξεις και νοήματα ώστε να τις ταιριάζει με όσα θέλει η ίδια να του αποδώσει. Επιπλέον, ενώ αναφέρει πως πρόκειται για το βιβλίο του Κλογκ Μια συνοπτική ιστορία της Ελλάδος, δεν παραθέτει έκδοση και αριθμό σελίδας για τα παραθέματά της, καθιστώντας έτσι δυσχερές να ελέγξει κανείς την ακρίβεια των λεγομένων της. Ας δούμε μερικά αποσπάσματα που παραθέτει, τα οποία προέρχονται από την Εισαγωγή του Κλογκ στην αγγλική έκδοση του έργου, A Concise History of Greece, από την οποία υποθέτουμε πως «μεταφράζει ελεύθερα».
Δυο προτάσεις του Κλογκ που παραθέτει είναι οι ακόλουθες:
«Οι εκτός Ελλάδας προσπαθούν να διασκεδάσουν τους φόβους των Ελλήνων περί τουρκικού επεκτατισμού ως υπερβολικούς, αλλά εκείνοι υποστηρίζουν ότι τα γεγονότα τους δικαιώνουν… Ο Καραμανλής εκλεγμένος πρόεδρος για δεύτερη φορά το 1990, γεννήθηκε το 1907 ως Οθωμανός υπήκοος».
Η Νεγρεπόντη-Δελιβάνη δεν σχολιάζει ξεχωριστά αυτά τα παραθέματα. Είναι εντελώς εμφανής όμως ο στόχος της να εμφανίσει τον Κλογκ σαν ένα «φιλότουρκο ανθέλληνα» που εξωραΐζει την Τουρκία αρνούμενος τις επεκτατικές βλέψεις της και πλασάροντας τον Καραμανλή σαν Τούρκο. Αυτό το πιστοποιεί το συμπέρασμά της στο τέλος, ότι ο Κλογκ είναι μια περίπτωση της «κατηγορίας επιστημόνων που, χωρίς την ελάχιστη πια αμφιβολία, υποσκάπτουν με τις ανθελληνικές όσο και παντελώς αβάσιμες θεωρίες τους, την ασφάλεια και βιωσιμότητα της πατρίδας μας».
Ας δούμε τώρα το πλήρες απόσπασμα από τον Κλογκ:
«Οι εκτός Ελλάδας έχουν την τάση να απορρίπτουν τους ελληνικούς φόβους του αντιληπτού τουρκικού επεκτατισμού ως υπερβολικούς. Αλλά εκείνοι που επιχειρηματολογούν ότι τα γεγονότα της γεωγραφίας καταδικάζουν τις δυο χώρες, οι οποίες στις δεκαετίες του 1970, του 1980 και του 1990 περισσότερες από μια φορά έφτασαν στο χείλος του πολέμου, στη φιλία, αποτυχαίνουν να πάρουν υπόψη τις ιστορικές ρίζες των σημερινών ανταγωνισμών και την ακραία ευαισθησία προς αντιληπτές απειλές στην εθνική ανεξαρτησία που μπορεί να προκύψουν σε χώρες των οποίων τα σύνορα έχουν εγκαθιδρυθεί μόνο σχετικά πρόσφατα. Ενώ η ενδοχώρα της “Παλιάς” Ελλάδας έχει απολαύσει τουλάχιστον μια θεωρητική ανεξαρτησία από τη δεκαετία του 1830, μεγάλες περιοχές του τωρινού ελληνικού κράτους έχουν ενσωματωθεί μόνο εντός της ζωντανής ιστορικής μνήμης. Τα Δωδεκάνησα έγιναν κυρίαρχο ελληνικό έδαφος μόλις στα 1947, ενώ πολλά από τα άλλα νησιά του Αιγαίου, μαζί με τη Μακεδονία, την Ήπειρο και τη Θράκη, απορροφήθηκαν μόνο την παραμονή του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, που εκλέχτηκε πρόεδρος για δεύτερη φορά το 1990 γεννήθηκε το 1907 ως Οθωμανός πολίτης» (Ρ. Κλογκ, A Concise History of Greece, Cambridge University Press, 1992, σελ. 5-6).
Όπως βλέπουμε, ο Κλογκ αντικρούει εδώ την άποψη των «εκτός Ελλάδας» ότι οι κίνδυνοι ελληνοτουρκικού πολέμου είναι ανύπαρκτοι. Αναφέρει ότι τέτοιοι κίνδυνοι προέκυψαν τα πρόσφατα χρόνια και ότι η απελευθέρωση πολλών ελληνικών εδαφών εντός του 20ού αιώνα ενισχύει την αίσθησή τους. Και για να το τεκμηριώσει φέρνει σαν παράδειγμα την απελευθέρωση των Δωδεκανήσων το 1947 και το ότι ο Κ. Καραμανλής είχε γεννηθεί το 1907 ως πολίτης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Τι το λαθεμένο ή «ανθελληνικό» υπάρχει εδώ;
Τι κάνει τώρα η σωτήρας μας; Όχι μόνο αποσπά από την παράγραφο δυο ασύνδετες φράσεις, αλλά προσθέτει και μια φράση που δεν υπάρχει στο αγγλικό κείμενο, «αλλά εκείνοι υποστηρίζουν ότι τα γεγονότα τους δικαιώνουν». Με τον τρόπο αυτό αντιστρέφει το νόημα του επιχειρήματος του Κλογκ, εμφανίζοντάς τον να λέει ότι οι πολεμικοί κίνδυνοι είναι ανύπαρκτοι και να οικτίρει τους Έλληνες. Να σημειωθεί ότι η παραπάνω φράση δεν υπάρχει ούτε στην ελληνική μετάφραση, όπου αναφέρεται μόνο: «Εξωτερικοί παρατηρητές τείνουν να θεωρούν υπερβολικούς τους ελληνικούς φόβους για διαφαινόμενο τουρκικό επεκτατισμό»[3] – και ακολουθεί πάλι η ανασκευή αυτής της άποψης.
Να ένα άλλο απόσπασμα, με την περί αυτού ετυμηγορία της Νεγρεπόντη-Δελιβάνη:
«Τη δεκαετία του 1820 ο Βρετανός υπ. εξωτερικών διερωτήθηκε πώς αυτοί οι άνθρωποι που όλοι θαυμάζουν έχουν έτσι καταντήσει…. θα πρέπει γρήγορα να ανασυρθούν από τις περιστάσεις που τους έχουν καταρρακώσει»….. και ο Ρίτσαρντ Κλόγκ παρατηρεί με δυσφορία: «Και παρόμοια αντανακλαστικά λειτουργούν ακόμη και επί των ημερών μας».
Όπως φαίνεται η κα Νεγρεπόντη-Δελιβάνη δεν είναι μόνο καθηγήτρια οικονομικών αλλά και κορυφαία ψυχολόγος, που μπορεί με μια ματιά να διακρίνει τα κίνητρα και τα αισθήματα κάποιου. Η δήλωση του Κλογκ θα μπορούσε άνετα να θεωρηθεί ως απλή διαπίστωση ενός γεγονότος, αλλά η σωτήρας μας το ξεκόβει ότι είναι δείγμα δυσφορίας. Με τον τρόπο αυτό δίνει η ίδια το δικαίωμα σε άλλους ψυχολόγους να αναρωτηθούν για τα δικά της κίνητρα, όταν ίδρυσε την επιτροπή της για το 1821 ή όταν επιτίθεται στον Κλογκ. Θα μπορούσε, π.χ., να υποστηριχθεί ότι επιθυμούσε διακαώς να είναι μέλος της επίσημης επιτροπής, ώστε να έχει την προβολή και τα οφέλη από μια τέτοια συμμετοχή. Και όταν αυτό δεν έγινε, με μίσος, χλευασμό και περιφρόνηση βάλθηκε να συντρίψει την επίσημη επιτροπή για να αποδείξει την ανωτερότητά της.
Δεν θα διακινδυνεύσουμε, ωστόσο, μια κρίση για τα κίνητρα της κας Νεγρεπόντη-Δελιβάνη· ομολογούμε ότι οι δικές μας γνώσεις στην ψυχολογία είναι πολύ πιο περιορισμένες. Σε αντιστάθμισμα, ας δούμε πάλι το πλήρες απόσπασμα από τον Κλογκ:
«Στη δεκαετία του 1820 ακόμη και ο… Βρετανός υπουργός εξωτερικών συγκινήθηκε στο να αναρωτηθεί αν “εκείνοι, με το θαυμασμό των οποίων έχουμε εκπαιδευτεί είναι καταδικασμένοι… να παρατείνουν, για όλες τις μέρες που θα έλθουν, την άθλια ύπαρξη στην οποία τους έχουν καταδικάσει οι περιστάσεις”. Πραγματικά, τέτοιες στάσεις έχουν διατηρηθεί ως σήμερα» (σελ. 1, στο αγγλικό κείμενο attitudes, στην ελληνική μετάφραση, σελ. 20, αποδίδεται ως «νοοτροπία»).
Τι λέει λοιπόν εδώ και γενικά στο μέρος από το οποίο παραθέτει η Νεγρεπόντη-Δελιβάνη ο Κλογκ; Αναφέρεται στη σημασία του ιστορικού παρελθόντος για τη νεώτερη Ελλάδα, σημειώνοντας ότι «το βάρος της αρχαιότητας ήταν τόσο ευεργετικό όσο και κακό» (σελ. 1). Στη συνέχεια συζητά τις ευεργετικές πλευρές, όπως ο φιλελληνισμός που αναπτύχθηκε κατά την επανάσταση του 1821, σε αντίθεση με ό,τι συνέβηκε με τα απελευθερωτικά κινήματα άλλων βαλκανικών χωρών που πέρασαν απαρατήρητα. Εδώ ακριβώς παραθέτει τα λόγια του Βρετανού υπουργού εξωτερικών και εκτιμά ότι αυτού του είδους οι στάσεις υπάρχουν και σήμερα. Και μετά, σε μια επόμενη παράγραφο, παρουσιάζει τις αρνητικές πλευρές, όπως η προγονοπληξία, που είχαν ως αποτέλεσμα να επιβληθεί ως το 1976 η καθαρεύουσα. Πού είναι πάλι λοιπόν το «μίσος» και ο «χλευασμός» της Ελλάδας;
Στην πραγματικότητα, όχι μόνο δεν υπάρχει κάτι τέτοιο, αλλά η Νεγρεπόντη-Δελιβάνη διαστρέφει πάλι τα χωρία που παραθέτει. Βάζει πρώτα τον Βρετανό υπουργό εξωτερικών να λέει ότι οι Έλληνες «θα πρέπει γρήγορα να ανασυρθούν» από τη σκλαβιά τους, κάτι που δεν υπάρχει στο παράθεμα, όπου απλά διαπιστωνόταν η άθλια κατάσταση των Ελλήνων. Και μετά, εκεί που ο Κλογκ μιλά για στάσεις, βάζει τη λέξη «αντανακλαστικά», κάνοντας έτσι να φανεί ότι καταδικάζει τις φιλελληνικές στάσεις ως ασυλλόγιστες.
Σε ένα άλλο σημείο η σωτήρας μας εμφανίζει τον Κλογκ περίπου σαν ένα συκοφάντη του Κοραή: «Ο Ρίτσαρντ Κλόγκ δυσανασχετώντας εναντίον του Κοραή παρατηρεί: “Ο Κοραής στην πραγματικότητα δήλωσε ότι «Τούρκος» και «άγριο θηρίο» ήταν συνώνυμα”».
Ας δούμε τώρα όλο το επιχείρημα του Κλογκ:
«Αν η αναδυόμενη διανόηση της περιόδου της ανεξαρτησίας κοιτούσε το κλασικό παρελθόν με ένα σεβασμό που συναγωνιζόταν την περιφρόνησή τους για το Βυζάντιο, δεν είχε καθόλου χρόνο για την κληρονομιά των 400 χρόνων της οθωμανικής κυριαρχίας. Ο Κοραής πράγματι διακήρυσσε στην αυτοβιογραφία του ότι στο λεξιλόγιό του “Τούρκος” και “άγριο θηρίο” είναι συνώνυμα. Όμως η περίοδος της τουρκοκρατίας είχε μια βαθιά επιρροή στη διαμόρφωση της εξέλιξης της ελληνικής κοινωνίας. Η οθωμανική κυριαρχία είχε το αποτέλεσμα να απομονώσει τον ελληνικό κόσμο από τα μεγάλα ιστορικά κινήματα όπως η Αναγέννηση, η Μεταρρύθμιση, η επιστημονική επανάσταση του 17ου αιώνα, ο Διαφωτισμός και η Γαλλική και Βιομηχανική Επανάσταση που επηρέασαν τόσο την εξέλιξη της Δυτικής Ευρώπης. Για μεγάλο μέρος της περιόδου τα σύνορα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στην Ευρώπη συνέπιπταν εν πολλοίς με εκείνα ανάμεσα στην ορθοδοξία και τον καθολικισμό. Ο συντηρητισμός της ιεραρχίας της ορθόδοξης εκκλησίας ενίσχυσε αυτή την απομόνωση. Ως και το 1790, για παράδειγμα, οι Έλληνες κληρικοί συνέχιζαν να αποκηρύσσουν τις ιδέες του Κοπέρνικου και να επιχειρηματολογούν ότι ο ήλιος γύριζε γύρω από τη γη» (σελ. 3).
Ο Κοραής ήταν ασφαλώς ένας από τους επιφανείς λογίους του ελληνικού διαφωτισμού, εξέφραζε όμως τη συντηρητική πτέρυγά του. Στα χρόνια του, στα τέλη του 18ου και τις αρχές του 19ου αιώνα, η αστική τάξη της Δυτικής Ευρώπης έδωσε μερικούς από τους πιο προοδευτικούς και πολύτιμους καρπούς της: το Διαφωτισμό, τη Γαλλική Επανάσταση, την πολιτική οικονομία του Σμιθ και του Ρικάρντο, το γερμανικό ιδεαλισμό, τον ουτοπικό σοσιαλισμό. Ο Κοραής, ωστόσο, αν και ενέκρινε τους στόχους της Γαλλικής Επανάστασης, απέρριπτε τη βίαιη περίοδό της και δεν συνδεόταν με τις παραπάνω παραδόσεις. Ως αποτέλεσμα στάθηκε μακριά από την ελληνική επανάσταση, την οποία θεωρούσε πρόωρη, και από τις δημοκρατικές τάσεις του ελληνικού διαφωτισμού, όπως εκφράστηκαν από τον Ρήγα. Το «όραμα» του Κοραή ήταν η συνένωση της αρχαίας ελληνικής γραμματείας (στη διάδοση της οποίας συνεισέφερε με πλήθος μεταφράσεων) με μια πεφωτισμένη ορθοδοξία και η μέσω αυτής διαμόρφωση μιας σύγχρονης εθνικής ταυτότητας με την αποκάθαρση του ελληνισμού από τις τουρκικές επιδράσεις, την καθαρεύουσα, κ.λπ. Αυτό ασφαλώς ήταν μια ουτοπική προοπτική. Μια δυναμική αστική ανάπτυξη στην Ελλάδα μπορούσε να θεμελιωθεί μόνο πάνω στο καλύτερο που είχε δώσει ως τότε η Δύση, ξεκαθαρίζοντας τόσο τα μεσαιωνικά οθωμανικά κατάλοιπα όσο και την ξενοκρατία που ακολούθησε την κουτσή απελευθέρωση μετά το 1830. Η προγονοπληξία, αντίθετα, μπορούσε να γίνει μόνο ένα ιδεολογικό κουρέλι για τη βαυαροκρατία και τις πιο καθυστερημένες αστικές δυνάμεις, που περιέβαλλαν την ασημαντότητα και τον παρασιτισμό τους με αρχαία ελληνικά άμφια.
Ο Κλογκ στο απόσπασμα που παραθέσαμε επισημαίνει ουσιαστικά αυτό το αδιέξοδο της απώτερης προοπτικής του Κοραή. Δεν μειώνει τον Κοραή σαν λόγιο – απεναντίας, τον αποκαλεί αλλού «ένα κλασικό λόγιο της πιο πρώτης γραμμής» που «εργαζόταν πλούσια και ακατάπαυστα, αν και με αμφισβητήσιμα αποτελέσματα, για να ανυψώσει το εκπαιδευτικό και πολιτιστικό επίπεδο των συμπατριωτών του»[4]. Υποδεικνύει όμως ότι οι στόχοι του Κοραή δεν μπορούσε τελικά να εξυπηρετηθούν με τα μέσα που υιοθετούσε, ότι για να βοηθήσει την εκπλήρωσή τους θα έπρεπε να είχε τονίσει και να δημιουργήσει στην ελληνική διανόηση της εποχής μια συνείδηση της σημασίας των επιτευγμάτων της Δύσης, από τα οποία είχε μείνει πίσω η Ελλάδα λόγω της τουρκοκρατίας.
Πού είναι λοιπόν και εδώ το «μίσος» εναντίον της Ελλάδας ή του Κοραή; Ο Κλογκ αναπτύσσει ένα επιστημονικό επιχείρημα και η Νεγρεπόντη-Δελιβάνη θα έπρεπε να είχε το θάρρος να το παραθέσει και να μας εξηγήσει με επιχειρήματα τι κακό και «ανθελληνικό» υπάρχει σε αυτό. Δεν μπορεί να το αποδείξει αυτό με κραυγές. Και για όσο δεν το κάνει, τα περί μίσους και χλευασμού επιστρέφουν στην ίδια.
Είναι χαρακτηριστικό της πλαστότητας του σχολιασμού της Νεγρεπόντη-Δελιβάνη ότι, για να δημιουργήσει εντυπώσεις, τιτλοφορεί το άρθρο της «Οπαδός του Φαλμεράιερ ο Κλόγκ του 2021». Ο Κλογκ, ωστόσο, είναι ένας ερευνητής της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας που ελάχιστα ενδιαφέρεται για τον Φαλμεράγιερ και την Αρχαία Ελλάδα. Στο βιβλίο του αναφέρει παρεκβατικά τον Φαλμεράγιερ μόνο μια φορά στην Εισαγωγή, όπου σημειώνει ότι η θέση του πως οι νεοέλληνες δεν είναι άμεσοι απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων προκάλεσε την οργή της διανόησης του νεαρού ελληνικού κράτους (ελληνική έκδοση, σελ. 21) – και πέραν τούτου ουδέν.
Θα πήγαινε πολύ να σχολιάσουμε όλα όσα παραθέτει η κα Νεγρεπόντη-Δελιβάνη και πώς τα παρερμηνεύει. Από αυτά και μόνο όμως προβάλλει ξεκάθαρα ο λόγος των παρερμηνειών, που δεν είναι άλλος από την ταύτισή της με τη σημερινή ατζέντα και τα ιδεολογήματα του ακροδεξιού εθνικισμού στη χώρα μας. Όσοι υπηρετούν αυτά τα ιδεολογήματα, την πατριδοκαπηλία, το σκοταδισμό, τη μισαλλοδοξία, δεν μπορεί να φέρνουν επιχειρήματα ούτε να σχολιάζουν με στοιχειώδη σεβασμό τις θέσεις των αντιπάλων τους· μπορούν μόνο να φωνασκούν και να διαλαλούν την ανωτερότητά τους και την εκ φύσης ταύτισή τους με τον «πατριωτισμό» σε όλους τους τόνους.
Τέλος, να σημειώσουμε ότι εκτός από την πολεμική της κας Νεγρεπόντη-Δελιβάνη στον Κλογκ, στην εφημερίδα Εστία εμφανίστηκαν, όπως μας πληροφορεί η ίδια, άλλα τρία ακόμη παρόμοιου εθνοσωτήριου περιεχομένου άρθρα της στις 18.05.2020, 28.05.2020 και 02.06.2020. Και φυσικά από το άρθρο της δεν μπορούσε να λείπει η αναφορά στο ήδη συζητημένο πόνημα του κ. Σίσκου περί Φαλμεράγιερ, από το οποίο η Νεγρεπόντη-Δελιβάνη παραθέτει ένα μακρύ απόσπασμα εκτιμώντας πως πρόκειται για «μια σειρά εξαιρετικών άρθρων του Σωκράτη Σίσκου»[5]. Αυτό και μόνο την ξεσκεπάζει, γιατί το να παραθέτεις τον Σίσκο σαν αυθεντικό Έλληνα πατριώτη δεν είναι καλύτερο από το να επικαλείσαι το βελζεβούλη σαν μάρτυρα για την ακλόνητη πίστη σου στο Χριστό.
Σημαίνουν άραγε αυτά ότι ο Κλογκ υποστηρίζει μια ολοκληρωμένα σωστή επιστημονική θέση και ότι ο επίσημος εορτασμός του 1821 θα αναδείξει τα πραγματικά διδάγματα της ελληνικής επανάστασης; Όχι, δεν ισχύει ούτε το πρώτο ούτε, πολύ περισσότερο, το δεύτερο. Ο Κλογκ είναι ένας φωτισμένος, φιλελευθερο-δημοκράτης αστός ιστορικός, που επιχειρεί να θεμελιώσει τη θέση ότι η πλήρης ενσωμάτωση της Ελλάδας στη Δύση θα επιλύσει όλα τα προβλήματα, εξαλείφοντας κακές και αναχρονιστικές παραδόσεις από το ανατολίτικο παρελθόν. «Η διαδικασία της επανολοκλήρωσης της Ελλάδας στο “κοινό ευρωπαϊκό σπίτι”», καταλήγει στην Εισαγωγή του βιβλίου του, «αποτελεί ένα κύριο θέμα αυτού του βιβλίου»[6]. Μια τέτοια προοπτική είναι ουτοπική –εδώ ο Κλογκ κατά ενδιαφέροντα τρόπο πέφτει σε μια σύγχρονη εκδοχή του ουτοπισμού που καταλογίζει στον Κοραή– γιατί η εμπειρία δείχνει ότι οι εγχώριες αντιθέσεις και οι εθνικές αντιθέσεις στην περιοχή απορρέουν από τον ίδιο τον καπιταλισμό και δεν μπορούν να ξεπεραστούν απλά με έναν εκσυγχρονισμό του. Παρότι θέτει σύγχρονα θέματα, όπως ο ρόλος της προγονοπληξίας στη ρουσφετολογική και συντηρητική δόμηση της ελληνικής κοινωνίας, αργότερα στην επικράτηση της χούντας, κοκ, ο Κλογκ ωθείται έτσι σε έναν ιστορικό σχετικισμό σχετικά με τις προοπτικές. Κοπιάζει, για παράδειγμα, πολύ για να αποδείξει ότι η «ελληνικότητα» δεν μπορεί να τεκμηριωθεί με κάποιο απόλυτο κριτήριο (γλώσσα, θρησκεία, παραδόσεις, κοκ) χωρίς να αντιλαμβάνεται ότι αυτό λίγο-πολύ ισχύει για όλα τα σύγχρονα έθνη –από το Βέλγιο, την Ισπανία και την Αγγλία με τα αποσχιστικά κινήματα εντός τους τα πρόσφατα χρόνια, ως την τριεθνική Ελβετία και τις πολυεθνικές ΗΠΑ ή τη Βραζιλία και την Κούβα– και ότι η απουσία ενός απόλυτου κριτηρίου δεν αναιρεί την πραγματικότητα των εθνών και των εθνικών ταυτοτήτων που αποτελούν ένα διακριτικό προϊόν της καπιταλιστικής εποχής. Όντας ένας παρεφθαρμένος οπαδός του Διαφωτισμού, ο Κλογκ ξεκινά από το αστικό «νεωτερικό» πλαίσιο στη δυτική του εκδοχή ως κάτι το απόλυτο, τη μόνη δυνατή λειτουργική δομή του πολιτισμού, και στη συνέχεια σκεπάζει την αυθαιρεσία της βασικής παραδοχής του με τη σχετικιστική σύγχυση. Ακριβώς επειδή δεν θέλει να παραδεχτεί την ιστορικότητα του καπιταλισμού και τις πραγματικές τάσεις που οδηγούν πέρα από τις εθνικές συγκρούσεις που προκαλεί, επιδίδεται σε μια φραστική λείανση των εθνικών αισθημάτων και αντιθέσεων, κολακευόμενος ότι αυτό μπορεί να απομακρύνει τους πολέμους.
Να προσθέσουμε μόνο, αν και δεν είναι εδώ το θέμα μας, ότι η θεωρία του Φαλμεράγιερ πάσχει από τον ίδιο σχετικισμό με τις απόψεις του Κλογκ. Ο Φαλμεράγιερ έδειξε τις εθνικές αναμείξεις που επήλθαν στη βαλκανική με την κάθοδο των Σλάβων από τον 6ο μ.Χ αιώνα. Αυτές οι αναμίξεις, όντας ανάθεμα για τους ρατσιστές οπαδούς της φυλετικής καθαρότητας, στην πραγματική ιστορία αποτελούν πηγή προόδου, καθώς εμπλουτίζουν τον πολιτισμό κάθε λαού. Στη συγκεκριμένη περίπτωση όμως δεν εξάλειψαν και ήταν αδύνατο να εξαλείψουν όχι μόνο την εθνολογική διαφορά μεταξύ ελληνικών και σλαβικών πληθυσμών, αλλά και τις πιο μικρές διαφορές ανάμεσα στα συγγενή μεταξύ τους σλαβικά φύλα. Κατά το μεσαίωνα, οι οικονομικές σχέσεις και η επικοινωνία μεταξύ των εθνικών ομάδων, κοινοτήτων, κ.λπ., ακόμη και σε γειτονικές περιοχές, ήταν περιορισμένες, και αυτό εμπόδιζε και τη «φυλετική» συγχώνευσή τους. Ως αποτέλεσμα διατηρήθηκαν οι εθνικές παραδόσεις και γλώσσες, οδηγώντας στο σχηματισμό των εθνικών κρατών της βαλκανικής που υπάρχουν σήμερα. Στις ΗΠΑ αντίθετα όπου μια ανάλογη διαδικασία έλαβε χώρα υπό τον καπιταλισμό, η ανάμειξη των δεκάδων εθνοτήτων μεταναστών από όλη την Ευρώπη ήταν πολύ πιο πλήρης.
Αυτά δεν δικαιώνουν διόλου την κριτική της Νεγρεπόντη-Δελιβάνη στον Κλογκ. Ιστορικοί όπως ο Κλογκ λένε το «ΑΒΓ» σωστά και αρχίζουν να τα μπερδεύουν από το «Δ» και πέρα. Η Νεγρεπόντη-Δελιβάνη επιτίθεται στα σωστά σημεία του Κλογκ, για να υπερασπίσει πιο αναχρονιστικά και αντιδραστικά πλαίσια.
Οι εθνικιστές δημοσιολόγοι και ο «μουσολινισμός» της Ίσκρα
Δημοσιολόγοι όπως ο κ. Σίσκος και η κα Νεγρεπόντη-Δελιβάνη μπορεί να πιστεύουν ειλικρινά ότι είναι οι πιο αγνοί πατριώτες του κόσμου, που υπερασπίζουν τον ελληνισμό από τους άσπονδους εχθρούς του και να περνούν τους εαυτούς τους σαν πολέμιους του «νεοταξίτικου κατεστημένου». Η αλήθεια όμως είναι ότι είναι υποχείρια αυτού του κατεστημένου, εκπροσωπώντας την πιο αντιδραστική, ακροδεξιά μερίδα του. Και ο «πόλεμός» τους με τους «εθνομηδενιστές» δεν είναι παρά μια διαμάχη ανάμεσα σε δυο μερίδες του προσωπικού του συστήματος, τη φιλελεύθερη-κοσμοπολίτικη και την εθνικιστική-ακροδεξιά, για το ποια θα κερδίσει την υποστήριξη της αστικής τάξης στην εποχή της μεγάλης καπιταλιστικής κρίσης.
Πραγματικά, αρκεί να θέσει κανείς το ερώτημα για το ποιο πολιτικό αποτέλεσμα μπορεί να έχει μια αρθρογραφία στο στιλ του κ. Σίσκου για τους «λεπρούς εθνομηδενιστές» ή τα φληναφήματα της κας Νεγρεπόντη-Δελιβάνη στην Εστία για να το αντιληφθεί αυτό. Το μοναδικό τους αποτέλεσμα μπορεί να είναι η ενδυνάμωση του Βελόπουλου και του Κασιδιάρη. Και φυσικά, η πιο αντιδραστική, ακροδεξιά μερίδα της διανόησης επιδιώκει έτσι να κατακτήσει θέσεις στα ΜΜΕ και στο κράτος, τρομοκρατώντας και φιμώνοντας με τις υστερικές κραυγές της την προοδευτική κοινή γνώμη. Όλα αυτά σίγουρα έχουν μικρή σχέση με τη «σωτηρία του ελληνισμού».
Διαφωτιστικό είναι βέβαια και το ποιοι αναρτούν τέτοια άρθρα. Με την εξαίρεση της Ίσκρα, τα άρθρα αυτά της Νεγρεπόντη-Δελιβάνη, πέρα από την Εστία, έχουν αναρτηθεί μόνο σε εθνικιστικά ή και ακροδεξιά σάιτ και μπλογκ όπως τα slpress, Σεισάχθεια, olympia, ethnikoifylakes, thesecretrealtruth, newsalamina κοκ.
Χαρακτηριστικά, στο ethnikoifylakes τα πονήματά της συνυπάρχουν με άρθρα όπως: «ΘΡΗΝΗΣΕ ΕΛΛΑΔΑ- ΑΣΧΗΜΟ ΣΗΜΑΔΙ – κάηκε η εικόνα της ΠΑΝΑΓΙΑΣ της ΒΑΡΝΑΚΟΒΑΣ . Είναι η εικόνα που χώρισε στην μέση λίγη ώρα πριν τον τορπιλισμό της Έλλης»· «Η χάρη που ζήτησε ο Όσιος Ονούφριος – ευλογία για τους πιστούς!»· «Γλώσσα Γ΄ Γυμνασίου. Νεοταξική πλύση εγκεφάλου στα παιδιά μας….»· «Κορωναϊός. Πανδημία ή απάτη;» κοκ[7].
Στο thesecretrealtruth η δημιουργία της επιτροπής της κας Νεγρεπόντη-Δελιβάνη για το 1821 αναγγέλλεται ως «απάντηση στον εθνικό κατήφορο της επιτροπής Αγγελοπούλου» πλάι σε άρθρα με τίτλους όπως: «ΓΙΑΤΙ ΟΙ ΣΑΤΑΝΙΣΤΕΣ ΦΟΡΟΥΝ ΚΟΚΚΙΝΑ ΠΑΠΠΟΥΤΣΙΑ;»· «Η Goοgle ηχογραφεί στα κρυφά ΟΛΑ όσα λέμε και αποθηκεύει τις συζητήσεις μας. Δείτε ΠΟΥ θα τις ακούσετε και ΠΩΣ να τις διαγράψετε!»· «Ο ρουμανικός Τύπος ξεσκεπάζει τη συνωμοσία του κοροναϊού»· «Ο πρώην πλανητάρχης (Ομπάμα) άραγε σε τι Θεό πιστεύει;……ακούστε τον να το φωνάζει», κοκ[8].
Τέλος, στο newsalamina το άρθρο της κας Νεγρεπόντη-Δελιβάνη στην Εστία της 2.6.2020 εμφανίζεται πλάι σε άρθρα όπως: «Βόρεια Ήπειρος, ¨ΣΚΟΠΙΑ ¨, Ανατολική Θράκη, Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη, ΓΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ. Το πρώτο κύμα !!»· «ΠΡΟΦΗΤΕΙΕΣ ΚΩΝ/ΠΟΛΗ-ΕΠΟΧΗ ΑΝΤΙΧΡΙΣΤΟΥ; ΟΙ ΑΟΡΑΤΟΙ ΑΣΚΗΤΕΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ!»· «Τι είδαν πραγματικά στη Σελήνη … Οι αστροναύτες ανέφεραν ότι «ήταν τεράστιοι»!… Από μεγάλα κατασκευασμένα κτίρια και τρούλους, μέχρι παράξενα σκάφη…»· «Ὁ ἑπόμενος στόχος τῆς ΝΤΠ, ὁ Ἰησοῦς, ὁ τελικός; Ἡ Λευκή Φυλή !»· «Το πιο επικίνδυνο όπλο -Η κιβωτός του Γαβριήλ, η Ανταρκτική, η Ρωσία και η αποκάλυψη. Ποιό μυστικό έκλεψαν οι Σταυροφόροι το 1204 από την Άγια-Σοφία στην Κωνσταντινούπολη;»
Προφανώς όλα αυτά τα ακροδεξιά-εθνικιστικά φυντάνια δεν έχουν καταλάβει καλά το θέμα και από παρανόηση προβάλλουν την «αγνή» και «άδολη» πατριωτική πρωτοβουλία της κας Νεγρεπόντη-Δελιβάνη (την οποία τα αστέρια του χώρου έβαλαν επικεφαλής της επιτροπής γιατί λόγω ηλικίας δεν παίρνει πια και πολύ χαμπάρι τι τρέχει και πίσω από τη βιτρίνα της «έγκυρης πανεπιστημιακού» θα αλωνίζουν αυτοί).
Το ότι μια υποτιθέμενα αριστερή ιστοσελίδα όπως η Ίσκρα προβάλλει τέτοιες πρωτοβουλίες και απόψεις μπορεί να φανεί παράδοξο, δεν είναι όμως. Στο παρελθόν έχουν υπάρξει αρκετές περιπτώσεις αριστερών που προσχώρησαν στην ακροδεξιά αντίδραση, προσφέροντάς της πολύτιμες υπηρεσίες για την προώθηση των σκοπών της. Η πρώτη και πιο χαρακτηριστική ήταν ο Μουσολίνι, που από σοσιαλιστής και αντιμιλιταριστής ως το 1914 έγινε μεταπολεμικά ο επικεφαλής του ιταλικού φασισμού. Η Ίσκρα, σαν προσωπική πλέον ιστοσελίδα του πρώην επικεφαλής της ΛΑΕ κ. Π. Λαφαζάνη, έχει αναλάβει, μαζί και με άλλους πρώην αριστερούς όπως ο Δ. Καζάκης, να εκπληρώσει έναν ανάλογο ρόλο, προσφέροντας προοδευτικά εύσημα στα ρεύματα της πιο μαύρης αντίδρασης και προκαλώντας σύγχυση για τον πραγματικό χαρακτήρα τους. Αυτός είναι ο λόγος που όσοι παίρνουν ένα τέτοιο δρόμο πρέπει να ξεσκεπάζονται σαν πρώην αριστεροί, μουσολινιστές που πέρασαν στην υπηρεσία του συστήματος.
Η πολεμική γίνεται ακόμη πιο αναγκαία ενόψει του εορτασμού του 1821, που είναι βέβαιο ότι θα δώσει μια ώθηση στη συνένωση και την παρέμβαση των κάθε λογής ακροδεξιών και ψευδο-αριστερών εθνικιστικών οργανώσεων, ιδιαίτερα των ομάδων στο στιλ των Λαφαζάνη, Καζάκη, κ.ά. Οι κίνδυνοι επιτείνονται από το γεγονός ότι η κυριαρχία του νεοσταλινισμού στο ΚΚΕ και ο κατακερματισμός της υπόλοιπης κομμουνιστικής αριστεράς εμποδίζει να ληφθούν ανάλογες πρωτοβουλίες, όπως η ίδρυση μιας επιτροπής για ένα ριζοσπαστικό εορτασμό του 1821, που θα έλεγε αλήθειες στο λαό. Στις συνθήκες αυτές, το ξεσκέπασμα του ψευδο-αριστερού εθνικισμού είναι όρος για τη συσπείρωση όσων δυνάμεων επιθυμούν έναν πραγματικό, σοβαρό αντιφασιστικό αγώνα.
