Πέδρο, στην Ελλάδα, όπως και σ’ όλη την Ευρώπη παρακολουθούμε την κατάληψη της πλατείας Πουέρτα ντελ Σόλ στη Μαδρίτη. Ποια είναι η κατάσταση στην πλατεία αυτές τις ώρες;
Η κατάσταση είναι εκπληκτική. Τις τελευταίες μέρες υπάρχουν 25 με 30.000 κόσμος σε σταθερή βάση στην πλατεία. Ο αριθμός που συμμετέχει στην κατάληψη της πλατείας είναι στην πραγματικότητα πολύ μεγαλύτερος. Γιατί πολύς κόσμος περνά από την πλατεία μόνο κατά τις ελεύθερες του ώρες – δεν είναι διαρκώς εκεί. Υπάρχει ένα έντονο κλίμα, υπάρχει ενθουσιασμός, ιδιαίτερα καθώς το κίνημα ξεκίνησε με μικρούς αριθμούς αλλά γρήγορα μαζικοποιήθηκε και επεκτάθηκε και σε άλλες πόλεις.
Σε πόσες πόλεις έχει επεκταθεί;
Ο αριθμός είναι πολύ μεγάλος, γιατί υπάρχουν και πολλές μικρές πόλεις όπου υπάρχουν «μικρές» καταλήψεις. Αλλά αυτή τη στιγμή υπάρχουν αντίστοιχες καταλήψεις, εκτός από τη Μαδρίτη, σε μια σειρά σημαντικές πόλεις όπως τη Βαρκελώνη, την Μαγιόρκα την Παμπλόνα, την Γρανάδα, την Σαραγόσα κλπ. Υπάρχουν επίσης κινητοποιήσεις έξω από πολλές ισπανικές πρεσβείες στο εξωτερικό, στην Ευρώπη και τη Λατινική Αμερική.
Για όσους βρισκόμαστε στην πλατεία, αυτό που γίνεται είναι κάτι σαν προέκταση των αραβικών επαναστάσεων, από τις οποίες έχει εμπνευστεί η κατάληψη. Είναι χαρακτηριστικά εξάλλου τα πλακάτ τα οποία χαρακτηρίζουν την πλατεία Πουέρτο ντελ Σολ σαν πλατεία Ταχρίρ της Ισπανίας.
…και η Ισπανία με την σειρά της δίνει παράδειγμα στην υπόλοιπη Ευρώπη..
Αυτό ελπίζουμε. Ο κόσμος που συμμετέχει στην κατάληψη της πλατείας δεν νοιώθει πως αυτό είναι απλά μια ισπανική υπόθεση.
Δώσε μας μια εικόνα για το κλίμα στην πλατεία
Υπάρχει ένα κλίμα εξέγερσης…
Να αναφέρω χαρακτηριστικά ότι από τις 12 τα μεσάνυχτα της Παρασκευής 20 Μαΐου, οι συγκεντρώσεις στην Ισπανία απαγορεύονται λόγω των χτεσινών (σημ: προχθεσινών, της Κυριακής 22 Μάη) τοπικών εκλογών. Όμως η κατάληψη όχι μόνο συνεχίστηκε αλλά μαζικοποιήθηκε περισσότερο. Και όταν έφτασαν μεσάνυχτα όλος ο κόσμος σήκωσε ψηλά τα χέρια φωνάζοντας, σαν να ήταν μια γιορτή, «είμαστε παράνομοι τώρα».
Τα συνθήματα που κυριαρχούν αφορούν τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η νεολαία και κοινωνία. Μπορεί να δει κάποιος πολλά συνθήματα γραμμένα σε πικέτες και πανό, ενάντια στην έλλειψη δημοκρατίας, καθώς οι πολιτικοί εκλέγονται με ψεύτικες υποσχέσεις και εφαρμόζουν πολιτικές που δεν λαμβάνουν καθόλου υπόψη τον κόσμο, συνθήματα ενάντια στους τραπεζίτες, «φτάνει πια», «πέντε εκατομμύρια άνεργοι ίσον γενοκτονία» κοκ.
Ο πληθυσμός της πόλης, της Μαδρίτης, πώς αντιμετωπίζει την κατάληψη;
Όλη η πόλη ζει στους ρυθμούς της πλατείας… η κατάληψη είναι βασικό θέμα συζήτησης. Είναι το κεντρικό θέμα προβληματισμού – τι μπορεί να καταφέρει, με ποιο τρόπο, μέχρι πού θα φτάσει, ποιες είναι οι προοπτικές, τι πρέπει να κάνουμε.
Η συμπαράσταση του κόσμου είναι κάτι φανταστικό. Καταρχήν πρέπει να πούμε ότι η κατάληψη δεν είναι υπόθεση απλά της νεολαίας. Στην πλατεία υπάρχουν οι πάντες – μικροί και μεγάλοι νέοι και γέροι άνεργοι και εργαζόμενοι και συνταξιούχοι, οι πάντες.
Η κοινωνία της Μαδρίτης συντηρεί την κατάληψη με ό,τι χρειάζεται – παρέχει άφθονο φαγητό, νερό, καφέδες, αναψυκτικά, λαχανικά, τα πάντα…
Πώς οργανώνεται, πώς συντονίζεται αυτό;
Η συντονιστική επιτροπή που βρίσκεται στο κέντρο της πλατείας, σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο, κάνει πολύ τακτικές ανακοινώσεις για το ότι χρειάζεται. Αν τελείωσε το ψωμί, βγαίνει ανακοίνωση ότι χρειαζόμαστε ψωμί. Αν το νερό πλησιάζει να τελειώσει βγαίνει αντίστοιχη ανακοίνωση, κοκ. Έτσι δεν λείπει ποτέ τίποτα.
Η πλατεία είναι υποδειγματικά οργανωμένη και καθαρή. Υπάρχει πολύ μεγάλη εγκράτεια στην κατανάλωση αλκοόλ ή ναρκωτικών ουσιών. Υπάρχουν συνεχείς ανακοινώσεις που να εφιστούν την προσοχή του κόσμου ώστε να αποφεύγει τις «υπερβολές». Υπάρχουν χημικές τουαλέτες για να μην ενοχλούμε τα καταστήματα γύρω από την πλατεία. Η πλατεία καθαρίζεται τακτικά, με κάδους απορριμμάτων κάθε πέντε μέτρα. Έτσι οι προσπάθειες των αντιδραστικών κύκλων να σπιλώσουν την κατάληψη, ό,τι ήταν βρώμικη, από περιθωριακά στοιχεία, κ.λπ. έπεσε στο κενό. Η μαζική συμμετοχή, στην ουσία, έδωσε στην κατάληψη ένα πολύ σοβαρό και καλά οργανωμένο χαρακτήρα, γιατί, η αλήθεια είναι ότι, όταν ξεκίνησε είχε κάποια περιθωριακά χαρακτηριστικά.
Πώς αντιμετωπίζει το κατεστημένο την κατάληψη αυτή;
Τα δύο μεγάλα κόμματα της χώρας, το Λαϊκό Κόμμα και το Σοσιαλιστικό Κόμμα δεν τόλμησαν να βγουν επιθετικά ενάντια στην κατάληψη. Ως ένα βαθμό λόγω και των χτεσινών (σημ: προχτεσινών) τοπικών εκλογών μιλούν με «συμπάθεια» και δείχνουν «κατανόηση» για την κατάληψη. Κατά βάθος όμως είναι πολύ εχθρικοί και φοβούνται, αλλά δεν τολμούν να το πουν καθαρά. Ελπίζουν ότι με την πάροδο του χρόνου το πράμα θα καταλαγιάσει και η κατάληψη θα κλείσει.
Το ίδιο ισχύει και για τα μέσα μαζικής ενημέρωσης (ΜΜΕ). Κρατούν μια «αντιφατική» στάση που στην πραγματικότητα δείχνει την ανησυχία τους. Δεν τολμούν να μιλήσουν καθαρά εναντίον της κατάληψης γιατί η κοινωνία είναι υπέρ της. Έτσι δείχνουν «κατανόηση», λένε δηλαδή ότι είναι κατανοητή η αντίδραση του κόσμου κ.λπ. αλλά την ίδια στιγμή τονίζουν ότι αυτό είναι κάτι παράνομο…
Η κατάληψη ήταν όντως παράνομη για 48 τουλάχιστον ώρες, καθώς απαγορεύονται οι εκδηλώσεις το τελευταίο 48ωρο των εκλογών. Τι κάνει η αστυνομία γι αυτο;
Τίποτα. Το κίνημα αυτό δείχνει, για μια ακόμη φορά, ότι οι μηχανισμοί καταστολής, το κράτος, παραλύουν όταν το κίνημα είναι ισχυρό και μαζικό. Η κυβέρνηση των «Σσοσιαλιστών» προσπαθώντας να το παίξει ήρεμη, δήλωσε ότι παρότι η κατάληψη είναι παράνομη, δεν θα επιχειρήσει να την καταστείλει γιατί είναι ειρηνική…
Στην πραγματικότητα το κράτος φοβάται τις ειρηνικές και μαζικές κινητοποιήσεις. Αν στην πλατεία πενήντα ή εκατό νεαρά άτομα ξεκινούσαν καταστροφές και μπάχαλα αυτό θα είχε προσφέρει στην κυβέρνηση την ιδανική δικαιολογία/άλλοθι για να χτυπήσει την κατάληψη. Η αστυνομία συμπεριφέρεται με τρόπο πολύ «πολιτισμένο», ελέγχοντας όμως τους δρόμους γύρω από την πλατεία και όσους μπαίνουν ή βγαίνουν στην πλατεία…
Αυτό μπορεί κάλλιστα να θεωρηθεί πρόκληση… Πώς αντιδρά ο κόσμος σε αυτό;
Ο κόσμος της πλατείας αντιδρά καλώντας διαρκώς με συχνά συνθήματα την αστυνομία να συμμετέχει μαζί τους στην κατάληψη της πλατείας! Αυτό είναι πολύ σωστό. Έτσι η κατάληψη κερδίζει τη συμπάθεια της κοινωνίας και κάνει πιο δύσκολα τα σχέδια του κράτους το οποίο είναι σίγουρο ότι προετοιμάζεται για τη δυνατότητα, σε κάποια στιγμή, να χτυπήσει την κατάληψη της για να «καθαρίσει» την πλατεία, πιθανά μετά από κάποια προβοκάτσια.
Όσο η κατάληψη είναι καλά οργανωμένη και έχει τη μαζική υποστήριξη της κοινωνίας, τόσο οι μηχανισμοί προπαγάνδας του κράτους δεν μπορούν να την απομονώσουν από την κοινωνία και οι μηχανισμοί καταστολής δεν τολμούν να χτυπήσουν.
Τελευταίο ερώτημα, ποια σχέδια υπάρχουν για το μέλλον, ποιες είναι οι προοπτικές;
Δυστυχώς, αυτά δεν είναι καθαρά. Η κατάληψη πέρα από το να καταγγέλλει τα κακώς κείμενα δεν έχει πρόταση για το τι πρέπει να γίνει. Ζητά λύσεις στα μεγάλα κοινωνικά προβλήματα, ζητά λύση στην ανεργία, καταγγέλλει τους τραπεζίτες, αλλά δεν έχει πρόταση πώς θα υπάρξουν αυτές οι λύσεις. Δεν συνδέει αυτά τα προβλήματα με το καπιταλιστικό σύστημα, σαν σύστημα. Δεν καλεί το εργατικό κίνημα να στηρίξει την κατάληψη με απεργίες. Δεν λέει, για παράδειγμα «πρέπει να πέσει η κυβέρνηση». Αυτό είναι μια αδυναμία του κινήματος γιατί χωρίς ένα σχέδιο πολιτικών προτάσεων και κινηματικών δράσεων, υπάρχει ο κίνδυνος αυτό το κίνημα να αποτελέσει μια ωραία στιγμή στην ιστορία της ισπανικής νεολαίας και κοινωνίας, αλλά να μην φέρει αποτέλεσμα, να μην νικήσει.
Αυτή η αδυναμία έχει να κάνει και με τον τρόπο που ξεκίνησε το κίνημα – αυθόρμητο, ασυντόνιστο, ανοργάνωτο και ούτω καθεξής. Το θέμα είναι αν θα μπορέσουμε συμμετέχοντας σ’ αυτό το κίνημα, πρώτο να το επεκτείνουμε και δεύτερον να του δώσουμε πολιτικούς στόχους και σχέδιο δράσης. Το θέμα επίσης είναι αν θα μπορέσει το κίνημα να οργανωθεί με τρόπο πιο δημοκρατικό, με λαϊκές συνελεύσεις στις γειτονιές, στους εργατικούς χώρους, στα σχολεία και τα πανεπιστήμια. Κι αυτές οι συνελεύσεις, από τη μια να στηρίζουν την κατάληψη κι από την άλλη να στέλνουν αντιπρόσωπους σε αυτήν, με σκοπό να παίρνονται οι αποφάσεις για την πορεία του αγώνα. Αυτό, δεν υπάρχει, αυτή τη στιγμή.
Η απόφαση που υπάρχει μέχρι στιγμής είναι η κατάληψη να συνεχίσει μέχρι την ερχόμενη Κυριακή – για μια ακόμη βδομάδα, τουλάχιστο. Είναι μια βδομάδα πολύ σημαντική, αυτή που έρχεται. Θα δείξει πόσο μπορεί να κρατήσει το κίνημα αυτό, πόσο μπορεί να επεκταθεί. Θα δείξει αν όντως μπορεί να μετεξελιχθεί σε μια γενικευμένη εξέγερση, όπως θέλουν πολλοί από μας που συμμετέχουν, ή αν δεν έχει την πείρα που χρειάζεται για να τα καταφέρει. Πάντως είναι έτσι και αλλιώς μια ιστορική στιγμή για το ισπανικό κίνημα της νεολαίας και των εργαζομένων – για την ισπανική κοινωνία.
Πέδρο σε ευχαριστούμε. Καλή συνέχεια στον αγώνα σας, που είναι και δικός μας.
Hasta la Victoria siempre!
