Ανακοίνωση της κίνησης "Παιδεία Μάχης" στο χώρο των φοιτητών
Η σημερινή κυβέρνηση σχεδιάζει μια σειρά μέτρα που θα καταστρέψουν ότι έχει απομείνει από το δημόσιο χαρακτήρα του πανεπιστήμιου και θα αλλάξουν εντελώς τη φύση του. Τα μέτρα αυτά έρχονται να «βελτιώσουν» και να ολοκληρώσουν το «νόμο – πλαίσιο» της προηγούμενης κυβέρνησης – γι’ αυτό άλλωστε η ΝΔ κατηγορεί το ΠΑΣΟΚ ότι της «κλέβει» τις ιδέες για το πανεπιστήμιο. Τα βασικά μέτρα, με βάση τις ομιλίες της Διαμαντοπούλου και τις μέχρι σήμερα δηλώσεις της κυβέρνησης, είναι τα ακόλουθα.
Εντατικοποίηση των σπουδών
- Οι φοιτητές θα εισάγονται σε ομοειδείς σχολές ή σε πανεπιστήμια αλλά όχι σε τμήματα. Μετά από ένα χρόνο ο φοιτητής θα επιλέγει το τμήμα της αρεσκείας του.
Γενικά ακούγεται καλή η ιδέα να μπαίνεις πρώτα στη σχολή και αφού πάρεις μια καλή γεύση από το περιεχόμενο σπουδών, να επιλέγεις το τμήμα που επιθυμείς. Αυτό που δεν ξεκαθαρίζει όμως το υπουργείο είναι το εξής: Θα υπάρχουν στο τέλος του 1ου έτους εξετάσεις, οι οποίες θα καθορίζουν σε ποιο τμήμα θα μπεις; Ή ακόμα χειρότερα, θα καθορίζουν οι εξετάσεις στο τέλος του 1ου έτους το αν θα συνεχίσεις ή αν θα κοπείς από το πανεπιστήμιο, όπως γίνεται σε μια σειρά χώρες του εξωτερικού; Θα έχει δηλαδή ο πρωτοετής, μια ακόμα χρονιά (μετά τις πανελλαδικές) με φροντιστήρια και απίστευτο άγχος;
- «Προαπαιτούμενα» μαθήματα.
Σήμερα ένας φοιτητής που δεν έχει περάσει κάποια μαθήματα π.χ. του 1ου έτους, μπορεί να παρακολουθήσει και να εξεταστεί σε μαθήματα του 2ου έτους. Θεσπίζοντας τα «προα- παιτούμενα» μαθήματα, αυτό το δικαίωμα χάνεται. Τα υποχρεωτικά μαθήματα κάθε έτους (όλα ή στην πλειοψηφία τους) θα μπουν σε αλυσίδες. Έτσι για να εξεταστείς π.χ. στα «μαθηματικά ΙΙ» θα πρέπει πρώτα να έχεις περάσει τα «μαθηματικά Ι». Κι’ αν σ’ αυτή τη διαδικασία πετύχεις μερικούς καθηγητές που έχουν τη συνήθεια να κόβουν μεγάλους αριθμούς φοιτητών (φαινόμενο καθόλου σπάνιο), θα δίνεις και θα ξαναδίνεις το μάθημα, χωρίς να μπορείς να προχωρήσεις στα επόμενα της αλυσίδας, χάνοντας πολύτιμο χρόνο – σε πολλές περιπτώσεις βλέποντας και το χρονικό όριο σπουδών (2ν) να πλησιάζει επικίνδυνα…
- Μείωση των εξεταστικών περιόδων.
Και επειδή η εισαγωγή «προαπαιτούμενων» μαθημάτων δεν δυσκολεύει αρκετά το φοιτητή, το ΥΠΕΠΘ βάζει ένα εμπόδιο ακόμα: την μείωση των εξεταστικών περιόδων. Το πιο πιθανό είναι να καταργηθεί η επαναληπτική εξεταστική του Σεπτέμβρη, όπου ο φοιτητής θα είχε μια ακόμα ευκαιρία να περάσει μαθήματα και να προχωρήσει σ’ αυτά του επόμενου εξαμήνου.
- Μαθήματα με καταγραφή παρουσιών.
Υπάρχει όμως ένας τρόπος να κόβονται οι φοιτητές πριν καν προλάβουν να δώσουν εξετάσεις… Αν κάνεις π.χ. 3 απουσίες στο μάθημα (αυτός είναι ο επιτρεπτός αριθμός απουσιών στα περισσότερα πανεπιστήμια του εξωτερικού) , μην κάνεις τον κόπο να το δώσεις στην εξεταστική… έχεις ήδη κοπεί! Τώρα, αν αρρώστησες, αν πρέπει να δουλεύεις ή αν απλά θεωρείς ότι η παράδοση συγκεκριμένων καθηγητών δεν έχει τίποτα περισσότερο να σου προσφέρει από την ανάγνωση του βιβλίου του αντίστοιχου μαθήματος, δεν έχει καμία σημασία…
- Ο Στόχος:
– Να εντατικοποιηθούν οι σπουδές σε τέτοιο βαθμό, που ο φοιτητής θα ασχολείται και θα αγχώνεται μόνο για τα μαθήματα και τις εξετάσεις και δεν θα έχει χρόνο, διάθεση και μυαλό για οτιδήποτε άλλο – ούτε για προσωπική ζωή ούτε για κριτική σκέψη και αμφισβήτηση αυτών που θέλουν να μας μάθουν. Για όσους δε από μας οι σπουδές υποχρεωτικά συνδυάζονται με εργασία γιατί το οικογενειακό εισόδημα δεν επαρκεί… ας μην το σκεφτόμαστε…
– Η μείωση του αριθμού των φοιτητών. Δεν είναι υπερβολή. Π.χ. στη Γερμανία, οι δυο βασικοί λόγοι για τους οποίους οι φοιτητές εγκαταλείπουν το πανεπιστήμιο χωρίς να πάρουν πτυχίο – αφορά το 30% των φοιτητών – είναι τα μαθήματα αλυσίδες σε συνδυασμό με το χρονικό όριο σπουδών και το κόστος των σπουδών.
6 τρόποι για να μειωθεί ακόμα περισσότερο η χρηματοδότηση των πανεπιστημίων.
Πέρα από την ετήσια μείωση της κρατικής χρηματοδότησης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που έχουμε συνηθίσει όλα τα τελευταία χρόνια, το ΥΠΕΠΘ έχει κι’ άλλα κόλπα στο τσεπάκι του για να εξοικονομήσει χρήματα.
- Ιδρύματα, σχολές ή τμήματα θα συγχωνευθούν ή θα καταργηθούν.
Σήμερα λειτουργούν 22 πανεπιστήμια και 18 ΤΕΙ, με περισσότερα από 590 τμήματα. Δηλωμένος στόχος της κυβέρνησης είναι στο τέλος αυτής της «μεταρρύθμισης» να μείνουν τα μισά. Έτσι θα κλείσουν οι σχολές «χαμηλής ζήτησης» καθώς και τμήματα και σχολές που οι απόφοιτοί τους θεωρείται ότι δεν απορροφούνται στην αγορά εργασίας (π.χ. πολλά τμήματα φιλοσοφικών σχολών). Το μέτρο αυτό στοχέυει στη μείωση: του αριθμού των φοιτητών που θα εισάγονται στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, του αριθμού των καθηγητών καθώς και των κονδυλίων για τα πανεπιστήμια. Παρόμοιες περικοπές θα πραγματοποιηθούν και στα πανεπιστήμια, τις “ομοειδής” σχολές και τμήματα που θα συγχωνευτούν.
- Τον οικονομικό έλεγχο και τη διοίκηση κάθε ΑΕΙ θα αναλάβει ένα συμβούλιο – μάνατζερ.
Τι θα κάνουν οι μάνατζερ στα πανεπιστήμια μπορούμε να το προβλέψουμε από τον τρόπο με τον οποίο αυτοί ήδη λειτουργούν στα δημόσια νοσοκομεία. Η κυβέρνηση έβαλε επικεφαλής των δημόσιων νοσοκομείων πρώην τραπεζίτες, χρηματιστές, στελέχη επιχειρήσεων κοκ οι οποίοι δεν έχουν ιδέα τι σημαίνει νοσηλεία, πόσο προσωπικό χρειάζεται για κάθε δουλειά, πότε μπαίνει σε κίνδυνο η υγεία των ασθενών κοκ. Το μόνο που ξέρουν να μετράνε είναι έσοδα και έξοδα. Με την ίδια λογική οι μάνατζερ στα ΑΕΙ θα είναι άνθρωποι που δεν θα έχουν καμία σχέση με την παιδεία και δεν θα έχουν ιδέα για τις πραγματικές ανάγκες των πανεπιστημίων σε προσωπικό, βιβλία, έξοδα εργαστηρίων κοκ. Γι’ αυτούς τα πάντα θα μετριούνται σαν κέρδη και ζημιές και το μόνο που θα έχει σημασία θα είναι πώς να μειωθούν τα έξοδα, για να ισοσκελιστούν οι προϋπολογισμοί, με βάση τις περικοπές της κυβέρνησης.
- Δίδακτρα
«Ο φοιτητής από το εξωτερικό, … θα στηρίζει [τη χώρα] πληρώνοντας το κόστος σπουδών του» δήλωσε η Διαμαντοπούλου. Δίδακτρα λοιπόν, πρώτα στους μετανάστες, λίγο αργότερα και στους ντόπιους… Άλλωστε, σε όλα τα πανεπιστήμια της Ευρώπης που σήμερα οι φοιτητές πληρώνουν δίδακτρα, η επιβολή τους ξεκίνησε πρώτα από τους ξένους φοιτητές.
- Οι μάνατζερ των ΑΕΙ θα μπορούν να συνάπτουν συμφωνίες με τον ιδιωτικό τομέα.
Καθώς τα κονδύλια για τα ΑΕΙ θα μειώνονται όλο και περισσότερο, τα πανεπιστήμια θα πρέπει να βρίσκουν άλλες πηγές χρηματοδότησης. Έτσι, θα απευθύνονται σε εταιρίες για δωρεές. Το πρόβλημα με την είσοδο των εταιριών στα πανεπιστήμια είναι ότι καμία εταιρία δεν θα χρηματοδοτήσει ένα ΑΕΙ αν δεν έχει να βγάλει από αυτό κέρδος. Και για να βγάλει κέρδος, θα προσπαθεί να καθορίσει σε μεγάλο βαθμό το περιεχόμενο των σπουδών, την έρευνα, τις προσλήψεις καθηγητών κ.α. και να τα στρέψει στην κατεύθυνση που την εξυπηρετεί (όπως γίνεται π.χ. στα πανεπιστήμια των ΗΠΑ, της Βρετανίας κοκ). Για παράδειγμα, οι φοιτητές του ιστορικού – αρχαιολογικού αντί να ερευνούν πράγματα που τους ενδιαφέρουν, θα κάνουν δωρεάν μεταφράσεις, τις οποίες θα πουλά ο εκδοτικός οίκος που θα επιχορηγεί τη σχολή… οι φοιτητές της πληροφορικής θα εξελίσσουν τα προγράμματα της Microsoft αντί για ελεύθερα δωρεάν λογισμικά για την κοινωνία (π.χ. Linux) κοκ.
- Η χρηματοδότηση του κάθε ΑΕΙ θα σχετίζεται με την αξιολόγηση και την αποδοτικότητά του.
Ο αριθμός των φοιτητών, οι ανάγκες της σχολής σε υλικοτεχνική υποδομή κοκ θα αποτελούν πλέον εντελώς δευτερεύοντα κριτήρια για το ύψος της χρηματοδότησης που θα λαμβάνει. Ένα σώμα εξωτερικών αξιολογητών, στο οποίο θα συμμετέχουν «ειδήμονες» του εξωτερικού, θα αξιολογούν τα πανεπιστήμια με βάση κριτήρια όπως: τον αριθμό των εταιριών με τις οποίες το ΑΕΙ συνεργάζεται, τη χρησιμότητα του αντικειμένου του ΑΕΙ και των ερευνητικών του προγραμμάτων για την αγορά (δηλαδή και πάλι τις εταιρίες) κοκ. Ο «βαθμός» που θα παίρνει κάθε ΑΕΙ θα καθορίζει και το ύψος της κρατικής χρηματοδότησης που θα λαμβάνει. Έτσι θα δημιουργηθούν «καλά» πανεπιστήμια που θα παίρνουν υψηλότερα ποσά (π.χ. ΕΜΠ) και «κακά» πανεπιστήμια που θα παίρνουν ό,τι περισσέψει (π.χ. Φιλοσοφική, Πάντειο, ΑΕΙ της περιφέρειας κοκ).
- Ο φοιτητής θα έχει κάρτες ή κουπόνια που θα του δίνουν πρόσβαση σε όλες τις παρεχόμενες υπηρεσίες των ΑΕΙ, ενώ μελετάται νέο σύστημα φοιτητικών υποτροφιών και δανείων σε συνεργασία με τις τράπεζες.
Πρόκειται για μια ωμή ανατροπή του δικαιώματος στις δωρεάν σπουδές. Στην πραγματικότητα θα κάνουν με τη σίτιση, τη στέγαση, τις μετακινήσεις κ.α. ότι έκαναν με τα βιβλία, όπου περιέκοψαν τον αριθμό των δωρεάν συγγραμμάτων που δικαιούνται οι φοιτητές (σήμερα δίνονται δωρεάν μόνο τόσα συγγράμματα όσος είναι και ο αριθμός των μαθημάτων που πρέπει να περάσεις μέχρι το πτυχίο). Θα λαμβάνεις δηλαδή κουπόνια για περιορισμένο αριθμό γευμάτων και μετακινήσεων, θα δικαιούσαι να μένεις στην εστία για περιορισμένο αριθμό χρόνων κοκ. Κι’ αν τα κουπόνια δεν σου φτάνουν και η οικογένειά σου δεν έχει χρήματα για να σε στηρίξει οικονομικά, θα πηγαίνεις να παίρνεις φοιτητοδάνειο με «ευνοϊκούς» (για ποιόν άραγε;) όρους από τις τράπεζες. Έτσι θα μαθαίνεις από νωρίς στα χρέη, όπως άλλωστε και μια μεγάλη μερίδα των φοιτητών του εξωτερικού.
Πανεπιστήμια και πτυχία διαφορετικών ταχυτήτων
- «Μελλοντικά θα υπάρχουν πολλά είδη πτυχίων, από τετραετή μέχρι και μονοετή». Επίσης, θα υπάρχουν «πολλοί δρόμοι για τα ΑΕΙ». Δηλώσεις Γ. Παπανδρέου.
Σε δύο και τρεις κύκλους σκοπεύει η κυβέρνηση να χωρίσει τις σπουδές στα ΑΕΙ, σύμφωνα με τα πρότυπα του εξωτερικού. Για παράδειγμα στην Βρετανία και στις ΗΠΑ στα πρώτα 2 χρόνια σπουδών παίρνεις το Foundation (Αγγλία) ή τοΑssociate’s Degree (ΗΠΑ). Αν θέλεις να συνεχίσεις, μετά από ειδικές εξετάσεις, περνάς στο 3ο έτος σπουδών όπου παίρνεις το Bachelor και έπειτα, μετά πάλι από ειδικές εξετάσεις περνάς αν θέλεις στα επόμενα 1-2 (ανάλογα με το αντικείμενο) χρόνια σπουδών για να πάρεις το Master.
Πρόκειται για σαλαμοποίηση των σπουδών και του πτυχίου, με στόχο την εισαγωγή διαρκών εξετάσεων – γιατί στην πραγματικότητα όλοι ξέρουν πως το Foundation ή το Bachelor από μόνα τους, είναι πτυχία άχρηστα, χωρίς αντίκρισμα στην αγορά εργασίας και κανείς δεν θα θέλει να σταματά τις σπουδές σε αυτά. Την ίδια στιγμή τα πτυχία τύπου Bachelor και κυρίως τύπου Foundation ανοίγουν την πόρτα για την εισαγωγή στο πανεπιστήμιο σπουδαστών από τα Κολέγια και τα ΙΕΚ, τα οποία θα μπορούν να χορηγούν τέτοιου είδους πτυχία. Έτσι όποιος δεν περάσει στο «δημόσιο» πανεπιστήμιο με τις πανελλαδικές και έχει την οικονομική δυνατότητα (!), θα πληρώνει 1-2 χρόνια στο Κολέγιο για να πάρει το Foundation και μετά θα έχει δικαίωμα να τελειώσει τις σπουδές του στο πανεπιστήμιο.
Αγώνας μέχρι τέλους!
«Δίνουμε τη μάχη των μαχών» δήλωσε η Υπουργός Παιδείας, θέλοντας να δείξει την αποφασιστικότητα της κυβέρνησης να περάσει τα νέα μέτρα. Ακόμα όμως πιο σκληρή μάχη πρέπει σήμερα να δώσουμε οι φοιτητές, μαζί με τους μαθητές, τους καθηγητές και ολόκληρη την κοινωνία, γιατί αν τα παραπάνω μέτρα περάσουν, δεν θα μείνει τίποτα στα ΑΕΙ που να θυμίζει πραγματικά δημόσιο και δωρεάν πανεπιστήμιο.
- Να γίνουν άμεσα Γενικές Συνελεύσεις σε όλες τις σχολές και τα τμήματα για να συζητηθούν αναλυτικά και σε βάθος όλες οι αλλαγές που έρχονται και πως θα μας επηρεάσουν.
- Να προχωρήσουμε σε καταλήψεις (ξεκινώντας από μονοήμερες και κλιμακώνοντας στη συνέχεια με επαναλαμβανόμενες) και μαζικές διαδηλώσεις σε κάθε πόλη και πανελλαδικά.
- Να συντονίσουμε τους αγώνες των φοιτητών, των καθηγητών, των πανεπιστημιακών, των μαθητών σε κοινές δράσεις και πρόγραμμα, στην κατεύθυνση της συγκρότησης ενός πανεκπαιδευτικού μετώπου.
- Να ενώσουμε και να συντονίσουμε τους αγώνες της εκπαίδευσης μαζί με τους αγώνες των εργαζομένων και της κοινωνίας ενάντια στην κυβέρνηση, το ΔΝΤ και την Ε.Ε. και για την ανατροπή των πολιτικών τους.
