Η ομιλία του σ. Μάρκο Βερούτζιο από το Κοντροκορρέντε -αριστερή αντιπολιτευτική τάση στην «Κομμουνιστική Επανίδρυση» στην Ιταλία- στην εκδήλωση του Ξεκινήματος στην Αθήνα την Παρασκευή 15 Οκτώβρη.
Σύντροφοι,
είναι πολύ μεγάλη χαρά για μένα που βρίσκομαι σήμερα εδώ. Και είναι διπλή η χαρά που πριν μερικές μέρες, τη Δευτέρα που πέρασε, είχαμε τον σύντροφο Ανδρέα Παγιάτσο, στην Ιταλία, σαν ομιλητή, σε μια αντίστοιχη ανοιχτή εκδήλωση μαζί με τον Τζιάννι Ριναλντίνι, τον ηγέτη της αριστερής αντιπολίτευσης της CGIL, της πιο μεγάλης και πιο σημαντικής εργατικής συνομοσπονδίας στην Ιταλία και πρώην γενικό γραμματέα του συνδικάτου της ΦΙΟΜ, του Συνδικάτου του Μετάλλου της Ιταλίας. Σαν συνέχεια αυτής της κοινής προσπάθειας, βρίσκομαι εδώ για να σας μεταφέρω την αλληλεγγύη του Controcorrente από την Ιταλία. Όπως είπαν και οι προηγούμενοι ομιλητές, η αστική τάξη προσπαθεί να διαιρέσει τους εργαζόμενους – αλλά αυτό που κατανοούν πολύ καλά οι εργαζόμενοι και η νεολαία της Ιταλίας είναι ότι μια ήττα των Ελλήνων εργαζομένων και νεολαίων θα αποδυναμώσει και τους Ιταλούς και όλους τους εργαζόμενους στην Ευρώπη.
Είμαι εδώ γιατί πρέπει να μοιραστούμε εμπειρίες και να βγάλουμε κοινά συμπεράσματα, πάνω απ όλα γιατί πρέπει να συντονίσουμε τους κοινούς μας αγώνες.
Για τον πανευρωπαϊκό συντονισμό των αγώνων
Η Κομμουνιστική Επανίδρυση στην Ιταλία, όπως και το Die Linke στη Γερμανία, όπως και ο ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα ανήκουν στην ομάδα της ευρωπαϊκής αριστεράς, την GUE. Και ένα από τα τεράστια σφάλματα αυτής της ευρωπαϊκής αριστεράς την τελευταία περίοδο, από το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης μέχρι τώρα, είναι ότι δεν έχει κάνει καμία προσπάθεια ώστε να χτιστούν ταξικοί δεσμοί ανάμεσα στους Ευρωπαίους εργαζόμενους. Ήταν μόνο μετά από πρωτοβουλία του συντρόφου μας, Joe Higgins από το Σοσιαλιστικό Κόμμα στην Ιρλανδία, που προσπαθήσαμε να χτίσουμε ένα κίνημα διεθνιστικής αλληλεγγύης προς το ελληνικό εργατικό κίνημα σε όλη την Ευρώπη. Στην Ιταλία το Controcorrente ήταν η μόνη οργάνωση της Αριστεράς που πήρε πρωτοβουλίες ώστε να υπάρξουν δράσεις αλληλεγγύης στον αγώνα των Ελλήνων εργαζομένων. Και ήμασταν εμείς πάλι, δυστυχώς, η μόνη οργάνωση που κάλεσε ομιλητή από την Ελλάδα για να συζητήσουμε για τους αγώνες και την κατάσταση στην Ελλάδα και την Ιταλία, καθώς και για τους κοινούς αγώνες που χρειάζονται διεθνώς.
Πρέπει να πούμε ότι η απόφαση για μια πανευρωπαϊκή μέρα δράσης στις 29 Σεπτέμβρη ήταν ένα πρώτο βήμα αλλά την ίδια στιγμή πρέπει να τονίσουμε, ξεκάθαρα, ότι τέτοιου είδους συμβολικές δράσεις των ευρωπαϊκών συνδικάτων κάθε άλλο παρά αρκετές είναι.
Η μάχη στην Fiat
Για την Ιταλία θέλω να μιλήσω εστιάζοντας στις συγκρούσεις και τους αγώνες που αναπτύσσονται αυτή την εποχή στα εργοστάσια της Fiat, όχι μόνο γιατί η πίεση του χρόνου δεν επιτρέπει να αναπτύξω πολλά διαφορετικά ζητήματα, αλλά κύρια γιατί αυτή η μάχη είναι κρίσιμη και αφορά το εργατικό κίνημα συνολικά.
Η διαμάχη στη Fiat και οι πολιτικές που ακολουθούνται από τα αφεντικά της, γίνονται αυτή τη στιγμή μοντέλο για τους καπιταλιστές σ’ όλη την Ιταλία, αλλά και διεθνώς. Είναι γι’ αυτό το λόγο, που τον προηγούμενο Ιούλη η εφημερίδα Wall Street Journal έγραψε αναλυτικά για τη μάχη στο εργοστάσιο της Fiat στο Pomigliano (Πομιλιάνο) εξηγώντας ότι το Pomigliano είναι ένα «πείραμα» που πρέπει να επιβληθεί σε όλη την ιταλική εργατική τάξη. Ό,τι γίνει για τη Fiat στο Pomigliano θα γίνει και για τους υπόλοιπους εργαζόμενους στην Ιταλία.
Κι αυτό μας δείχνει ότι κάποιες φορές, δυστυχώς, η αριστερά πρέπει να βγάζει συμπεράσματα αλληλεγγύης και διεθνισμού από… την αστική τάξη! Χρησιμοποιούν αυτή την κρίση, οι καπιταλιστές, όχι μόνο για να βάλουν τους εργαζόμενους να πληρώσουν για τα χρέη που οι ίδιοι δημιούργησαν, αλλά και σαν ευκαιρία για να αλλάξουν τα ισοζύγια δύναμης μέσα στην κοινωνία, τα ταξικά ισοζύγια. Και σ’ αυτή τη μάχη η αστική τάξη έχει την υποστήριξη όλων των κυβερνήσεων στη Ευρώπη, είτε είναι κεντροδεξιές είτε κεντροαριστερές: ο Θαπατέρο, ο Μπερλουσκόνι, η Μέρκελ, ο Παπανδρέου κτλ, όλοι εφαρμόζουν τις ίδιες πολιτικές και αλληλοστηρίζονται.
Την προηγούμενη χρονιά η Fiat ανακοίνωσε το κλείσιμο ενός μεγάλου εργοστασίου της στη Σικελία, πράγμα που σήμαινε 3.000 χαμένες θέσεις εργασίας. Τον Ιούλη ανακοίνωσαν ότι θα επενδύσουν 700.000 € στο εργοστάσιο της Fiat στο Pomigliano και ότι θα ξαναφέρουν την κατασκευή του Fiat Panda από τη Πολωνία στην Ιταλία.
Αλλά για να γίνει αυτό και για να υπάρξουν νέες θέσεις εργασίας ανακοίνωσαν ότι θα υπάρξει ένας νέος «κανονισμός εργασίας» στο εργοστάσιο όπου δεν θα υπάρχει το δικαίωμα στην απεργία και θα υπάρξει και μείωση του κατώτατου μισθού. Και μάλιστα είπαν ότι δεν θα προχωρήσουν σε διαπραγματεύσεις με τα συνδικάτα, αλλά ότι αυτά πρέπει απλά να συμφωνήσουν αποδεχόμενα τους όρους.
Το «όχι» του ΦΙΟΜ
Όλα τα συνδικάτα συμφώνησαν εκτός απ’ το ΦΙΟΜ, που είναι το Συνδικάτο των Μεταλλεργατών που συμμετέχει στη Συνομοσπονδία CGIL (σημ: Γενική Συνομοσπονδία Ιταλών Εργατών, που ελέγχεται από την αριστερά).
Και γι αυτό το λόγο το ΦΙΟΜ δέχτηκε επίθεση ακόμα και από την ηγεσία της Συνομοσπονδίας (CGIL)!
Η διοίκηση της Fiat και τα υπόλοιπα συνδικάτα που είχαν συμφωνήσει σε αυτές τις περικοπές διοργάνωσαν ένα δημοψήφισμα στο εσωτερικό των εργαζομένων της Fiat και περίμεναν ότι το 80% με 90 % των εργαζομένων θα ψήφιζε υπέρ αυτών των περικοπών. Και παρότι υπήρξε τεράστια πίεση και εκβιασμοί προς τους εργαζομένους από την πλευρά της διοίκησης και των συνδικάτων που είχαν συμφωνήσει, το 40% των εργαζομένων ψήφισε κατά της συμφωνίας! Και αυτό ήταν ένα τεράστιο σοκ τόσο για τη Fiat όσο και για την ηγεσία των συνδικάτων!
Αυτό δημιούργησε νέα δεδομένα στο εργατικό κίνημα της χώρας μας. Το ψηλό ποσοστό του «όχι», το 40%, με το δεδομένο της κατάστασης διάλυσης στην οποία βρίσκεται η ιταλική αριστερά, αναπτέρωσε το ηθικό των εργαζομένων κι όχι μόνο στη Φίατ. Αναπτέρωσε το ηθικό των εκατομμυρίων που ανήκουν στο χώρο της αριστεράς, κι έβλεπαν την αριστερά να διολισθαίνει από τη μια καταστροφική πολιτική επιλογή στην επόμενη.
Έτσι, αύριο Σάββατο 16 του μήνα, το ΦΙΟΜ καλεί στη Ρώμη μια παν-ιταλική κινητοποίηση ενάντια στις πολιτικές των αφεντικών της ΦΙΑΤ, των Ιταλών βιομήχανων και της κυβέρνησης τους, του Μπερλουσκόνι. Η διαδήλωση αυτή ξεπερνά τα όρια μιας κινητοποίησης ενός κλάδου. Έχει μετατραπεί σε πόλο συσπείρωσης όλης της αγανάκτησης που έχει συσσωρευτεί στους Ιταλούς εργαζόμενους, μιας αγανάκτησης που δεν βρίσκει διέξοδο για να εκφραστεί με δεδομένη την κατάσταση της ιταλικής αριστεράς.
H αριστερά σε κρίση διάλυσης
Η αριστερά δεν είναι σε θέση να κατανοήσει την κατάσταση και να βγάλει συμπεράσματα. Την ίδια στιγμή που δίνονται οι μάχες που αναφέρω πιο πάνω, το μόνο πράγμα που κυριαρχεί στο μυαλό της ιταλικής αριστεράς είναι, πώς θα ξαναβγούν στο κοινοβούλιο μέσα από μία καινούρια συμμαχία με την… ιταλική κεντροαριστερά.
Η κεντροαριστερά δεν έχει καμία εναλλακτική να προτείνει απέναντι στις πολιτικές του Μπερλουσκόνι ή απέναντι στις πολιτικές μεγάλων επιχειρήσεων όπως είναι η Fiat. Ένας από τους πιο σημαντικούς διανοούμενους και βουλευτής του Δημοκρατικού Κόμματος δήλωσε ότι «η Fiat δεν κάνει λάθος».
Και αυτή φαίνεται πως είναι η βασική διαφορά μεταξύ της κυβέρνησης της κεντροδεξιάς και της αντιπολίτευσης της κεντροαριστεράς: η κυβέρνηση λέει ότι η Fiat είναι σωστή και η αντιπολίτευση λέει η Fiat δεν είναι λάθος.
Αλλά παρόλα αυτά και παρά το γεγονός ότι η αριστερά γενικά και η Κομμουνιστική Επανίδρυση πιο ειδικά έχουν χάσει τις έδρες τους στο κοινοβούλιο, στο ευρωκοινοβούλιο και στα δημοτικά συμβούλια, με κύρια αιτία για αυτό τη συμμετοχή τους στην κυβέρνηση του Πρόντι και τη συμμαχία τους με τις δυνάμεις της κεντροαριστεράς, παρόλα αυτά, η ηγεσία της ιταλικής αριστεράς συνεχίζει να έχει την ίδια πολιτική, τον προσανατολισμό δηλαδή στη συμμετοχή της σε κεντροαριστερές κυβερνήσεις.
Η νέα «ομοσπονδία της αριστεράς»
Τώρα η πλειοψηφία της ηγεσίας της Κ. Επανίδρυσης βρήκε μια «νέα λύση» απέναντι στην κρίση της ιταλικής αριστεράς. Και η λύση είναι να δημιουργηθεί μια νέα «ομοσπονδία της αριστεράς» που στην πράξη σημαίνει την συγχώνευση της Κομμουνιστικής Επανίδρυσης με μια άλλη μικρή οργάνωση που λέγεται «Ιταλοί Κομμουνιστές».
Το… μόνο πρόβλημα είναι ότι αυτά τα δύο κόμματα έχουν εντελώς διαφορετικές θέσεις για όλα τα θέματα.
Για παράδειγμα στο τελευταίο συνέδριο της CGIL ένα κομμάτι αυτής της αριστεράς υποστήριξε την ηγεσία του συνδικάτου και ένα άλλο κομμάτι υποστήριξε το ακριβώς αντίθετο, την αριστερή αντιπολίτευση!
Και, για να γίνει το συνέδριο της συγχώνευσης αυτών των δύο οργανώσεων (θα γίνει μέσα στον Οκτώβρη) η πλειοψηφία στις ηγεσίες των δύο κομμάτων της αριστεράς αποφάσισε ότι δεν θα υπάρχει παρά μόνο ένα κείμενο το οποίο δεν μπορεί να τροποποιηθεί!
Δεν επιτρέπεται καμία συζήτηση στις οργανώσεις βάσης της Κ. Επανίδρυσης και οι αντιπρόσωποι για το συνέδριο -που θα αποφασίσει αυτή τη συγχώνευση- δεν εκλέγονται από τις οργανώσεις βάσης αλλά διορίζονται από την ηγεσία του κόμματος!
Δεν χτίζεται έτσι η αριστερά!
Να αναφέρω ένα ενδεικτικό παράδειγμα για το σε τι τραγελαφικές καταστάσεις οδηγεί αυτή η πολιτική. Μια συντρόφισσα μου τηλεφώνησε και μου είπε ότι στην πόλη της η κοινή συνάντηση των δύο αυτών οργανώσεων οδήγησε όχι σε συνένωση αλλά σε σκληρή αντιπαράθεση και διάλυση της μεταξύ τους συνάντησης. Οπότε σε αυτή την πόλη η απόφαση για τη συγχώνευση των δύο οργανώσεων δεν θα παρθεί σε κοινή συνδιάσκεψη των δύο αλλά θα κληθούν δύο διαφορετικές συνδιασκέψεις για να αποφασίστουν τη συνένωση.
Γι’ αυτό και τα αποτελέσματα που δίνουν οι δημοσκοπήσεις για τη νέα αυτή «αριστερά» είναι ανάμεσα στο 1 και το 2%.
Την ίδια στιγμή έχει εμφανιστεί μια νέα φιγούρα στην ιταλική αριστερά, ο Νίκι Βέντολα, που είναι κυβερνήτης (περιφερειάρχης) μιας μεγάλης επαρχίας στο νότο της Ιταλίας. Για να καταλάβετε τι είδους περίπτωση είναι αυτός ("παιδί" και προστατευόμενος του Μπερτινότι, του προηγούμενου ηγέτη της Επανίδρυσης) ο ηγέτης του τοπικού ΣΕΒ είπε ότι ο Βέντολα είναι ο καλύτερος κυβερνήτης στην Ιταλία και ότι «εμένα οι επιχειρήσεις μου συνεργάζονται πολύ καλά μαζί του».
«Για μια αριστερά σαν την ΦΙΟΜ»
Γι’ αυτό και υπάρχει ένα τεράστιο κενό στην αριστερά στην Ιταλία και έτσι ο ρόλος που παίζει το μαχητικό συνδικάτο της ΦΙΟΜ γίνεται κάθε μέρα και πιο σημαντικός. Γιατί οι εργαζόμενοι, τα κοινωνικά κινήματα ακόμα και κομμάτια της μεσαίας τάξης κοιτάνε προς τη ΦΙΟΜ γιατί τη θεωρούν τη μόνη αριστερή μαχητική δύναμη που αντιστέκεται στα σχέδια της κυβέρνησης και της αστικής τάξης. Και υπάρχει ένας πολύ συγκεκριμένος λόγος που συμβαίνει αυτό: γιατί η ΦΙΟΜ κάνει αυτό που τα αριστερά κόμματα δεν τολμούν να κάνουν. Λέει όχι στον Μπερλουσκόνι, με τον ίδιο τρόπο που πριν από τρία χρόνια είχε διοργανώσει μεγάλες κινητοποιήσεις ενάντια και στην κυβέρνηση της κεντροαριστεράς.
Αυτό που θέλω να υπογραμμίσω είναι ότι η ηγεσία της ΦΙΟΜ, δηλώνει ανοιχτά ότι στην Ιταλία αυτό που πραγματικά έχουμε ανάγκη είναι η πολιτική εκπροσώπηση της εργατικής τάξης – η οποία δεν υπάρχει.
Αυτό ήταν στην πραγματικότητα και το σύνθημα της μεγάλης εκστρατείας που ανάπτυξε η οργάνωσή μας, το Κόντροκορρέντε στη διάρκεια της περασμένης χρονιάς: ότι χρειαζόμαστε στην Ιταλία μια πραγματικά εργατική αριστερά.
Υπάρχει αυτή τη στιγμή ένα μεγάλο κίνημα αλληλεγγύης προς τη ΦΙΟΜ από το υπόλοιπο εργατικό κίνημα, από τα κοινωνικά κινήματα, από τους αγωνιστές της αριστεράς. Την ίδια στιγμή που η ηγεσία της Επανίδρυσης προετοιμάζει το «φοβερό» συνέδριο συγχώνευσης που αναφέραμε προηγουμένως, η βάση του κόμματος δίνει, με ενθουσιασμό – ένα ενθουσιασμό που έχουμε πολλά χρόνια να δούμε – τη μάχη για την επιτυχία των αυριανών εκδηλώσεων αλληλεγγύης στους μεταλλεργάτες.
Υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός εργαζομένων, αγωνιστών της αριστεράς που μας ρωτάνε αν μπορεί η ΦΙΟΜ να ξεκινήσει τη δημιουργία ενός νέου πολιτικού φορέα στην Ιταλία που να μπορεί να εκπροσωπεί τα συμφέροντα των εργαζομένων. Και όπως βλέπετε, στο πανό μας αλλάξαμε το σύνθημα «χρειαζόμαστε μια εργατική αριστερά στην Ιταλία» με το σύνθημα «χρειαζόμαστε μια αριστερά όπως είναι η ΦΙΟΜ». Προφανώς αυτό δεν είναι απλό, ειδικά σε μια χώρα όπως η Ιταλία όπου υπάρχει σαφής διαχωρισμός της δράσης των συνδικάτων και της δράσης των πολιτικών κομμάτων. Όμως, τη Δευτέρα όπου μαζί με το σ. Ανδρέα, συζητήσαμε με τον Ριναλντίνι αυτό ακριβώς το θέμα, η απάντηση του ήταν ότι «εμείς δεν μπορούμε να παίξουμε το ρόλο της πολιτικής εκπροσώπησης αλλά μπορούμε να προετοιμάσουμε το έδαφος για την ανάπτυξη τέτοιων πρωτοβουλιών». Και αυτό νομίζουμε ότι είναι μια πολύ σημαντική τοποθέτηση.
Πρέπει να ανοίξουμε αυτή τη κουβέντα όχι μόνο ανάμεσα σε εμάς και τη FIOM αλλά ανάμεσα σε όλους τους αγωνιστές του εργατικού κινήματος και της βάσης της αριστεράς και το ερώτημα που πρέπει να θέτουμε είναι πώς μπορούμε να χτίσουμε την πολιτική αυτή δύναμη που θα εκπροσωπεί τα συμφέροντα των εργαζομένων στην Ιταλία.
Και αυτό πρέπει να το κάνουμε σε δύο επίπεδα, από τη μια ως πολιτική οργάνωση και από την άλλη μέσα από τους χώρους δουλειάς και τα συνδικάτα, και κυρίως μαχητικά συνδικάτα όπως τη ΦΙΟΜ.
Μια περίιοδος γεμάτη αντιφάσεις – δυσκολίες αλλά και δυνατότητες
Τελειώνοντας, σύντροφοι νομίζω ότι στην Ελλάδα, την Ιταλία, τη Γερμανία, βλέπουμε να υπάρχουν πολλά κοινά στοιχεία. Οι εργαζόμενοι, ντόπιοι και μετανάστες, η νεολαία, ο απλός κόσμος, βρίσκονται κάτω από μια αβάσταχτη επίθεση, είναι πάρα πολύ οργισμένοι γι’ αυτή την επίθεση αλλά δεν βλέπουν ποια είναι η εναλλακτική. Και το καθήκον των μαρξιστών είναι να προσπαθήσουν να καλύψουν αυτό το κενό.
Δεν είναι απλό αυτό το καθήκον γιατί οι δυνάμεις μας είναι ακόμα μικρές, θα αντιμετωπίσουμε αντιφατικές καταστάσεις, θα έχουμε πάνω και κάτω στην πορεία του κινήματος και στη δουλειά μας, θα έχουμε ακόμα και ήττες. Παρόλα αυτά μπορούμε να πάρουμε πολύ σημαντικές πρωτοβουλίες και να αξιοποιήσουμε τις δυνατότητες που παρέχουν οι εξελίξεις στην ταξική πάλη και στο εσωτερικό του εργατικού κινήματος.
Μόλις οι εργαζόμενοι μπουν στη μάχη, μόλις αρχίσουν να δίνουν αγώνες μπορούμε να πούμε ότι αλλάζουν, δεν είναι πια οι ίδιοι. Αρχίζουν να βλέπουν την κοινωνία από μια διαφορετική σκοπιά. Η αστική τάξη το γνωρίζει αυτό και γι’ αυτό φοβάται.
Χτες μια συντρόφισσα στην αντίστοιχη εκδήλωση που είχαμε στη Θεσσαλονίκη είπε ότι η κρίση στην αριστερά είναι βαθύτερη από την κρίση του καπιταλισμού. Συμφωνώ μ’ αυτό. Αλλά την ίδια στιγμή θέλω να τονίσω ότι οι περίοδοι κρίσης είναι και περίοδοι μεγάλων αλλαγών. Πολύς κόσμος, και ακόμα και σύντροφοί μας, δίνουν έμφαση κυρίως στα προβλήματα και τις δυσκολίες στην παρούσα κατάσταση. Αλλά την ίδια στιγμή πρέπει να βλέπουμε και να εστιάζουμε στο γεγονός ότι υπάρχουν ευκαιρίες για να αλλάξουμε τα ισοζύγια δύναμης στην κοινωνία, αυτό δηλαδή που θέλουν να κάνουν τα αφεντικά να το κάνουμε εμείς προς όφελός της δικής μας τάξης.
Όμως για να δώσουν αποτελεσματικές μάχες οι εργαζόμενοι πρέπει να είναι προετοιμασμένοι, να είναι οργανωμένοι και να ξέρουν τι πρέπει να γίνει. Γι’ αυτό και χτίζουμε το Controcorrente στην Ιταλία, το SAV στη Γερμανία, το Ξεκίνημα στην Ελλάδα.
