Έχουμε ήδη μπει σε προεκλογική περίοδο και η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ βλέπει τα πράγματα να πηγαίνουν από το κακό στο χειρότερο. Η διαφορά με τη ΝΔ δεν πέφτει με τίποτα, οι προεκλογικές εξαγγελίες και οι "χάρτες κοινωνικής σύγκλισης" δεν αγγίζουν την κοινωνία, στελέχη του ΠΑΣΟΚ αποχωρούν (Παπαθεμελής) και άλλα γκρινιάζουν για τον παραμερισμό τους (Νεονάκης, Σμπώκος) και την ίδια ώρα πάνω από το 10% των σημερινών βουλευτών του ΠΑΣΟΚ δηλώνει ότι δεν επιθυμεί να συμμετάσχει στις εκλογικές λίστες.
Παράλληλα, η κοινωνία παρακολουθεί την προεκλογική μάχη χωρίς αυταπάτες για τα δυο μεγάλα κόμματα. Σύμφωνα με δημοσκοπήσεις η πλειονότητα περιμένει χειροτέρευση του βιοτικού της επιπέδου το επόμενο διάστημα ανεξάρτητα από το ποιος θα είναι κυβέρνηση.
Οι προϋποθέσεις υπήρχαν…
Όλη η κρίση και η νευρικότητα του ΠΑΣΟΚ φάνηκε το προηγούμενο διάστημα με το ξέσπασμα απεργιακών κινητοποιήσεων. Στο χώρο της παιδείας οι δάσκαλοι και οι καθηγητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης καλούσαν σε 48ωρη απεργία ενώ οι πανεπιστημιακοί καθηγητές έδιναν τη μεγαλύτερη μάχη των τελευταίων χρόνων με αποχή διαρκείας από τα καθήκοντά τους. Οι εργαζόμενοι στην υγεία πίεζαν την ηγεσία της ΠΟΕΔΗΝ για κλιμάκωση των κινητοποιήσεων. Την ίδια στιγμή πολλοί κλάδοι εργαζομένων έμπαιναν σε δυναμικές κινητοποιήσεις όπως οι γεωτεχνικοί υπάλληλοι του Δημοσίου, οι εργαζόμενοι στους δήμους (ΠΟΕ-ΟΤΑ), στην Εθνική Στατιστική Υπηρεσία κα.
Ένα μέτωπο εργατικών κινητοποιήσεων δημιουργήθηκε απέναντι σε μια πανικόβλητη κυβέρνηση που έβλεπε ότι τίποτα δεν θα την έσωζε μπροστά στην επερχόμενη εκλογική ήττα και για αυτό επιστράτευσε την ποινικοποίησή τους βγάζοντάς τις όλες παράνομες και καταχρηστικές. Οι προϋποθέσεις ώστε οι εργατικοί αγώνες του προηγούμενου διαστήματος να οδηγήσουν σε νίκη υπήρχαν. Τι ήταν επομένως αυτό που τελικά έσωσε την κυβέρνηση και οδήγησε στην αναδίπλωση των εργαζομένων;
Έλλειψη συντονισμού
Με την κυβέρνηση σε τόσο αδύναμη θέση ο συντονισμός των κινητοποιήσεων των εργαζομένων μέσα από ημερομηνίες κοινής δράσης και κοινών συγκεντρώσεων θα έδινε μεγαλύτερη δυναμική στους εργατικούς αγώνες και θα στρίμωχνε ακόμα περισσότερο την κυβέρνηση. Αντί για αυτό όμως εκπαιδευτικοί, υγειονομικοί κι άλλοι κλάδοι που βρίσκονταν σε κινητοποιήσεις σχεδόν απέφευγαν να συμπέσουν οι συγκεντρώσεις τους, με αποτέλεσμα να πραγματοποιούνται πορείες στο ίδιο χρονικό διάστημα, με παρεμφερή αιτήματα, αλλά σε διαφορετικές μέρες και ώρες.
Έτσι, η έλλειψη συντονισμού αποδυνάμωσε όχι μόνο τη δυναμική των κινητοποιήσεων αλλά και τα αιτήματα των εργαζομένων που φαίνονταν σε κομμάτια της κοινωνίας συντεχνιακά ή έστω αποκλειστικά μισθολογικά. Στην παιδεία για παράδειγμα, με τους καθηγητές όλων των εκπαιδευτικών βαθμίδων να μπαίνουν σε κινητοποιήσεις, ήταν απαραίτητη η δημιουργία ενός πανεκπαιδευτικού μετώπου με διευρυμένα αιτήματα που να καλύπτουν εκτός από τα μισθολογικά των καθηγητών και τα αιτήματα του μαθητικού και φοιτητικού κινήματος.
Η αγωνιστική διάθεση των εργαζομένων με άλλα λόγια δε συνέβαλε στη δημιουργία ενός κοινού απεργιακού μετώπου που θα κέρδιζε την κοινωνία και θα έβαζε την κυβέρνηση απέναντι στα συνολικά προβλήματα της παιδείας, της υγείας και των εργαζομένων γενικά. Αντίθετα η έλλειψη συντονισμού έδωσε τη δυνατότητα στην κυβέρνηση να διαπραγματεύεται ξεχωριστά με τον κάθε κλάδο και να διασπά το απεργιακό μέτωπο.
Ξεπουλημένες ηγεσίες
Η κατάσταση αυτή με πολλούς κλάδους να κατεβαίνουν σε μαχητικές απεργίες ήταν αδύνατο να ελεγχθεί χωρίς την απροκάλυπτη βοήθεια που παρείχε στην κυβέρνηση η ηγεσία του συνδικαλιστικού κινήματος, δηλαδή η ΠΑΣΚΕ.
Είναι ενδεικτικό ότι κατά τη διάρκεια του Νοέμβρη και ενώ οι περισσότερες απεργίες βρίσκονταν σε εξέλιξη ο πρόεδρος της ΓΣΕΕ Χ. Πολυζωγόπουλος πήρε ουσιαστικά απεργοσπαστική θέση καλώντας τους εργαζόμενους να μην κάνουν "αντικοινωνικές" κινητοποιήσεις όπως αυτή της ΠΟΕ-ΟΤΑ και να περιορίσουν τις απεργίες. Όσον αφορά την ΑΔΕΔΥ, μπορεί να προχώρησε σε δύο 24ωρες ωστόσο δεν έκανε τίποτα για να τις μαζικοποιήσει.
Στην ΟΛΜΕ η στάση της κυβερνητικής παράταξης ήταν αποκαλυπτική, αφού καταψήφιζε όλες τις προτάσεις για απεργία. Κάτι ανάλογο έγινε και στους εργαζόμενους στους δήμους με τους συνδικαλιστές του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ να καταψηφίζουν τη συνέχιση της απεργίας και την ΑΔΕΔΥ να μην καλύπτει την απεργία που προηγουμένως είχε βγει παράνομη και καταχρηστική. Στο χώρο της Υγείας, όταν οι απεργιακές μάχες στους υπόλοιπους εργατικούς χώρους κορυφώνονταν, η ηγεσία της ΠΟΕΔΗΝ πολύ πίσω από τις πραγματικές ανάγκες των εργαζομένων πρότεινε 5ωρες βδομαδιάτικες στάσεις εργασίας. Και όταν κάτω από την πίεση της βάσης των εργαζομένων στην Υγεία αποφάσισε να εξαγγείλει 48ωρες απεργιακές κινητοποιήσεις το τρένο είχε πια χαθεί.
Η αποτυχία συντονισμού και το ανοικτό ξεπούλημα των συνδικαλιστικών ηγεσιών ήταν επομένως οι λόγοι που οδήγησαν στην αναδίπλωση του κινήματος παρά τις θετικές προοπτικές που είχε.
Η εμπειρία όμως όλης της προηγούμενης περιόδου και κυρίως το ξεκαθάρισμα κάθε αυταπάτης για το ρόλο των συνδικαλιστικών παρατάξεων του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, είναι τα στοιχεία που θα εφοδιάσουν κάθε νέο εργαζόμενο και αγωνιστή της βάσης για τις μάχες του εργατικού κινήματος την επόμενη περίοδο.
