Η συζήτηση για την Κίνα
Για λόγους χώρου δεν θα μπορέσουμε να δημοσιεύσουμε στο τρέχον τεύχος του Ξεκινήματος την ενημέρωση από τη δράση της CWI όπως είχαμε γράψει στο προηγούμενο τεύχος. Θα περιοριστούμε σε μια σύντομη ενημέρωση από της συζήτηση που έγινε για το χαρακτήρα του κινεζικού κράτους και το κεφάλαιο της δράσης των τμημάτων της CWI θα μεταφερθεί στο επόμενο τεύχος .
Το ζήτημα του χαρακτήρα του κινεζικού κράτους αποτέλεσε ειδικό θέμα στα πλαίσια της συζήτησης για τις Διεθνείς Σχέσεις.
Η συζήτηση για το χαρακτήρα του κινεζικού κράτους, στη CWI, ξεκίνησε εδώ και μία περίπου δεκαετία, όταν έγινε ξεκάθαρο ότι το κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα επενδύει όλο και περισσότερο στον καπιταλιστικό τομέα της οικονομίας, στις ελεύθερες ζώνες των νοτιο-ανατολικών περιοχών της. Σύντροφοι από την Σουηδία πρώτοι έθεσαν το ζήτημα κατά πόσον ο χαρακτήρας του κράτους είχε αλλάξει και από σταλινικό (καθεστώς «προλεταριακού βοναπαρτισμού», σύμφωνα με την επιστημονική ορολογία που χρησιμοποίησε ο Τρότσκι) είχε μετατραπεί σε αστικό (καπιταλιστικό).
Η θέση την οποία υιοθέτησε τελικά η πλειοψηφία των συντρόφων της διεθνούς, τότε, ήταν πως είναι πρόωρο να χαρακτηρίσουμε το κράτος καπιταλιστικό, γιατί οι αντιθέσεις που το χαρακτήριζαν ήταν πολλές και πολύ μεγάλες. Επελέγη ο όρος ‘‘υβρίδιο’’ για να περιγράψει μια κατάσταση η οποία ήταν ασαφής.
Στα χρόνια που πέρασαν έγινε ξεκάθαρο ότι η βάση της ανάπτυξης της κινεζικής οικονομίας είναι ο καπιταλισμός. Το κινεζικό κράτος ενδιαφέρεται να διασφαλίσει την καπιταλιστική ανάπτυξη της χώρας. Διασφαλίζει για τις καπιταλιστικές επιχειρήσεις, κινεζικές και πολυεθνικές, την πιο στυγνή εκμετάλλευση και καταπίεση για το κινεζικό προλεταριάτο, με ατελείωτες ώρες εργασίας μέχρι και 16 την ημέρα, χωρίς καμία συνδικαλιστική -πόσο μάλλον πολιτική- ελευθερία, και χωρίς κανένα δικαίωμα (σταθερότητας στην εργασία, ασφάλισης, ανεργίας, κλπ).
Η κατάσταση βέβαια παραμένει αντιφατική. Την ίδια στιγμή που στις νοτιοανατολικές επαρχίες κυριαρχεί ο άγριος καπιταλισμός στην υπόλοιπη ενδοχώρα κυριαρχεί η κρατική ιδιοκτησία και ο δημόσιος τομέας.
Επίσης, τα στοιχεία τα οποία βγαίνουν στη δημοσιότητα, και από τις διεθνείς αλλά και από τις κινεζικές στατιστικές υπηρεσίες είναι πολύ αντιφατικά έτσι ώστε να μην μπορεί να πει κανείς με σιγουριά αν το μεγαλύτερο μέρος της οικονομίας και της παραγωγής της χώρας βρίσκεται στα χέρια του κράτους ή των ιδιωτικών επιχειρήσεων. Η αντιφατικότητα των στοιχείων ισχύει ακόμη και για την καθαρά βιομηχανική παραγωγή.
Πάνω σε αυτή την βάση η πρόταση της Διεθνούς Γραμματείας ήταν πως είναι ακόμα πρόωρο να θεωρήσουμε το ότι έχει κατασταλάξει ο χαρακτήρας του κράτους.
Με την αυτή την άποψη διαφώνησε σημαντικός αριθμός αντιπροσώπων από την Σουηδία, την Ελλάδα και την Νιγηρία. Το σκεπτικό αυτών των τοποθετήσεων, συνοπτικά, ήταν πως ο καπιταλιστικός τομέας έχει εδραιωθεί στην Κίνα, το κράτος στηρίζει την ανάπτυξη της κινεζικής οικονομίας στον ιδιωτικό, καπιταλιστικό τομέα και όχι τον κρατικό, κι επίσης ότι δεν υπάρχει περίπτωση το κινεζικό κράτος να κάνει στροφή 180 μοιρών για να καταστρέψει τις καπιταλιστικές βάσεις της οικονομίας και να επιστρέψει στην σταλινική κεντρικά σχεδιασμένη οικονομία. Και, τελικά, ότι από τη στιγμή που το κράτος έχει μπει ανεπιστρεπτί σε αυτό τον δρόμο, παρά τα αντιφατικά και υβριδικά χαρακτηριστικά του, που όντως υπάρχουν, θα πρέπει να θεωρηθεί σαν ένα, κατά βάση, αστικό κράτος, χωρίς βέβαια αυτή η διαδικασία να έχει ολοκληρωθεί συνολικά και πλήρως.
Η άποψη της διεθνούς γραμματείας ήταν πως παρόλα αυτά, σε συνθήκες μιας μεγάλης κρίσης της οικονομίας, αποτέλεσμα μιας σοβαρής διεθνούς ύφεσης, το κινεζικό κράτος θα μπορούσε να κάνει στροφή σε μαζικές εθνικοποιήσεις και ενίσχυση του κρατικού τομέα της οικονομίας στον αντίποδα του ιδιωτικού καπιταλιστικού τομέα.
Η αντίθετη άποψη συμφωνούσε με αυτή την προοπτική αλλά εξηγούσε πως αυτό δεν αλλάζει το χαρακτήρα του κράτους, καθώς παρόμοια μέτρα μπορεί να πάρει οποιοδήποτε αστικό κράτος κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες.
Υπήρξε γενική συμφωνία, (ομοφωνία) ότι το κινεζικό καθεστώς έχει μπει ανεπιστρεπτί στον δρόμο του καπιταλισμού, ότι ο σταλινισμός αποτελεί παρελθόν για την κομματική γραφειοκρατία, και ότι η πολιτική της Κίνας σε διεθνές επίπεδο είναι ιμπεριαλιστική.
Πέρα από αυτά, υπήρξε επίσης συμφωνία στο επίπεδο των καθηκόντων και των προγραμματικών προτάσεων που η CWI προτείνει στην κινεζική εργατική τάξη (στην ενδοχώρα και στο Χονγκ Κονγκ). Στις εθνικοποιημένες επιχειρήσεις και τον κρατικό τομέα η πρόταση είναι για τη δημιουργία εργατικών συμβουλίων που να ασκούν εργατικό έλεγχο και εργατική διαχείριση, που να αντικαταστήσουν την εξουσία των κομματικών γραφειοκρατών και να δημιουργηθούν συνθήκες ελευθερίας έκφρασης και εργατικής δημοκρατίας. Αυτά είναι τα καθήκοντα μιας πολιτικής επανάστασης, όπως την είχε περιγράψει ο Λέον Τρότσκι για την Σοβιετική Ένωση την εποχή του Σταλινισμού.
Στον ιδιωτικό – καπιταλιστικό βέβαια τομέα το πρόγραμμά της CWI προνοεί την εθνικοποίηση όλων των μεγάλων επιχειρήσεων κάτω από συνθήκες εργατικού ελέγχου, εργατικής διαχείρισης και εργατικής δημοκρατίας. Η επανάσταση στις καπιταλιστικές επαρχίες της Κίνας έχει τα χαρακτηριστικά μιας κοινωνικής επανάστασης.
Αυτή η συζήτηση δεν είναι μια αφηρημένη συζήτηση καθώς η CWI εκδίδει πια έντυπο υλικό στα κινεζικά και έχει κινεζική ιστοσελίδα (την πρόσβαση στην οποία οι 40.000 ειδικοί αστυνομικοί του Ίντερνετ στην Κίνα μπλοκάρουν αρκετά συχνά…).
Η συζήτηση για το θέμα της Κίνας ήταν πολύ ενδιαφέρουσα και διεξήχθη μέσα σε ένα άψογο συντροφικό κλίμα με πραγματικό ενδιαφέρον για τα αντεπιχειρήματα, με πολλούς συνέδρους προβληματισμένους. Το συνέδριο δεν έκρινε ότι υπήρχε η ανάγκη για ψηφοφορία στο ζήτημα αυτό, πράγμα που με μια έννοια θα «έκλεινε» και τη συζήτηση, αλλά αποφάσισε τη δημοσιοποίηση και ελεύθερη συνέχιση της συζήτησης την επόμενη περίοδο.
________________
