Της Ελένης Μήτσου
Πριν από έναν χρόνο γράφαμε: «Ο Υμηττός εκπέμπει για μια ακόμα φορά SOS».
Σ’ εκείνο το άρθρο εξηγούσαμε πως:
«…αυτή τη φορά ο κίνδυνος προέρχεται από την προσφυγή που έκανε ο Δήμος Κορωπίου στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) διεκδικώντας να ακυρωθεί το Προεδρικό Διάταγμα (ΠΔ) 187/2011 [1] που καθορίζει το καθεστώς προστασίας του Υμηττού.»
«… το ΣτΕ απεύθυνε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο μια σειρά προδικαστικά ερωτήματα. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο εξέτασε τα ερωτήματα και αποφάσισε ότι το Προεδρικό Διάταγμα για την προστασία του Υμηττού εκδόθηκε χωρίς να έχει υποβληθεί σε διαδικασία “στρατηγικής περιβαλλοντικής εκτιμήσεως”, όπως όφειλε σύμφωνα με την οδηγία 2001/42 της Ε.Ε.»
«Το ΣτΕ είναι νομικά υποχρεωμένο να λάβει υπόψη την απάντηση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου στο ερώτημα που έθεσε. Γι’ αυτό το λόγο η απόφαση του ΣτΕ, όταν εκδοθεί, θα ισοδυναμεί, με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο, με ακύρωση του Προεδρικού Διατάγματος 187/2011 που καθορίζει το καθεστώς προστασίας του Υμηττού.»
Ένα χρόνο αργότερα (8.10.2016) η «Καθημερινή» γράφει:
«Σε αγώνα δρόμου προκειμένου να προλάβουν την ακύρωση του προεδρικού διατάγματος από το Συμβούλιο της Επικρατείας έχουν αποδυθεί οι υπηρεσίες του υπουργείου Περιβάλλοντος.»
«Σύμφωνα με την κρίση του Ευρωδικαστηρίου, το ΣτΕ πρέπει να προχωρήσει στην ακύρωση του πλαισίου προστασίας του 2011 και να επαναφέρει σε ισχύ το παλαιότερο, του 1978.»
«Το υπουργείο Περιβάλλοντος … προσπαθεί να “κλείσει” τη θεσμική εκκρεμότητα, αναθέτοντας σε τεχνικό σύμβουλο την εκπόνηση της στρατηγικής μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΣΜΠΕ). Το υπουργείο ελπίζει ότι αν μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσης έχει θέσει σε δημόσια διαβούλευση την ΣΜΠΕ, τότε αυτό θα επηρεάσει την τελική απόφαση του ΣτΕ…»
Πριν σχολιάσουμε τις προσπάθειες που κάνει το υπουργείο στο παρά πέντε για να σώσει το προεδρικό διάταγμα αλλά και αν το σημερινό καθεστώς προστασίας του Υμηττού είναι επαρκές, να σταθούμε λίγο στο ερώτημα: από ποιόν κινδυνεύει ο Υμηττός;
Από ποιόν κινδυνεύει ο Υμηττός;
Και πάλι, το άρθρο της «Καθημερινής» δίνει μια πρώτη εικόνα:
«Το διάταγμα του 2011 είναι ακραίο [..] Δεν μπορεί η Α΄ ζώνη να επεκταθεί έως τα όρια του σχεδίου πόλης, δεν μπορεί να μας απαγορεύουν να κάνουμε νέα νεκροταφεία, όταν δεν έχουμε χώρο στα υφιστάμενα.»
Τα παραπάνω λόγια ανήκουν στο Δήμαρχο Ηλιούπολης, Βασίλη Βαλασόπουλο, ο οποίος είναι (τι ειρωνεία!) και πρόεδρος του Συνδέσμου Προστασίας και Ανάπτυξης Υμηττού (ΣΠΑΥ).
Ο κ. Βαλασόπουλος θέλει, μεταξύ άλλων, να επεκτείνει το νεκροταφείο του Δήμου Ηλιούπολης προς το βουνό. Το σημερινό καθεστώς προστασίας το απαγορεύει και γι’ αυτό ο κ. Βαλασόπουλος, χαρακτηρίζει το καθεστώς προστασίας «ακραίο»!
Εκτός από τις επιδιώξεις των εκάστοτε Δημάρχων (πολλοί από τους οποίους προσέβαλαν το καθεστώς προστασίας του Υμηττού στο ΣτΕ), ιδιώτες και Εκκλησία διεκδικούν περισσότερα από 28.000 στρ. του Υμηττού Π.χ. η οικογένεια Νάστου διεκδικεί 12.500στρ. στην Ηλιούπολη, την Αργυρούπολη και τον Άλιμο, ενώ η Εκκλησία διεκδικεί 14.000 στρ. ανασύροντας «τίτλους ιδιοκτησίας» από την εποχή της Οθωμανικής αυτοκρατορίας!
Επιπλέον χιλιάδες αυθαίρετα (κυριολεκτικά χιλιάδες) που χτίστηκαν τα προηγούμενα χρόνια και δεκαετίες με ψεύτικες άδειες αναψυκτηρίων, αθλητικών εγκαταστάσεων κλπ (κυρίως από την πλευρά της Βάρης, του Κορωπίου κλπ) περιμένουν την ευκαιρία να νομιμοποιηθούν.
Έχοντας στο νου τα παραπάνω δεδομένα καταλαβαίνει κανείς ότι πολλές από τις φωτιές που μπαίνουν κάθε χρόνο στον Υμηττό (πολλές από αυτές μάλιστα στο ίδιο σημείο) δεν είναι από… αμέλεια, αλλά πρόκειται για εμπρησμούς που έχουν ως στόχο τμήματα του βουνού να χάσουν το δασικό τους χαρακτήρα και να μειωθούν οι αντιστάσεις στο μέλλον για την τσιμεντοποίησή τους.
Στο παρά πέντε…
Η κυβέρνηση γνώριζε εδώ και ένα χρόνο την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου! Κι’ όμως, ένα μήνα πριν την εκδίκαση της υπόθεσης στο ΣτΕ , δεν έχει ετοιμάσει ούτε τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων που χρειάζεται για να ενισχύσει το ισχύον Προεδρικό Διάταγμα 187/2011, ούτε βέβαια νέο Προεδρικό Διάταγμα που να μπορεί να αντικαταστήσει αμέσως το παλιό, εάν το ΣτΕ αποφασίσει να το ακυρώσει.
Κίνδυνοι ελλοχεύουν ακόμα κι’ αν το ΣτΕ δεν ακυρώσει το ισχύον ΠΔ
Πρέπει όμως να αναφερθεί ότι ακόμα κι’ αν η κυβέρνηση προλάβει να ετοιμάσει μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων για το ισχύον Προεδρικό Διάταγμα και (σαν συνέπεια) το ΣτΕ δεν το ακυρώσει, και πάλι ελλοχεύουν κίνδυνοι.
«Σύμφωνα με τη διεύθυνση Μητροπολιτικού Σχεδιασμού του υπουργείου που χειρίζεται το ζήτημα, μετά την έγκριση της ΣΜΠΕ (στρατηγικής μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων) το πλαίσιο προστασίας του Υμηττού θα αναθεωρηθεί υποχρεωτικά, προκειμένου να προστεθούν οι ακριβείς συντεταγμένες των ζωνών προστασίας και κάποιες δευτερευούσης σημασίας διορθώσεις.» [2]
Το ΠΔ για την προστασία του Υμηττού θέσπιζε 5 ζώνες με διαφορετικό βαθμό προστασίας η κάθε μία (π.χ. η Α ζώνη ήταν απόλυτης προστασίας, στη Β ζώνη επιτρεπόταν να υπάρχουν αθλητικές εγκαταστάσεις, ιδιωτικά εκπαιδευτήρια κλπ).
Το βασικό ερώτημα που τίθεται όσον αφορά την «αναθεώρηση» των συντεταγμένων των ζωνών προστασίας είναι το ακόλουθο: Θα αναθεωρηθούν με γνώμονα την μεγαλύτερη δυνατή προστασία του ορεινού οικοσυστήματος ή θα αποτελέσει αυτή η αναθεώρηση την κερκόπορτα για να ικανοποιηθούν τα αιτήματα του κ. Βαλασόπουλου και των επίδοξων καταπατητών του Υμηττού;
Παράγοντες του Υπουργείου Περιβάλλοντος ανέφεραν στο «Βήμα» (2/10/2016) ότι η αναθεώρηση των συντεταγμένων των ζωνών προστασίας του Υμηττού «δεν αναμένεται να αλλάξει [το ΠΔ] στα βασικά του σημεία».
Ωστόσο η πολιτική του Υπουργείου Περιβάλλοντος (και της κυβέρνησης συνολικά) μέχρι σήμερα δείχνει πως δεν μπορούμε να εφησυχάζουμε. Αντιθέτως πρέπει να παρακολουθούμε στενά τις εξελίξεις και να είμαστε έτοιμοι να μπούμε στη μάχη ενάντια σε οποιαδήποτε απόφαση αποδυναμώνει το καθεστώς προστασίας του Υμηττού.
Διεκδικούμε & Αγωνιζόμαστε για ένα αυστηρότερο καθεστώς προστασίας στον Υμηττό
- Εάν το ΣτΕ εκδώσει απόφαση ακύρωσης του ισχύοντος ΠΔ για την προστασία του Υμηττού απαιτούμε την αναστολή έκδοσης οικοδομικών αδειών, την αναστολή επέκτασης υφιστάμενων οικοδομών και την αναστολή οποιασδήποτε δραστηριότητας στον Υμηττό, μέχρι να ψηφιστεί νέο ΠΔ.
- Αν το ΣτΕ δεν ακυρώσει το ισχύον ΠΔ, η κυβέρνηση οφείλει να δεσμευτεί πως δεν θα μειωθεί το σημερινό καθεστώς προστασίας του Υμηττού (ή τμήματος αυτού) στην πράξη, μέσω της αναθεώρησης των ζωνών προστασίας που θα επιφέρει η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων.
- Σε κάθε περίπτωση διεκδικούμε και παλεύουμε να εκδοθεί άμεσα νέο ΠΔ που να θωρακίζει το καθεστώς προστασίας του Υμηττού (έχοντας εκπονήσει προηγουμένως και την απαιτούμενη στρατηγική περιβαλλοντική εκτίμηση της Οδηγίας 2001/42) και να το αυστηροποιεί επεκτείνοντας την Α’ Ζώνη «απόλυτης προστασίας», μην επιτρέποντας την λειτουργία νέων ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων και βοηθητικών αθλητικών εγκαταστάσεων στη Β’ Ζώνη, επιβάλλοντας την απομάκρυνση όλων των στρατοπέδων, κ.α.
- Παλεύουμε επίσης για τη δημιουργία του Μητροπολιτικού Πάρκου Γουδί – Ιλισσίων που προβλέπεται στο ισχύον ΠΔ, αλλά δεν έγινε ποτέ μέχρι σήμερα πράξη, και για την άμεση απομάκρυνση όλων των ασύμβατων λειτουργιών από το χώρο όπως π.χ. τα γραφεία της ΕΠΟ, το πρώην ολυμπιακό γήπεδο μπάντμιντον, τους παράνομους δρόμους κ.α.
- Να κατεδαφιστούν τα αυθαίρετα στον Υμηττό
- Να λειτουργήσει επιτέλους το δασαρχείο – «φάντασμα» Υμηττού που ψηφίστηκε το 2010 (ΦΕΚ 228Α/27.12.2010) αλλά η απόφαση έμεινε στα χαρτιά.
- Να αυξηθούν τα κονδύλια που κατευθύνονται στην πυροσβεστική και στη δασική υπηρεσία, να γίνουν προσλήψεις αντίστοιχες με τις πραγματικές ανάγκες καθώς και να ενισχυθούν με περισσότερα μέσα οι (πραγματικά) εθελοντικές ομάδες που δραστηριοποιούνται γύρω από τον Υμηττό.
Υ.Γ.
Το θέμα του καθεστώτος προστασίας του Υμηττού, συζητήθηκε και στο Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Ζωγράφου στις 8/10/2015 (μετά την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου). Η Ειρήνη Πλουμπίδη, δημοτική σύμβουλος που εκπροσωπούσε το Ξεκίνημα Ζωγράφου στο Δημοτικό Συμβούλιο [3] έθεσε στην τοποθέτησή της το ζήτημα όπως το περιγράφουμε παραπάνω.
Ωστόσο τόσο η Διοίκηση του Δήμου όσο και η αντιπολίτευση ήταν «καθησυχαστικοί»…
Η Δήμαρχος κ. Καφατσάκη δήλωνε πως είχε μιλήσει με τον Υπουργό Περιβάλλοντος κ. Τσιρώνη και πως την είχε ενημερώσει ότι θα ετοιμαστεί Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων μέχρι το Μάη (…που μας πέρασε), οπότε θα έκλεινε το ζήτημα…
Ο κ. Αγγελόπουλος (ΝΔ) και αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Προστασίας και Ανάπτυξης του Υμηττού (αυτού που ο Βαλασόπουλος είναι πρόεδρος) δήλωσε ότι «εν έτη 2015 κανείς δεν μπορεί να χτίσει στον Υμηττό» και εξηγούσε πως οι φόβοι για το μέλλον του Υμηττού είναι αβάσιμοι…
