Του Πάρη Μακρίδη
Η κυβέρνηση έχει μπει για τα καλά στη μνημονιακή τροχιά, εφαρμόζοντας με βήμα ταχύ όλες τις απαιτήσεις των δανειστών. Από την υπογραφή του 3ου Μνημονίου και μετά εφαρμόζονται μέτρα που πλήττουν ακόμα περισσότερο το βιοτικό επίπεδο των λαϊκών στρωμάτων.
Η αρχή έχει ήδη γίνει. Το προηγούμενο διάστημα έχουν περάσει:
- Η αύξηση του ΦΠΑ σε είδη λαϊκής κατανάλωσης. Σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), η αύξηση αυτή θα επιβαρύνει τα νοικοκυριά κατά 157 € ετησίως, ενώ είναι χαρακτηριστικό ότι, πλέον, η αξία των προϊόντων με ΦΠΑ 23% αντιπροσωπεύει το 43% της συνολικής αξίας των αγορών που κάνουν τα ελληνικά νοικοκυριά σε τρόφιμα [1].
- Η αύξηση των εισφορών υγειονομικής περίθαλψης, οι οποίες αυξήθηκαν από 4% σε 6% στις κύριες συντάξεις και από το 0% στο 6% στις επικουρικές. Το τρίμηνο Σεπτέμβρη – Νοέμβρη μάλιστα θα υπάρξει αναδρομική κράτηση για τους μήνες Ιούλη και Αύγουστο. Έτσι λοιπόν «μια κύρια σύνταξη της τάξης των 800 ευρώ μεικτά θα μειωθεί κατά 15 ευρώ τον Σεπτέμβριο αλλά κατά 27 ευρώ το τρίμηνο Οκτωβρίου – Δεκεμβρίου» [2].
- Η μείωση της κατώτατης σύνταξης στα 392,7 € από 486 € [3].
- Η αύξηση του ΦΠΑ στα νησιά, ο αυξημένος Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης στο αγροτικό πετρέλαιο και ο διπλασιασμός προκαταβολής φόρου για τους αγρότες.
Αυτά βέβαια ήταν η αρχή. Η συνέχεια έρχεται την Παρασκευή, όταν και ψηφίζεται το νέο πολυνομοσχέδιο της κυβέρνησης, στο οποίο συμπεριλαμβάνονται τα μέτρα που αποτελούν προϋπόθεση για την εκταμίευση της δόσης των 2 δισ. €. Τα μέτρα αυτά αποτελούν το πρώτο «πακέτο» εφαρμογής του 3ου Μνημονίου και έρχονται να προστεθούν στα παραπάνω αλλά και στα επόμενα.
Τι προβλέπει το πολυνομοσχέδιο για 100 δόσεις…
Αρχικά, σημαντικές αλλαγές θα υπάρξουν στη ρύθμιση των 100 δόσεων, την οποία θα χάνουν όσοι δεν καταβάλουν εμπρόθεσμα τις τρέχουσες οφειλές τους. Έτσι λοιπόν, αν δεν πληρώνεις έγκαιρα όσα χρωστάς τότε δεν θα μπορείς να ξεπληρώνεις με ευνοϊκούς όρους τα παλιότερά σου χρέη. Επίσης, στο πολυνομοσχέδιο αναφέρεται η εξής τροποποίηση στο νόμο των 100 δόσεων: «να μειώνει τη διάρκεια της ήδη χορηγηθείσας ρύθμισης εάν ο οφειλέτης έχει τη δυνατότητα σύμφωνα με τα οικονομικά του δεδομένα να πληρώνει την οφειλή του σε λιγότερες δόσεις από τις αρχικά χορηγηθείσες, οποτεδήποτε καθ΄όλη τη διάρκεια της ρύθμισης» (άρθρο 5, παρ. 2). Αυτό σημαίνει ότι για όσους κριθεί ότι έχουν οικονομική δυνατότητα (δεν υπάρχουν τα κριτήρια για το ποιοι είναι αυτοί) οι δόσεις αποπληρωμής θα μειώνονται και φυσικά το ποσό θα αυξάνεται [4]. Αν συνυπολογίσουμε ότι στη ρύθμιση, επί της ουσίας, δεν έχουν ενταχθεί οι μεγαλοοφειλέτες [5] και ότι η συντριπτική πλειοψηφία όσων ευνοήθηκαν ήταν φτωχά λαϊκά στρώματα, η αλλαγή αυτή θα προκαλέσει σημαντική επιβάρυνση για μεγάλο μέρος τους.
… το ασφαλιστικό…
Αλλαγές προβλέπονται και στο ασφαλιστικό του Δημοσίου με την αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης στα 67 χρόνια και στα 62 με 40 χρόνια ασφάλισης. Για όσους βγαίνουν πρόωρα στη σύνταξη, προβλέπεται μείωση της (ήδη μειωμένης) σύνταξής τους κατά 10% μέχρι να φτάσουν στο νέο, «κανονικό» όριο συνταξιοδότησης. Επιπλέον: «καταργούνται ευνοϊκές ασφαλιστικές και συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις για τους ανασφάλιστους υπερήλικες του ΟΓΑ (επαναχορήγηση σύνταξης 260€), η δυνατότητα συμψηφισμού οφειλών – συντάξεων, η επιλογή χαμηλότερων ασφαλίστρων για δικηγόρους, μηχανικούς, γιατρούς, η συνταξιοδότηση μητέρων με ανήλικα στον ΗΣΑΠ και των ναυτικών από το επικουρικό χωρίς τα αυξημένα ηλικιακά όρια, το “πάγωμα” της λήψης αναγκαστικών μέτρων έως τα τέλη του 2017 για ναυπηγοεπισκευαστικές επιχειρήσεις που δεν έχουν νέες οφειλές κ.α» [6]. Τέλος, καταργείται η δυνατότητα του ΑΚΑΓΕ (Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης ΓΕνεών, το οποίο χρηματοδοτείται από κρατήσεις στις επικουρικές συντάξεις) να έχει το ρόλο για τον οποίο δημιουργήθηκε: δηλαδή να χρηματοδοτεί τα ελλείμματα των επικουρικών ταμείων. Έτσι, στην περίπτωση ελλειμμάτων και αφού δεν θα υπάρχει τρόπος αντιμετώπισής τους, η μείωση των συντάξεων θα είναι «μονόδρομος». Να σημειώσουμε ότι τα τελευταία είχαν νομοθετηθεί από την κυβέρνηση κατά τη διάρκεια της πρώτης της θητείας και πλέον αλλάζουν, σύμφωνα άλλωστε και με τις απαιτήσεις των δανειστών.
… τις συγκοινωνίες…
Το πολυνομοσχέδιο ασχολείται και με τον ΟΑΣΑ, επιδιώκοντας την «αναδιοργάνωσή» του. Βέβαια το σχέδιό της δεν έχει δοθεί ακόμα στη δημοσιότητα, παρά το γεγονός ότι ψηφίζεται σε δύο μέρες! Άλλωστε, οι πρόσφατες δηλώσεις του υπ. Μεταφορών Χ. Σπίρτζη για αυξήσεις 10% στα εισιτήρια των ΜΜΜ δεν αφήνουν πολλά περιθώρια παρεξήγησης [7]. Έτσι δεν είναι παράλογο λοιπόν να συμπεραίνουμε ότι το σχέδιο για τον ΟΑΣΑ δεν θα κινείται σε μια κατεύθυνση ενίσχυσης της κοινωνικής πολιτικής του οργανισμού.
… τον ΕΝΦΙΑ
Ο ΕΝΦΙΑ παραμένει, όπως και ο εισπρακτικός στόχος των 2,65 δισ. €. Υπάρχει όμως μια αλλαγή, όχι όμως προς την κατεύθυνση ελάφρυνσης των λαϊκών στρωμάτων από τα βάρη του. Σύμφωνα με το πολυνομοσχέδιο μειώνεται από τα 5 € στο 1 € το όριο του ποσού για τον ΕΝΦΙΑ που δεν θα αναζητείται από το Δημόσιο για είσπραξη. Οποιοδήποτε ποσό άνω του 1 € θα πρέπει να καταβάλλεται στην εφορία, διαφορετικά θα καταστεί ληξιπρόθεσμο και οι φορολογούμενοι θα επιβαρυνθούν με τόκους εκπρόθεσμης καταβολής…
Οι ιδιωτικοποιήσεις προχωράνε με δωράκια
Είναι γνωστό ότι η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να ξεπουλήσει τα πάντα. Ήδη οι διαδικασίες για την πώληση του ΟΛΠ εξελίσσονται, ενώ σειρά θα πάρει κάθε σπιθαμή δημόσιας περιουσίας [8]. Στο πολυνομοσχέδιο διευκολύνονται οι επίδοξοι αγοραστές, αφού θα παραλαμβάνουν «καθαρό» από «περιττές» επιβαρύνσεις ό,τι αγοράσουν, καθιστώντας το πανέτοιμο για να αυξήσει την κερδοφορία τους. Συγκεκριμένα, τα ακίνητα του ΤΑΙΠΕΔ απαλλάσσονται από τέλη και εισφορές (άρθρο 10, παρ.1) και διαγράφονται τα χρέη της ΤΡΑΙΝΟΣΕ προς τον ΟΣΕ.
Δεν είναι το τέλος
Πρέπει να σημειώσουμε ότι τα μέτρα αυτά δεν είναι το τέλος του δρόμου. Για παράδειγμα, πρόσφατη εγκύκλιος της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων θέτει σε εφαρμογή τη μείωση του ακατάσχετου ορίου για μισθούς και συντάξεις από 1.500 € σε 1.000 € [9]. Σύμφωνα άλλωστε με την απόφαση της ομάδας εργασίας του Eurogroup, θα χρειαστεί και ένα νέο, άμεσο πακέτο μέτρων το οποίο θα πρέπει να ψηφιστεί μέχρι τις αρχές Νοέμβρη έτσι ώστε να εκταμιευτεί η επόμενη δόση του 1 δισ. € [10].
Ας μην ξεχνάμε ότι το Μνημόνιο που υπέγραψε η κυβέρνηση έχει τριετή διάρκεια, οπότε πολλές τέτοιες διαδικασίες θα ακολουθήσουν και θα αφορούν τις ομαδικές απολύσεις, συνολικές περικοπές στο συνταξιοδοτικό, την αύξηση της προκαταβολής φόρου στους ελεύθερους επαγγελματίες, την αύξηση φόρου εισοδήματος των αγροτών, τους πλειστηριασμούς, την ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών κ.α.
Η Αριστερά και το εργατικό κίνημα οφείλουν να βρεθούν στην πρώτη γραμμή και να οργανώσουν την πάλη ενάντια σε αυτά τα μέτρα, όπως και ενάντια στην κυβέρνηση του Τσίπρα.
