Σαν σήμερα, στις 30 Ιούνη του 1934 ο Χίτλερ ξεκίνησε την εκκαθάριση στο εσωτερικό του Ναζιστικού Κόμματος που έμεινε γνωστή ως η Νύχτα των Μεγάλων Μαχαιριών. Με αφορμή αυτή την επέτειο αναδημοσιεύουμε παλιότερο άρθρο του σ. Γιώργου Λυγουριώτη.
Το Σάββατο της 30ης Ιούνη του 1934 στη Γερμανία, ξεκινάει ένα μεγάλο ξεκαθάρισμα μέσα στις γραμμές των Ναζί, το οποίο κράτησε τρεις μέρες. Με εντολή του Χίτλερ θα αφανιστεί ολόκληρη η ηγεσία της παραστρατιωτικής οργάνωσης του κόμματος, SturmΑbteilung (SA). Θα μείνει στην ιστορία ως η Νύχτα των Μεγάλων Μαχαιριών.
Η αφορμή για αυτό το ξεκαθάρισμα ήταν οι υποψίες του ίδιου του Φύρερ για ένα πιθανό πραξικόπημα εναντίον του, από τον αρχηγό των SA, Ερνστ Ρεμ.
Από τις αρχές του ’30 το Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα (Ναζί) είχε δημιουργήσει δυο ένοπλα τμήματα που δρούσαν σαν παραστρατιωτικές οργανώσεις. Τα τάγματα εφόδου SA (SturmΑbteilung) και τα τάγματα προστασίας SS (SchutzStaffel). Τα SS δημιουργήθηκαν με σκοπό να αποτελούν την φρουρά του Χίτλερ και άλλων ηγετικών στελεχών των Ναζί.
Τα SA, με περίπου 4 εκατομμύρια μέλη, αποτέλεσαν ένα τεράστιο μηχανισμό βοήθειας για την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία καθώς δρούσαν ενάντια στους πολιτικούς αντιπάλους του Φύρερ, που δεν ήταν άλλοι από τους συνδικαλιστές, τους κομμουνιστές και τους σοσιαλδημοκράτες.
Με τον καιρό, η δράση και η πολιτική επιρροή των SA άρχισε να ξεφεύγει από τον έλεγχο της ηγεσίας του κόμματος και του Χίτλερ.
Τα SA, σε αντίθεση με τα SS, στελεχώθηκαν κυρίως από τις φτωχές μάζες , καθώς το 85% των μελών προερχόταν από τα λαϊκά-εργατικά στρώματα. Έτσι, οι ίδιοι υπηρετώντας τον εθνικοσοσιαλισμό, θεωρούσαν ότι αφού θα τελείωναν με την «εθνική» επανάσταση, στην συνέχεια θα ακολουθούσε η σοσιαλιστική επανάσταση που θα στρεφόταν ενάντια στο μεγάλο κεφάλαιο. Ενώ ταυτόχρονα, ζητούσαν τα SA να μετατραπούν στη ραχοκοκαλιά του γερμανικού στρατού.
Πιέσεις από την άρχουσα τάξη
Η άρχουσα τάξη και οι βιομήχανοι άρχισαν να πιέζουν τον Χίτλερ ώστε να δώσει ένα τέλος στην ασύδοτη δράση των SA αλλά κυρίως να δώσει ένα τέλος στις βλέψεις που είχαν για μια «κοινωνική» επανάσταση εναντίον τους. Διαφορετικά, απειλούσαν, θα κήρυτταν στρατιωτικό νόμο και θα αναλάμβανε την εξουσία ο στρατός.
Τον Φλεβάρη του ’34, σε μια συνάντηση στην οποία συμμετείχαν ηγέτες των SA και του στρατού, ο Χίτλερ ξεκαθάρισε στον Ρεμ ότι τα SA δεν θα γίνουν στρατιωτική δύναμη. Ενώ ο Ρεμ αρχικά συμφώνησε σε αυτή τη πρόταση, η εμμονή του στο να κάνει δημόσιες δηλώσεις υπέρ μιας Δεύτερης Επανάστασης (η πρώτη ήταν η ναζιστική κατάληψη της εξουσίας στις αρχές του ’33) δημιουργούσε σύγχυση και αγωνία στην γερμανική άρχουσα τάξη.
«Ο Χίτλερ είναι προδότης…»
Ενδεικτική ήταν και η ανακοίνωση του Ρεμ στα μέλη των SA αμέσως μετά τη συνάντηση
«Δεν έχω την παραμικρή πρόθεση να διατηρήσω αυτή τη συμφωνία. Ο Χίτλερ είναι προδότης και τουλάχιστον πρέπει να φύγει… Αν δεν μπορούμε να προχωρήσουμε μαζί του, θα το κάνουμε χωρίς αυτόν»
Στις 4 Ιούνη ο Ρεμ και ο Χίτλερ πραγματοποίησαν μια 5ωρη συνάντηση. Λίγο αργότερα ανακοίνωσε ότι παίρνει άδεια ασθενείας, ενώ τα τάγματα των SA έβγαιναν σε άδεια για ολόκληρο τον Ιούλη.
Στις 28 Ιούνη σε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ρεμ, ο Χίτλερ κάλεσε σε συνέδριο την ηγεσία των SA για τις 30 Ιούνη σ’ ένα ξενοδοχείο στο Μπαντ Βίσε, κοντά στο Μόναχο.
Συλλήψεις και εν ψυχρώ εκτελέσεις
Με την βοήθεια των SS συνελήφθησαν οι ηγέτες των SA τους οποίους και μετέφεραν σε μια φυλακή έξω από το Μόναχο και στη συνέχεια τους εκτέλεσαν. Ταυτόχρονα δίνει την έγκριση προκειμένου να κυνηγηθούν και να εκτελεστούν κι άλλα μέλη των SA.
Ο Χίτλερ εκμεταλλεύτηκε αυτή την κατάσταση και με την τακτική «μ΄ ένα σμπάρο, δυο τρυγόνια» κατάφερε να εξουδετερώσει κι άλλους πολιτικούς του αντιπάλους που δεν είχαν καμία εμπλοκή με τα SA, όπως: τον πρώην πρωθυπουργό της Βαυαρίας, φον Καρ που εμπόδισε το πραξικόπημα του Χίτλερ στην μπυραρία, τον στρατηγό φον Σλάιχερ, τον Γκρέγκορ Στράσερ ηγετικό στέλεχος του Ναζιστικού κόμματος και εσωκομματικό αντίπαλο του Χίτλερ κ.α.
«… ο ανώτατος δικαστής του Γερμανικού λαού»
Αμέσως μετά την εκκαθάριση ο Χίτλερ έλαβε ένα συγχαρητήριο τηλεγράφημα από τον Πρόεδρο της Γερμανίας, Χίντενμπουργκ, για την αποφασιστική του δράση.
Στις 13 Ιουλίου σε ομιλία του στο Ράιχσταγκ δήλωσε:
«Αν κάποιος με κατακρίνει και ρωτά γιατί δεν έφτασα στα κανονικά δικαστήρια, τότε το μόνο που μπορώ να πω είναι αυτό: Αυτή τη στιγμή ήμουν υπεύθυνος για τη μοίρα του γερμανικού λαού και ως εκ τούτου έγινα ο ανώτατος δικαστής του γερμανικού λαού.»
Ο ακριβής αριθμός των νεκρών δεν έχει ανακοινωθεί επίσημα. Ο Χίτλερ παραδέχτηκε ότι υπήρξαν 76 νεκροί, αλλά ο πραγματικός αριθμός φτάνει τους 250 και παραπάνω.
Τα γεγονότα της 30ης Ιούνη του 1934 δεν είχαν να κάνουν με ένα απλό ξεκαθάρισμα μέσα στον πυρήνα του ναζιστικού κόμματος. Ο Χίτλερ με αυτές τις εσωτερικές εκκαθαρίσεις έστελνε κι ένα μήνυμα προς τους «ιδεολόγους» του κόμματος, ότι έχει ξεμπερδέψει για τα καλά με το πρόγραμμα και με την κοινωνική επανάσταση που αφελώς προσδοκούσαν ότι θα ακολουθήσει.
Η Νύχτα των Μεγάλων Μαχαιριών δείχνει ότι ο Χίτλερ ήταν το «πιστό σκυλί» της άρχουσας τάξης και του μεγάλου κεφαλαίου εισακούγοντας στις εντολές τους προκειμένου να τους κάνει να τον εμπιστευτούν, διασφαλίζοντας τα συμφέροντά τους έτσι ώστε αυτοί με τη σειρά τους να υποστηρίζουν τα σχέδιά του.
Έτσι, άνοιξε ο δρόμος της ολοκληρωτικής εγκαθίδρυσης του Χίτλερ και του Ναζισμού. Τα κανόνια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ηχούσαν όλο και πιο κοντά.
