Σαν σήμερα, 3/12 του 1944, λίγο μετά την απελευθέρωση της Αθήνας από τα γερμανικά στρατεύματα, ξεκίνησαν οι συγκρούσεις ανάμεσα στον ΕΛΑΣ από τη μία και την αστυνομία, το βρετανικό στρατό και τις ακροδεξιές συμμορίες των συνεργατών των ναζί από την άλλη, που έμειναν γνωστές ως «Δεκεμβριανά». Περίπου ένα μήνα αργότερα, ο ΕΛΑΣ ηττημένος, αναγκάζεται να εγκαταλείψει την Αθήνα. Το παρακάτω κείμενο είναι απόσπασμα άρθρου της Μαρίας Καπαράκη για την Κατοχή και την Εθνική Αντίσταση.
Στις 12 Οκτώβρη του ’44, τα ναζιστικά στρατεύματα αποχωρούν από την Αθήνα και οι δρόμοι της Αθήνας γεμίζουν για μέρες από χαρούμενα πλήθη, σε τεράστιες διαδηλώσεις του ΕΑΜ. Όμως, στους αντάρτες του ΕΛΑΣ απαγορεύεται να μπουν στην Αθήνα.
Το Δεκέμβρη του ’44, ο λαός πεινούσε και δυστυχούσε. Ο πληθωρισμός κάλπαζε, οι τιμές των τροφίμων ήταν απλησίαστες, οι μαυραγορίτες εξακολουθούσαν να πλουτίζουν και οι δοσίλογοι έμεναν ατιμώρητοι.
Η κυβέρνηση είχε ως μοναδικό μέλημά της τον αφοπλισμό των ανταρτών, τη διάλυση του ΕΛΑΣ και την αποκατάσταση του αστικού μηχανισμού. Την 1η Δεκέμβρη του ’44 ο στρατηγός Σκόμπυ (που ήταν πλέον και διοικητής του ΕΛΑΣ) στέλνει τελεσίγραφο στον ΕΛΑΣ: «Παραδώστε τα όπλα σας και φύγετε από την Αθήνα πριν τις 10 Δεκεμβρίου».
Τα στελέχη της κυβέρνησης διχάζονται και ακολουθεί η παραίτηση των υπουργών του ΕΑΜ στις 2 Δεκέμβρη. Το ΚΚΕ και το ΕΑΜ απαντούν με γενική απεργία και τεράστια ειρηνική διαδήλωση την Κυριακή 3 Δεκέμβρη, στην οποία η αστυνομία ανοίγει πυρ. Σκοτώνονται 28 άτομα και τραυματίζονται 150. Την επόμενη μέρα το ΚΚΕ ξανακαλεί σε γενική απεργία. Οι μαρτυρίες λένε για 400 ίσως και 500 χιλιάδες κόσμο στους δρόμους. Στην επιστροφή της πορείας από την κηδεία των νεκρών της προηγούμενης μέρας αρχίζουν ξανά πυκνοί πυροβολισμοί εναντίον του πλήθους, κυρίως από μέλη της ακροδεξιάς οργάνωσης «Χ» και δοσίλογους. Ο απολογισμός είναι 100 νεκροί και τραυματίες.
Τις επόμενες εβδομάδες η Αθήνα και ο Πειραιάς μετατράπηκαν σε πεδίο μάχης. Έφεδροι του ΕΛΑΣ, γυναίκες και νέοι στήνουν οδοφράγματα στους δρόμους της πόλης και συγκρούονται με τανκς και αεροπλάνα του βρετανικού στρατού, αλλά και με τις συμμορίες των δοσίλογων.
Ύστερα από 33 μέρες οδομαχιών οι αντάρτες αναγκάζονται να αποχωρήσουν. Ο ΕΛΑΣ εγκαταλείπει την Αθήνα ηττημένος, αν και εξακολουθεί να κυριαρχεί στα 4/5 της χώρας. Νικήθηκε γιατί η ηγεσία του ΚΚΕ έκανε μέχρι τελευταία στιγμή ότι περνούσε από το χέρι της για να ηττηθεί το επαναστατικό κίνημα, πολιτικά και στρατιωτικά. Το πιο χαρακτηριστικό είναι ότι όλος ο μάχιμος ΕΛΑΣ και ο Βελουχιώτης είχαν απομακρυνθεί στην Ήπειρο, σε δευτερεύουσας σημασίας επιχειρήσεις, και τους είχε απαγορευτεί η είσοδος στην Αθήνα.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ:
