Του Ανδρέα Παγιάτσου
Μπορεί το 2014 να είναι μια χρονιά ανατροπής; Μια χρονιά που να στείλει την κυβερνητική συμμορία και τους Τροϊκανούς από εκεί που ήρθανε; Οι ήττες των προηγούμενων χρόνων, η συσσωρευμένη κούραση και το αδιέξοδο στο οποίο βρίσκονται εκατομμύρια εργαζομένων τους οδηγούν συχνά σε απαισιόδοξα συμπεράσματα για την επόμενη περίοδο. Κάτι τέτοιο όμως θα ήταν λάθος. Πρώτον γιατί δεν έχουμε επιλογή από το να συνεχίσουμε την αντίσταση. Δεύτερο γιατί παρά τις ήττες και την κούραση του κινήματος, οι δυνατότητες είναι υπαρκτές.
***
Χρειάζεται να ξεκινήσουμε από τα γενικά χαρακτηριστικά της εποχής που ζούμε – όχι μόνο σε ελληνικό αλλά σε διεθνές επίπεδο.
Το πρώτο και σημαντικότερο είναι ότι η κρίση του συστήματος, η μεγαλύτερη κρίση του καπιταλισμού από το 1929, συνεχίζεται αδιάλειπτα. Το 2013 όπως και το 2012 ήταν χρόνια ύφεσης ή στασιμότητας για τους «ανεπτυγμένους» (ΗΠΑ, ΕΕ και Ιαπωνία) ενώ οι «αναδυόμενοι» (Κίνα, Ρωσία, Βραζιλία, Ινδία, κλπ) είχαν μεγάλη μείωση στους ρυθμούς μεγέθυνσης των οικονομιών τους. Παντού αυξάνεται η ανεργία, η ανισότητα, η εξαθλίωση. Το σύστημα δεν έχει τρόπο να βγάλει τις οικονομίες απ’ το αδιέξοδο, ούτε να δώσει λύσεις σε κανένα από τα τεράστια κοινωνικά προβλήματα που έχει δημιουργήσει και αναπαράγει.
Κι αυτό με την σειρά του γεννά αγώνες, κοινωνικές εκρήξεις και επαναστάσεις. Οι πρόσφατες, στη διάρκεια του 2013, εκρήξεις στην Τουρκία, τη Βραζιλία και την Αργεντινή δείχνουν πως οι αραβικές επαναστάσεις του 2011 δεν ήταν ένα τυχαίο συμβάν αλλά, αντίθετα, συστατικό στοιχείο της εποχής που ζούμε. Ο δε ευρωπαϊκός Νότος συνεχίζει να ζει στο ρυθμό των μεγάλων απεργιακών και κοινωνικών κινημάτων.
***
Αυτές οι εξελίξεις γεννούν νέα πολιτικά φαινόμενα, που ήταν αδιανόητα μέχρι πριν από μερικά χρόνια.
Ένα από τα πιο σημαντικά στοιχεία της περιόδου είναι ότι το πολιτικό κενό στο χώρο της Αριστεράς αρχίζουν να το καλύπτουν δυνάμεις που εντάσσονται στο χώρο του επαναστατικού μαρξισμού.
Το πιο μεγάλο, πρόσφατο παράδειγμα είναι η ιστορική επιτυχία της «Σοσιαλιστικής Εναλλακτικής» στις ΗΠΑ (αδελφής οργάνωσης του «Ξ» και αμερικάνικου τμήματος της CWI). Στις τοπικές εκλογές του περασμένου φθινοπώρου οι υποψήφιοι της Σ.Ε. πήραν 54% και 42% των ψήφων, αντίστοιχα, στις πόλεις του Σιάτλ και της Μινεάπολης.
Λίγο καιρό πριν, την άνοιξη του 2013, στη Νότια Αφρική, οι ηρωικοί εργάτες στα ορυχεία της πλατίνας και του χρυσού προχώρησαν στην δημιουργία του WASP – ενός νέου κόμματος της Αριστεράς με βαθιές ρίζες στην εργατική τάξη. Επικεφαλής της πρωτοβουλίας αυτής ήταν και πάλι η νοτιοαφρικάνικη οργάνωση της CWI, το «Δημοκρατικό Σοσιαλιστικό Κίνημα» – DSM.
Τέλος, στην Αργεντινή στις γενικές εκλογές του περασμένου Νοέμβρη μια συσπείρωση της επαναστατικής Αριστεράς (με αναφορές στον Τροτσκισμό) πήρε τον εκπληκτικό αριθμό του 1.2 εκατ. ψήφων και εξέλεξε 5 βουλευτές.
Τίποτε απ’ όλα αυτά δεν έγινε τυχαία. Είναι απόδειξη των μεγάλων κοινωνικών και πολιτικών ανατροπών που εγκυμονούνται σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη.
Δεν υπάρχει κανένας λόγος, ή καλύτερα δεν υπάρχει καμία περίπτωση, η Ελλάδα να αποτελέσει εξαίρεση.
***
Το 2014 είναι χρονιά εκλογών, τοπικών και ευρωεκλογών. Η κυβερνητική συμμορία μπορεί να ηττηθεί, να κατατροπωθεί. Ιδιαίτερα στις τοπικές εκλογές η πλειοψηφία των Δήμων μπορεί να περάσει στην Αριστερά! Κάτι τέτοιο θα σημαίνει την αρχή του τέλους της Τροϊκανής διακυβέρνησης.
Μια από τις προϋποθέσεις γι’ αυτό βέβαια είναι τα κόμματα της Αριστεράς να συνεργαστούν μεταξύ τους. Οι δυνάμεις που ζητούν αυτή την συνεργασία μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ και στους χώρους του ΚΚΕ και της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, πρέπει να συντονίσουν τις προσπάθειες τους για την επίτευξη αυτού του στόχου.
Η συνεργασία της Αριστεράς από μόνη της δεν φτάνει βέβαια. Το ζήτημα του προγράμματος είναι κρίσιμο. Όχι μία αλλά πολλές φορές στην ιστορία, κόμματα της Αριστεράς έγιναν στυλοβάτες του συστήματος αντί δυνάμεις ανατροπής του. Πιο πρόσφατο παράδειγμα στη «γειτονιά» μας, το ΑΚΕΛ στην Κύπρο! Οι ανησυχίες ως προς αυτό τον κίνδυνο εντείνονται από τις εξελίξεις στον ΣΥΡΙΖΑ: όσο η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ νιώθει να πλησιάζει την κυβερνητική εξουσία, τόσο περισσότερο νερό βάζει στο κρασί της.
Η Αριστερά χρειάζεται ένα πρόγραμμα ρήξης και ανατροπής. Που να μετατρέπει τους Δήμους σε κάστρα αντίστασης στις μνημονιακές πολιτικές. Που να δηλώνει άρνηση αποπληρωμής του χρέους, ξεκαθαρίζοντας πως δεν θυσιάζει την κοινωνία και τις κατακτήσεις δεκαετιών για χάρη του ευρώ. Που να θέτει επί τάπητος την εθνικοποίηση του τραπεζικού συστήματος και των στρατηγικών τομέων της οικονομίας, ώστε να μπορεί να σχεδιαστεί η παραγωγή με γνώμονα τις ανάγκες του κοινωνικού συνόλου. Και όλα αυτά βέβαια κάτω από συνθήκες εργατικού και κοινωνικού ελέγχου και διαχείρισης έτσι ώστε τα λαϊκά στρώματα να ελέγχουν και να καθορίζουν την πορεία της οικονομίας και της κοινωνίας και όλες τις αποφάσεις που τους αφορούν.
***
«Πολιτική ανατροπή» στις σημερινές συνθήκες σημαίνει ανατροπή των κυβερνώντων και πάλη για μια κυβέρνηση της Αριστεράς. Δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενοι και αγωνιστές του κινήματος αντιμετωπίζουν την προοπτική αυτή με δυσπιστία, μην έχοντας εμπιστοσύνη στην πορεία που θα ακολουθήσει μια κυβέρνηση υπό τον ΣΥΡΙΖΑ.
Όποια κι αν είναι τα όρια μιας αριστερής διακυβέρνησης, με τα δεδομένα που υπάρχουν αυτή την στιγμή, η μάχη για μια κυβέρνηση της Αριστεράς πρέπει να δοθεί με αποφασιστικότητα. Γιατί θα σηματοδοτεί μια ριζική ανατροπή των ταξικών ισοζυγίων στη κοινωνία. Θα επιτρέψει στο μαζικό κίνημα να διεκδικήσει αυτά που έχασε. Θα του επιτρέψει να μπει σε αντεπίθεση απέναντι σ’ αυτούς που έχουν ρημάξει τις ζωές της συντριπτικής πλειοψηφίας μέσα σε 4 μόλις χρόνια. Και τελικά θα επιτρέψει να δοθεί υπό καλύτερους όρους και προϋποθέσεις η μάχη για την Αριστερά που έχει ανάγκη η κοινωνία: ενωτική και δημοκρατική προς τα κινήματα, πραγματικά ριζοσπαστική και πιστή στα σοσιαλιστικά οράματα.
