Δημοσιεύουμε εισήγηση της συντρόφισσας Κατερίνας Κλείτσα στο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης.
Η συζήτηση είχε θέμα: «1968-2018: 50 χρόνια αγώνες για τη γυναικεία απελευθέρωση» και ομιλήτριες ήταν η Ιωάννα Γαϊτάνη εκ μέρους της Αντισεξιστικής ομάδας ΔΕΑ, η Μαρία Ερμείδου εκ μέρους της ΑΡΑΣ, η Δέσποινα Χαραλαμπίδου εκ μέρους της ΛΑΕ και η Κατερίνα Κλείτσα από τις Μαχητικές κι Ελεύθερες και το Ξεκίνημα.
Τα τελευταία χρόνια παρακολουθούμε να αναπτύσσονται πολλά γυναικεία κινήματα σε πολλά διαφορετικά σημεία του κόσμου. Βλέπουμε γυναίκες να αντιστέκονται και να μάχονται για τα δικαιώματά τους, ακόμα και σε χώρες με πολύ σκληρά καθεστώτα. Όπως για παράδειγμα στο Ιράν που γενναίες γυναίκες διεκδικούν την κατάργηση της μαντίλας ή στην Τουρκία που στην φετινή πορεία της 8ης Μάρτη συμμετείχαν χιλιάδες γυναίκες παρά το γεγονός ότι οι διαμαρτυρίες στην Τουρκία είναι συνυφασμένες με την κρατική καταστολή.
ΗΠΑ
Πρόσφατα επίσης είδαμε τις μεγαλειώδεις πορείες των γυναικών την ημέρα της ορκωμοσίας του Τραμπ στις ΗΠΑ, που ήταν οι πορείες που κατάφεραν να κινητοποιήσουν τον περισσότερο κόσμο στους δρόμους μέσα σε μία μέρα, στην ιστορία των ΗΠΑ και οι μαζικότερες πορείες παγκόσμια από το 2003.
Στις ΗΠΑ επίσης είδαμε το «metoo», το οποίο ξεκίνησε στο Χόλιγουντ και τις ηθοποιούς που κατήγγειλαν τη σεξουαλική τους παρενόχληση από συναδέλφους τους και παραγωγούς, αλλά στη συνέχεια επεκτάθηκε τόσο σε άλλους χώρους εργασίας, όσο και σε άλλες χώρες με τις γυναίκες μιλούν για την σεξουαλική παρενόχληση ή τον βιασμό που έχουν υποστεί. Βέβαια το «metoo» δεν πήρε κινηματικές διαστάσεις, έμεινε περισσότερο στη μορφή καταγγελίας μέσω social media, όμως αύξησε την αυτοπεποίθηση των γυναικών να μιλάνε για την σεξουαλική παρενόχληση και τον βιασμό. Απέδειξε κάτι που γνωρίζαμε ήδη: τις τεράστιες διαστάσεις της σεξουαλικής παρενόχλησης.
Λατινική Αμερική
Στην Αργεντινή είδαμε μέσα στον Ιούνη τους δρόμους του Μπουένος Άιρες να πλημμυρίζουν από γυναίκες και άντρες που υποστήριζαν τη νομιμοποίηση των εκτρώσεων. Το τεράστιο κίνημα που αναπτύχθηκε, κατάφερε να διασπάσει τις κοινοβουλευτικές ομάδες των κομμάτων και να φέρει ένα ιστορικό αποτέλεσμα: 129 βουλευτές ψήφισαν υπέρ της νομιμοποίησης των αμβλώσεων μέχρι τη 14η εβδομάδα της κύησης και 125 κατά, αποτέλεσμα που όταν ξεκίνησε η συζήτηση στην Βουλή, φαινόταν ακατόρθωτο. Αυτό αποτελεί μία τεράστια επιτυχία, αλλά η νομιμοποίηση των εκτρώσεων δεν είναι ακόμα εξασφαλισμένη αφού πρέπει να περάσει και από την Γερουσία. Η μαζικότητα στο κίνημα που αναπτύχθηκε, είναι βασικό συστατικό για να μπορέσει να οδηγηθεί το κίνημα στη νίκη.
Η άμβλωση στην Αργεντινή είναι παράνομη, εκτός από περιπτώσεις βιασμού, ή κινδύνου για τη ζωή της εγκύου. Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει ότι οι γυναίκες που θέλουν δεν τερματίζουν την εγκυμοσύνη τους, αλλά ότι καταφεύγουν σε παράνομες και επικίνδυνες για την υγεία και την ζωή τους μεθόδους. Υπολογίζεται ότι περίπου 500.000 γυναίκες το χρόνο, καταφεύγουν σε παράνομες εκτρώσεις. Πολλές από αυτές πεθαίνουν, εξαιτίας των επιπλοκών των αμβλώσεων που πραγματοποιούνται κρυφά, σε συνθήκες ανυπαρξίας κανόνων υγιεινής και ιατρικής παρακολούθησης. Μόνο το 2014, περίπου 50.000 γυναίκες αναγκάστηκαν να νοσηλευτούν εξαιτίας αυτών των επιπλοκών. Επιπλέον, αν μια γυναίκα στην Αργεντινή κριθεί ένοχη για τον τερματισμό μιας εγκυμοσύνης, κινδυνεύει με ποινή φυλάκισης από ένα ως τέσσερα χρόνια. Αυτές οι συνθήκες που βιώνουν στην καθημερινότητά τους οι γυναίκες, παίξανε καθοριστικό ρόλο στον να αναπτυχθεί ένα τόσο μεγάλο κίνημα.
Εξάλλου, τα τελευταία χρόνια οι γυναίκες της Αργεντινής βρίσκονται συνεχώς σε κινητοποιήσεις. Κατεβαίνουν στους δρόμους με κεντρικό σύνθημα το «καμία λιγότερη» που έχει να κάνει με την βία και τις δολοφονίες κατά των γυναικών.
Ο όρος «γυναικοκτονία», που έχει καθιερωθεί πλέον τόσο στην Αργεντινή, όσο και σε άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής, χρησιμοποιείται για να τονίσει το γεγονός ότι η βία κατά των γυναικών έχει πάρει μορφή επιδημίας. Υπολογίζεται ότι στην Αργεντινή, κάθε 30 ώρες μια γυναίκα δολοφονείται, ενώ με βάση τα επίσημα στοιχεία, μόνο το 2016 καταγράφηκαν 133 δολοφονίες γυναικών.
Η κατάσταση είναι παρόμοια, ή και χειρότερη σε άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής, αφού στη Βραζιλία π.χ., μία γυναίκα δολοφονείται κάθε περίπου 2 ώρες! Έτσι, βλέπουμε το γυναικείο κίνημα να αναπτύσσεται και σε άλλες χώρες της Λ.Α.
Ισπανία
Αλλά και στην Ισπανία τα τελευταία χρόνια το γυναικείο κίνημα δυναμώνει και μαζικοποιείται.
Ενδεικτικά αναφέρουμε δύο μόνο από τα σημαντικά κινηματικά ραντεβού της τελευταίας περιόδου.
Το πρώτο είναι η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας στις 8/3.
Στην Ισπανία, η 8η Μάρτη πήρε τεράστιες διαστάσεις απεργιακού αγώνα που αγκάλιασε η πλειοψηφία της κοινωνίας. Εκατοντάδες οργανώσεις απηύθυναν κοινό κάλεσμα για 24ωρη απεργία για την προάσπιση των δικαιωμάτων των γυναικών και περίπου 5,3 εκατομμύρια γυναίκες συμμετείχαν στην κινητοποίηση, απεργώντας τόσο στους χώρους εργασίας τους, όσο και σε άλλες πτυχές της καθημερινότητάς τους.
Με το σύνθημα «Αν σταματήσουμε εμείς, σταματάει ο κόσμος» οι γυναίκες στην Ισπανία έστρεψαν το βλέμμα όλων στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενες γυναίκες σήμερα.
Την ίδια επιτυχία σημείωσε και η αποχή από τα εκπαιδευτικά κέντρα που καλούσε η «Ένωση Μαθητών- Σπουδαστών». Η κινητοποίηση είχε 90% συμμετοχή στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και 80% στα Πανεπιστήμια.
Το δεύτερο θέμα που κινητοποίησε τις γυναίκες αλλά και τους άντρες της Ισπανίας, ήταν ο επονομαζόμενος «βιασμός της αγέλης». Πρόκειται για τον βιασμό μίας γυναίκας από πέντε άντρες που τράβηξαν σε βίντεο τον βιασμό και μετά το ανέβασαν στο διαδίκτυο.Παρόλα αυτά το Δικαστήριο έκανε δεκτά σαν πειστήρια τα στοιχεία που συνέλεξε ιδιωτικός ντετέκτιβ και «αποδείκνυαν» ότι το θύμα βιασμού συνέχισε να ζει την ζωή της μετά τον βιασμό του και άρα δεν βιάστηκε!
Η απάντηση του γυναικείο κινήματος ήταν άμεση με χιλιάδες γυναίκες και άντρες να συμμετέχουν σε πορείες διαμαρτυρίας, αναγκάζοντας τελικά το Δικαστήριο να απορρίψει τα συγκεκριμένα «ευρήματα». Η υπόθεση όμως δεν σταμάτησε εκεί, αφού τελικά το δικαστήριο καταδίκασε τους πέντε σε 9ετή φυλάκιση κρίνοντάς τους ενόχους όχι για βιασμό αλλά για «σεξουαλική κακοποίηση»! Το δικαστήριο έκρινε ότι δεν πρόκειται για βιασμό, επειδή το θύμα δεν αντιστάθηκε. Ενώ η ιατροδικαστική εξέταση μίλησε για βιασμό, ενώ η ίδια δήλωσε πως βρισκόταν σε κατάσταση σοκ και ενώ είναι γνωστό ότι πολύ συχνά τα θύματα βιασμού «παραλύουν» και δεν αντιδρούν, το Δικαστήριο επέλεξε να ρίξει στα μαλακά τους θύτες. Και πάλι είδαμε μεγάλες συγκεντρώσεις στήριξης της κοπέλας και αντίδρασης για το δικαστικό σύστημα.
Η υπόθεση όμως δεν τελείωσε εκεί… Λίγους μήνες μετά, το δικαστήριο έκρινε ότι οι θύτες μπορούν να βγουν από την φυλακή καταβάλλοντας 6.000 ευρώ εγγύηση ο καθένας!
Η απάντηση του κινήματος ήταν και πάλι μαζικότατη! Πάνω από ένα εκατομμύριο φοιτητές και μαθητές απείχαν από τα μαθήματά τους και 100.000 βγήκαν στους δρόμους, σε πάνω από 60 διαδηλώσεις σε ολόκληρη τη χώρα στις 10/5.
Κομβικό ρόλο στο κάλεσμα της αποχής έπαιξαν οι «Μαχητικές & Ελεύθερες» στην Ισπανία, από τις οποίες εμπνευστήκαμε κι εμείς το όνομά μας, μία σοσιαλιστική φεμινιστική οργάνωση που συνδέει το γυναικείο ζήτημα με την αμφισβήτηση και την ανάγκη ανατροπής του καπιταλιστικού συστήματος.
Και μπορεί το παραπάνω περιστατικό να αποδεικνύει ότι οι σεξιστικές αντιλήψεις και η κουλτούρα του βιασμού είναι βαθιά ριζωμένες στα θεσμικά όργανα, πιστεύουμε όμως ότι όταν το κίνημα αντιδρά με τέτοια μαζικότητα και αποφασιστικότητα, στέλνει το μήνυμα σε κάθε θύμα βιασμού ότι δεν είναι μόνο και το ενθαρρύνει να μιλήσει.
Ιρλανδία
Φυσικά, μιλώντας για γυναικεία κινήματα δεν θα μπορούσαμε να μην κάνουμε αναφορά στην Ιρλανδία όπου η κατάργηση του άρθρου 8 του Συντάγματος που απαγόρευε τις εκτρώσεις και αποτελούσε εδώ και χρόνια αίτημα του γυναικείου κινήματος και πλέον είναι γεγονός! Αφήνοντας την Χιλή να είναι πλέον η μοναδική χώρα που οι εκτρώσεις απαγορεύονται συνταγματικά, από την εποχή του Πινοσέτ…
Τα τέλη του Μάρτη διενεργήθηκε δημοψήφισμα για την κατάργηση του άρθρου 8 με το 66,4% της ιρλανδικής κοινωνίας να ψηφίζει υπέρ της κατάργησης!
Πώς φτάσαμε όμως στο δημοψήφισμα;
Συσσωρευμένη καταπίεση και οργή: Θεωρητικά, το Σύνταγμα επέτρεπε την άμβλωση σε σπάνιες περιπτώσεις, όταν π.χ. απειλούταν η ζωή της γυναίκας. Πρακτικά όμως, ούτε καν σε αυτές τις περιπτώσεις δεν μπορούσε να γίνει νόμιμη άμβλωση στην Ιρλανδία, αφού ακόμη και γυναίκες με τάσεις αυτοκτονίας, είχαν καταλήξει να κλείνονται σε ψυχιατρικές κλινικές μέχρι να γεννήσουν!
Επίσης, υπολογίζεται ότι από το 1983 μέχρι σήμερα, 160.000 γυναίκες ταξίδεψαν στο εξωτερικό για να υποβληθούν στην επέμβαση, κάτι που και πάλι αποδεικνύει ότι όταν απαγορεύεις τις εκτρώσεις, απλά δυσκολεύεις την γυναίκα που αναζητά άλλους τρόπους για να διακόψει την κύησή της. Δεν τις σταματάς.
Κομβικό ρόλο έπαιξε και η ιστορία της Σαβίτα Χαλαπάναβαρ το 2012, όταν πήγε στο νοσοκομείο ζητώντας να κάνει έκτρωση για λόγους υγείας. Μέχρι να λειτουργήσει η γραφειοκρατία και να… αποφασίσει, η Σαβίτα είχε πεθάνει. Το γεγονός αυτό εξόργισε τις γυναίκες της Ιρλανδίας που άρχισαν ακόμα πιο δυνατά να απαιτούν να αλλάξει η νομοθεσία για τις εκτρώσεις! Εξάλλου, η φωτογραφία της Σαβίτα έγινε αφίσες, κονκάρδες, υλικό εκστρατείας υπέρ του «Ναι» την περίοδο πριν το Δημοψήφισμα.
Ένα ακόμα κομβικό σημείο για το γυναικείο κίνημα ήταν η εκστρατεία της ROSA και πάλι μίας σοσιαλιστικής φεμινιστικής οργάνωσης που σε συχνά διαστήματα περιόδευε με λεωφορείο σε πόλεις της Ιρλανδία μοιράζοντας το χάπι διακοπής κύησης σε όσες γυναίκες το χρειαζόντουσαν. Με αυτό τον τρόπο η ROSA παραβίαζε το νόμο, όμως το κατεστημένο δεν τόλμησε να κινηθεί εναντίον της.
Η δημόσια χρήση του χαπιού, που είναι απόλυτα ασφαλές εξέθεσε το πολιτικό σύστημα και το έφερε με την πλάτη στον τοίχο. Πολλές γυναίκες έμαθαν για την ύπαρξη του χαπιού και αυξήθηκε η χρήση του. Άρα, ήταν πλέον επίσημο: στην Ιρλανδία γινόντουσαν εκτρώσεις, παρά την ύπαρξη του Άρθρου 8. Το να διατηρούν το άρθρο 8 ή να προσπαθούν να χαλαρώσουν τη νομοθεσία για τις εκτρώσεις αλλά να παραμένουν σε πολλές περιπτώσεις παράνομες, δεν είχε πλέον κανένα νόημα. Η συνείδηση της κοινωνίας είχε προχωρήσει πολύ πιο μπροστά από το πολιτικό κατεστημένο που ήταν πλέον υποχρεωμένο να την ακολουθήσει.
Φυσικά, τα πιο συντηρητικά στοιχεία του κατεστημένου, μαζί με την καθολική Εκκλησία έπεσαν στη μάχη του «Όχι» στην κατάργηση του Άρθρου 8. Και η εκστρατεία τους απέπνεε μισογυνισμό και σεξισμό σε κάθε τους λέξη και πράξη.
Κυκλοφόρησε φυλλάδιο που καλούσε τους άντρες να «φερθούν σαν άντρες και να προστατέψουν ανυπεράσπιστα μωρά» ψηφίζοντας «Όχι». Αλλά και αφίσα που έλεγε «Οι γυναίκες δεν είναι άξιες εμπιστοσύνης, ψηφίστε Όχι». Σημειώθηκαν επιθέσεις σε τραπεζάκια και άτομα που έκαναν εκστρατεία υπέρ του «Ναι». Είχαν χάσει την ψυχραιμία τους και είχαν κάθε λόγο να την χάσουν!
Η εκστρατεία του «Ναι» αγκαλιάστηκε από νέες γυναίκες αλλά και άντρες, ήταν μαζική, δυναμική και απέπνεε ελπίδα και πείσμα για μία καλύτερη κοινωνία! Αυτό φάνηκε και στα τελικά αποτελέσματα: το 70% των γυναικών και το 65% των αντρών ψήφισαν «Ναι».
Επίσης, στις ηλικίες 18 με 24 το 84% ψήφισε «Ναι». Εντυπωσιακό ακόμα είναι πως η συμμετοχή στις εκλογές σε αυτές τις ηλικίες ήταν κατά 94% μεγαλύτερη σε σχέση με τη συμμετοχή της αντίστοιχης ηλικιακής ομάδας στις τελευταίες γενικές εκλογές που έγιναν στην Ιρλανδία.
Έτσι, το πολιτικό κατεστημένο, δεν φοβόταν μόνο την ενδεχόμενη ήττα του στο δημοψήφισμα, αλλά και την προοπτική νέων κινημάτων που θα ανοίξει αυτή η νίκη του κινήματος, με την κοινωνία να νιώθει αυτοπεποίθηση να διεκδικήσει περισσότερα και να αμφισβητήσει το σύστημα και τις πολιτικές του!
Τα κινήματα της προηγούμενης περιόδου σημείωσαν μικρότερες ή μεγαλύτερες επιτυχίες. Πάλεψαν και παλεύουν για ζητήματα όπως η αυτοδιάθεση των σωμάτων μας, ενάντια στην βία και τους βιασμούς, αλλά ταυτόχρονα έθεσαν και συνολικότερα τα ζητήματα για ίσα δικαιώματα στην εργασία, τους μισθούς, την καθημερινότητά μας. Όπως συμβαίνει και στα υπόλοιπα κινήματα, κατάφεραν να ξεπεράσουν τα σύνορα της χώρας τους και να εμπνεύσουν γυναίκες και σε άλλες χώρες.
Διεθνισμός
Το σύνθημα «Καμία λιγότερη» από την Λατινική Αμερική, ακούστηκε και σε χώρες της Ευρώπης, η εκλογή του Τραμπ δυνάμωσε τις φωνές των γυναικών και εκτός ΗΠΑ, η Β. Ιρλανδία, που είναι η μόνη χώρα στο Ηνωμένο Βασίλειο όπου η έκτρωση παραμένει παράνομη, μετά την τεράστια νίκη της κατάργησης του Άρθρου 8 στη Ν. Ιρλανδία, ανοίγει το ζήτημα των εκτρώσεων.
Στην Ελλάδα σήμερα βλέπουμε έντονο ενδιαφέρον και συζητήσεις για τα γυναικεία δικαιώματα, που όμως δεν έχουν πάρει μέχρι σήμερα τη μορφή κινήματος. Χρειαζόμαστε ένα γυναικείο κίνημα στην Ελλάδα; Οι συνθήκες λένε πως ναι. Οι ανισότητες στην εργασία, ο διάχυτος σεξισμός, τα φαινόμενα βίας κατά των γυναικών κλπ, δείχνουν ότι και στην Ελλάδα έχουμε πολλά μέτωπα ανοιχτά για να αγωνιστούμε.
Όλα δείχνουν λοιπόν ότι οι γυναικείοι αγώνες είναι εδώ και θα μας απασχολούν την επόμενη περίοδο. Θα έχουν τα πάνω τους και τα κάτω τους, θα αναπτύσσονται, θα «ξεκουράζονται», θα ανασυντάσσονται. Σε όλη αυτή την διαδικασία, είναι σημαντικό να μπαίνουμε με τα κατάλληλα συμπεράσματα και τις αντίστοιχες προτάσεις.
Γιατί την ίδια ώρα το καπιταλιστικό σύστημα βγάζει συμπεράσματα και προσαρμόζεται στα σημεία των εποχών. Βλέπουμε μία σειρά από προσπάθειες να ελέγξει και να «φέρει στα νερά του» τα γυναικεία κινήματα και τον αντισεξιστικό αγώνα.
Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ίσως η Χίλαρι Κλίντον που προσπάθησε να αυτοπαρουσιαστεί σαν η απάντηση στον σεξιστή Ντόναλντ Τραμπ. Το είδαμε τόσο προεκλογικά, όσο και κατά την διάρκεια των κινητοποιήσεων στην ορκωμοσία του Τραμπ που το Κόμμα των Δημοκρατικών συμμετείχε και προσπάθησε να κερδίσει πολιτικά.
Βέβαια, η αυτοαποκαλούμενη «φεμινίστρια», σε συνέντευξή της όπου προσπάθησε να εξηγήσει γιατί έχασε στις εκλογές και γιατί δεν ενέπνευσε τις γυναίκες ψηφοφόρους, δήλωσε: «οι γυναίκες δε με ψήφισαν γιατί άκουσαν την γνώμη των αντρών τους που τους είπαν να μην την ψηφίσουν». Τόσο φεμινίστρια η Χίλαρι Κλίντον…
Το είδαμε όμως πρόσφατα και με τις κούκλες Barbie και τη νέα σειρά που λάνσαρε η mattel στις 8 Μάρτη, την παγκόσμια μέρα της γυναίκας. Οι 19 κούκλες της σειράς είναι, αντίγραφα διάσημων γυναικών και σύμφωνα με την εταιρία έχουν ως στόχο να εμπνεύσουν τα μικρά κορίτσια και να τα ωθήσουν να σκεφτούν πόσα πράγματα μπορούν να κάνουν όταν μεγαλώσουν.
Διατηρούν όμως τα άπιαστα σωματικά πρότυπα με τις τρομακτικές αναλογίες, εξακολουθούν να περνάνε το μήνυμα πως για να είναι μία γυναίκα επιτυχημένη πρέπει ταυτόχρονα να υπακούει σε όλα τα πρότυπα της γυναικείας ομορφιάς.
Ανάμεσα στις 19 κούκλες θα βρούμε και αυτήν της Frida Kahlo, η οποία έχει«απαλλαγεί» από το σημαδεμένο με ουλές σώμα της και φυσικά δεν παρουσιάζεται σαν άθεη, επαναστάτρια, τροτσκίστρια και αμφιφυλόφιλη.
Το βλέπουμε και στις διαφημιστικές καμπάνιες προϊόντων περιποίησης, περιοδικών μόδας και εταιριών ρούχων, που προσαρμοζόμενες στην διάθεση των γυναικών να αμφισβητήσουν τα πρότυπα ομορφιάς, μας λένε ότι «Κάθε γυναίκα είναι όμορφη» και στη συνέχεια μας καλούν να αγοράσουμε τα προϊόντα τους για να γίνουμε… πραγματικά όμορφες.
Γιατί όμως τελικά το καπιταλιστικό σύστημα προσαρμόζεται στα σημεία των καιρών;
Καταρχήν γιατί έχει πολιτικό και οικονομικό όφελος. Η Κλίντον προσπαθούσε στο όνομα των γυναικείων κινημάτων και της γυναικείας καταπίεσης να γίνει δημοφιλής και να μαζέψει ψήφους., η Mattel πουλώντας τις Barbie για «σκεπτόμενα κορίτσια», 30 δολάρια έκαστη, σίγουρα εξασφάλιζε τεράστιο κέρδος κοκ.
Αλλά ίσως ακόμα πιο σημαντικό για το καπιταλιστικό σύστημα είναι το να καταφέρει να χειραγωγήσει τα γυναικεία κινήματα, να θέσει συγκεκριμένα και ακίνδυνα για το ίδιο όρια. Να χτίσει την συνείδηση ότι στον αγώνα ενάντια στον σεξισμό είμαστε όλοι και όλες μαζί, ανεξάρτητα από την τάξη που ανήκουμε ή ποιας τάξης τα συμφέροντα εξυπηρετούμε.
Έτσι μπορούμε, υποτίθεται, να παλέψουμε ενάντια στην γυναικεία καταπίεση όλοι και όλες μαζί, οι εργαζόμενοι/ες μαζί με τα αφεντικά τους, οι άνεργες μαζί με πολιτικούς που ψηφίζουν μέτρα λιτότητας, οι μετανάστριες μαζί με θεσμούς που στηρίζουν τον έλεγχο της μετανάστευσης, τα στρατόπεδα συγκέντρωσης κοκ.
Πρόκειται βέβαια για υποκρισία από τη μεριά των εκπροσώπων της άρχουσας τάξης. Ο καπιταλισμός είναι ένα σύστημα που στα θεμέλιά του κυριαρχούν οι ανισότητες. Όταν οι 8 πιο πλούσιοι άνθρωποι στον κόσμο κατέχουν πλούτο που κατέχει ο μισός πληθυσμού του πλανήτη, η ανάγκη για να διασπάσουν οποιαδήποτε μορφή αντίστασης είναι ζωτικής σημασίας.
Διασπώντας την εργατική τάξη το σύστημα καταφέρνει να μας αποπροσανατολίσει από την «πηγή του κακού», αφού για παράδειγμα, για τους χαμηλούς μισθούς μας φταίει μία άλλη κοινωνική ομάδα (μετανάστες/τριες, γυναίκες κλπ) και όχι οι εργοδότες μας που θέλουν να αυξάνουν συνεχώς τα κέρδη τους. Και έχοντάς μας διασπασμένους/ες, μειώνουν την δυναμική των αντιστάσεων μας, αφού δεν δίνουμε από κοινού τις μάχες για καλύτερες συνθήκες εργασίας κλπ.
Και πρέπει να παραδεχτούμε ότι έχει κάνει πολύ καλά την δουλειά του. Σε μεγάλο βαθμό έχει εγκατασταθεί εχθρότητα ή δυσπιστία ανάμεσα στα φύλα. Πολλοί άντρες υποτιμούν τις γυναίκες, και την ανάγκη για ισότητα, μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας θεωρεί πραγματικότητα μία σειρά από σεξιστικά στερεότυπα όπως ότι οι γυναίκες είναι ρηχές, ή ανταγωνιστικές, ή λιγότερο ικανές, ζηλιάρες, άπιστες κλπ. Την ίδια ώρα υπάρχει ένα κομμάτι του γυναικείου κινήματος που θεωρεί τους άντρες συνολικά υπεύθυνους για την καταπίεσή τους και αναζητάει συμμαχίες και απαντήσεις στο γυναικείο φύλο συνολικά από όπου κι αν προέρχεται.
Για να σπάσει αυτή η δυσπιστία, είναι καθήκον της Αριστεράς, του εργατικού και του γυναικείου κινήματος να συγκρουστεί με αυτές τις αντιλήψεις. Το ζήτημα των κοινών εργατικών και κοινωνικών αγώνων είναι εξαιρετικά σημαντικό. Πρέπει όμως να μη μένει στα λόγια, αλλά να γίνεται πράξη: με συμπερίληψη των αιτημάτων του γυναικείου κινήματος, με σεβασμό απέναντι στα γυναικεία ζητήματα, με χρόνο και χώρο στις γυναίκες να μιλούν και να ακούγονται, με καμία ανοχή σε σεξιστικές αντιλήψεις.
Γιατί να σπάσει η δυσπιστία;
Φυσικά, όλα τα κινήματα που αναφέρθηκαν έχουν εξαιρετική σημασία και δεν πρέπει να υποτιμηθούν στιγμή. Είναι ζωτικής σημασίας η κάθε μικρή και μεγάλη νίκη. Στα κινήματα αυτά οι πιθανότητες επιτυχίας αυξάνονται, όσο μαζικότερα είναι και οι μάχες ενάντια στις σεξιστικές αντιλήψεις πρέπει να δίνεται από κοινού με τους άντρες εργαζόμενους.
Την ίδια ώρα όμως πρέπει να αναγνωρίζουμε ότι η πλήρης εξάλειψη του σεξισμού και συνολικότερα των διακρίσεων δεν μπορεί να επιτευχθεί σε ένα σύστημα που συνώνυμο με την λέξη «ανισότητα», αλλά μόνο αν αλλάξουν οι δομές της κοινωνίας και της οικονομίας ριζικά.
Έτσι, ο αγώνας ενάντια στον σεξισμό αποκτά μεγαλύτερες διαστάσεις και συνδέεται με τον αγώνα ανατροπής του καπιταλιστικού συστήματος και το χτίσιμο μίας κοινωνίας που δεν θα έχει ανάγκη τον σεξισμό, τον ρατσισμό και τις διακρίσεις. Μία τέτοια κοινωνία είναι η σοσιαλιστική κοινωνία, όπου οι στρατηγικοί τομείς της οικονομίας θα είναι δημόσιοι, με εργατικό και κοινωνικό έλεγχο, με πραγματική δημοκρατία. Ο ανταγωνισμός και το κέρδος των λίγων θα αντικατασταθεί με το όφελος των πολλών και την αλληλεγγύη. Ο άνθρωπος θα ζει αρμονικά με το φυσικό περιβάλλον, δεν θα το αντιμετωπίζει σαν ένα ακόμα μέσο για να κερδίζουν μία χούφτα ανθρώπων.
Μίας κοινωνίας που θα ζούμε με την γνώση ότι η ζωή και το κορμί μας μας ανήκει. Θα μπορεί μία γυναίκα να αποφασίσει πραγματικά ελεύθερα αν θέλει να κάνει παιδιά και αν το αποφασίσει ελεύθερα να μπορεί να το κάνει χωρίς το άγχος της επιβίωσης.
Μία κοινωνία που «ισότητα», να μη σημαίνει «μοιράζομαι τα βάρη», να έχουμε π.χ. ίσους αλλά χαμηλούς μισθούς, να δουλεύουμε τα ίδια – αλλά εξαντλητικά ωράρια, να μοιραζόμαστε τα ίδια άγχη επιβίωσης, τα ίδια μεγάλα ποσοστά ανεργίας.
Μία κοινωνία που ισότητα θα σημαίνει: δουλεύουμε όλοι/ες λίγες ώρες, σε αντικείμενο που μας αρέσει και είμαστε παραγωγικοί/ες όχι για να μην απολυθούμε, αλλά επειδή μας αρέσει αυτό που κάνουμε, επειδή έχουμε κίνητρο να προσφέρουμε στην κοινωνία. Να έχουμε χρόνο ξεκούρασης και ψυχαγωγίας και να τον μοιραζόμαστε με ανθρώπους που δεν θεωρούμε «κατώτερους» ή «ανώτερους», αλλά «ίσους», μία κοινωνία που η λέξη ανταγωνισμός θα αντικατασταθεί από τη συντροφικότητα και την αλληλεγγύη. Μία σοσιαλιστική κοινωνία.
