Του Θόδωρου Μαράκη,
Μέλους ΛΑΕ Ν. Σμύρνης
«Η αντικειμενική πορεία της ανάπτυξης είναι τέτοια, που από τα μονοπώλια (….) δεν μπορείς να πας μπροστά, χωρίς να βαδίσεις για το σοσιαλισμό».
(Λένιν, Άπαντα, τόμος 34 σελ. 192)
Αυτό που χρειάζεται να κάνουμε, για να βγούμε από τη βαθιά κρίση στην οποία βρισκόμαστε, είναι να προχωρήσουμε σε βαθιές σοσιαλιστικές αλλαγές! Μόνο έτσι θα δημιουργήσουμε τις συνθήκες για την παραγωγική ανασυγκρότηση και την ανάπτυξη, η οποία θα μας επιτρέψει να βγούμε από την κρίση για να καταργήσουμε τα μνημόνια, την πολιτική της άγριας λιτότητας!
«Μια τέτοια πορεία απαιτεί την εκ βάθρων επανίδρυση της Αριστεράς. Με την υπέρβαση αντιλήψεων και πρακτικών που δοκιμάστηκαν και απέτυχαν την μνημονιακή εξαετία και ιδιαίτερα τη “χαμένη άνοιξη” του 2015. Με αφομοίωση των διδαγμάτων από τον εκφυλισμό καθεστώτων και κυβερνήσεων, που μιλούσαν στο όνομα του σοσιαλισμού. Σ’ αυτήν την επιτακτικά αναγκαία επανίδρυση φιλοδοξεί να συμβάλει η Λαϊκή Ενότητα».
(Διακήρυξη ΛΑΕ)
Αυτό είναι κάτι απόλυτα σωστό! Ο σ. Λαφαζάνης παρουσιάζοντας τη Διακήρυξη μεταξύ άλλων είπε, πολύ σωστά, ότι:
«…. Θέτουμε σε ανοικτό διάλογο (σ.σ.: εννοεί τη Διακήρυξη) τόσο με τις οργανώσεις και τα μέλη της ΛΑΕ, που θα την συζητήσουν πλατιά το επόμενο διάστημα, όσο και με τον κόσμο της Αριστεράς και όλη την κοινωνία».
(Οπ. π)
Τα διδάγματα «από τον εκφυλισμό των καθεστώτων και κυβερνήσεων, που μιλούσαν στο όνομα του σοσιαλισμού» και «τη “χαμένη άνοιξη” του 2015», μας λένε ότι το πιο σημαντικό στοιχείο πέρα από το πολιτικό πρόγραμμα –αλλά σε πλήρη συνάρτηση μ’ αυτό– ήταν η έλλειψη δημοκρατικών διαδικασιών!
Σκεπτικισμός στη βάση
Όμως η ηγεσία της ΛΑΕ οφείλει να γνωρίζει ότι η βάση είδε με πολύ σκεπτικισμό την παρουσίαση της διακήρυξης σε χρόνο στον οποίο έπρεπε να έχει ξεκινήσει η προσυνδιασκεψιακή περίοδος.
Πρώτο, θεωρούμε ότι πριν δοθεί στη δημοσιότητα θα έπρεπε να προηγηθεί ο διάλογος στις οργανώσεις της ΛΑΕ! Και επειδή αυτό δεν έγινε, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι αδικαιολόγητα μετατίθεται ολοένα και πιο μακριά η ημερομηνία της ιδρυτικής συνδιάσκεψης, πιστεύουμε ότι βγήκε για να καθησυχάσει την αγωνία της βάσης, γι’ αυτό και της έχουν δώσει το επίθετο «καθησυχαστική»!
Ανησυχούμε γιατί η ηγεσία της ΛΑΕ συνεχίζει, παρά την έντονη αντίθεση της βάσης, να καλύπτει πολιτικά τη συμπόρευση με το ΣΥΡΙΖΑ στην περιφέρεια Αττικής και γενικά τόσο στην τοπική αυτοδιοίκηση, όσο και στις συνδικαλιστικές παρατάξεις!!
Όπου σπάσαμε, αυτό έγινε με πρωτοβουλία των συντρόφων της βάσης. Πράγμα που δείχνει ότι δεν έβγαλε, ιδιαίτερα η ηγεσία του Αριστερού Ρεύματος, τα αναγκαία διδάγματα από τη συμμετοχή στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και τη συμπόρευση με την πολιτική του Μαξίμου μέχρι το ΟΧΙ (είναι βέβαια προς τιμή τους η καταψήφιση του 3ου μνημονίου και το σπάσιμο από το ΣΥΡΙΖΑ και η συγκρότηση της ΛΑΕ, αλλά…) γι’ αυτό και η βάση ζητάει επίμονα την αυτοκριτική, επειδή ήταν από τα βασικά στοιχεία που δεν επέτρεψαν στη ΛΑΕ να μπει στο κοινοβούλιο.
Ο ρόλος του φορέα και το «ταξικό πρόσημο»
Η συνεχιζόμενη συμπόρευση δεν στέλνει καλά μηνύματα για τη ΛΑΕ στο λαό, δεν πείθει το λαό ότι:
«Η Λαϊκή Ενότητα είναι ένας νέος (σ.σ: με την έννοια του πολιτικού περιεχομένου) μετωπικός φορέας, με ένα καινούργιο σχέδιο αντίστασης και ανατροπής...»
όπως αναφέρει η Διακήρυξη!! Αντίθετα ενισχύει στις λαϊκές μάζες την πεποίθηση ότι, «όλοι το ίδιο είναι»! Η Διακήρυξη αναφέρει ότι:
«Τιμάμε και μαθαίνουμε από τις καλύτερες παραδόσεις των κινημάτων κοινωνικής και εθνικής χειραφέτησης…. Της “Άνοιξης των Λαών” του 1848 και της Γαλλικής Κομμούνας, της Οκτωβριανής Επανάστασης κλπ».
Οι εν λόγω παραδόσεις, όμως, είχαν κατ’ αρχήν ένα ξεκάθαρο ταξικό πρόσημο.
Το 1848 μας έδωσε το Κομμουνιστικό Μανιφέστο, του οποίου οι βασικές αρχές είναι επίκαιρες όσο ποτέ άλλοτε και θυμίζουμε ότι ξεκινάει με τη διαπίστωση που διαπνέει όλο το κείμενο ότι:
«Η ιστορία όλων των ως τώρα κοινωνιών είναι ιστορία ταξικών αγώνων».
Η Κομμούνα ήταν μια προλεταριακή εξέγερση που ηττήθηκε γιατί δεν υπήρχε ένα επαναστατικό κόμμα να την καθοδηγήσει και γιατί σύμφωνα με το Λένιν:
«Το μοιραίο λάθος των Γάλλων σοσιαλιστών βρισκόταν στη συνένωση αυτών των αντιφατικών καθηκόντων, του πατριωτισμού και του σοσιαλισμού».
Η Οκτωβριανή νίκησε γιατί την καθοδήγησε ένα επαναστατικό κόμμα και ήταν επαναστατικό γιατί πάταγε σε σωστή θεωρία, το Μαρξισμό, σε σωστή Στρατηγική (θα έλυνε τα «αστικοδημοκρατικά καθήκοντα» βαδίζοντας για το Σοσιαλισμό) Τακτική, Πρόγραμμα και βέβαια Δημοκρατία στις γραμμές του. Και δεν συνένωσε τον «πατριωτισμό» (όπως εξηγεί ο Λένιν) με το σοσιαλισμό!
Η Διακήρυξή μας σαν ΛΑΕ όμως, δυστυχώς, δεν έχει ξεκάθαρο ταξικό πρόσημο και καμία αναφορά σε πιο Θεό πιστεύουμε. Θεωρούμε ότι σαν μέτωπο αριστερών οργανώσεων και μελών θα έπρεπε να έχει σαφή αναφορά στο Μαρξισμό-Λενινισμό. Παράληψη; Ναι, σκόπιμη όμως, που απορρέει κατά τη γνώμη μας από τη θέση της Διακήρυξης ότι:
«Αγωνιζόμαστε για ένα ευρύτατο μέτωπο όλων των ανυπότακτων δημοκρατικών αντιιμπεριαλιστικών, πατριωτικών, αντιμνημονιακών δυνάμεων, πρώτα απ’ όλα στο κοινωνικό, αλλά και στο πολιτικό πεδίο…».
Είναι σωστό να «αγωνιζόμαστε για ένα ευρύτατο μέτωπο», χρειάζεται όμως να βάλουμε ξεκάθαρο ταξικό και πολιτικό πρόσημο στους «δημοκρατικούς», «αντιιμπεριαλιστές», «πατριώτες», «αντιμνημονιακούς» συμμάχους μας γιατί πριν οι ΑΝΕΛ και η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ γίνουν μνημονιακοί ήταν, όπως όλοι γνωρίζουμε, αντιμνημονιακοί και φουλ πατριώτες!!
Δεν μπαίνει ταξικό περιεχόμενο και αυτό «δικαιολογεί» τη στάση του Αριστερού Ρεύματος την «Άνοιξη» του 2015 που συμμετείχαν και ψήφισαν κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και το δεξιό πρόεδρο!! Γι’ αυτό χρειάζεται να «…απευθυνόμαστε…» όχι «ιδιαίτερα», όπως αναφέρει η διακήρυξη, αλλά «…αποκλειστικά, στις δυνάμεις της αντιμνημονιακής, αντικαπιταλιστικής και κομμουνιστικής αριστεράς».
Απορρέει επίσης από το ότι, σύμφωνα με τη Διακήρυξη:
«Η Λαϊκή Ενότητα…, με ένα καινούργιο σχέδιο αντίστασης και ανατροπής της εγκατεστημένης μνημονιακής τάξης (επιδιώκει) τη σωτηρία του λαού και της χώρας».
Η τοποθέτηση αυτή συνιστά, δυστυχώς, άρνηση της μαρξιστικής ανάλυσης για το χαρακτήρα της κρίσης και εκπέμπει σύγχυση για το πρόγραμμα, την τακτική και τη στρατηγική.
Αυτό που έχουμε κατά βάση εγκατεστημένη είναι την καπιταλιστική τάξη. Τα μνημόνια δεν είναι η αιτία αλλά τα παράγωγα της δομικής κρίσης του παγκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος και του, πάνω σε πήλινα πόδια, χτισμένου ελληνικού καπιταλισμού.
Τα μνημόνια έχουν ταξικό περιεχόμενο, είναι η πολιτική του κεφαλαίου που επιδιώκει να φορτώσει την κρίση του στις λαϊκές μάζες, είναι η πολιτική της λιτότητας, η οποία θα επιβαλλόταν στο λαό ανεξάρτητα από το μέσα ή έξω από το ευρώ και την ΕΕ.
Τα μνημόνια δεν είναι οι νόμοι που σύμφωνα με τον ανεκδιήγητο Τσίπρα θα καταργήσουμε με ένα νόμο! Τα μνημόνια είναι η απάντηση του κεφαλαίου για την αντιμετώπιση της κρίσης του. Κατά συνέπεια η «σωτηρία του λαού και της χώρας μας» περνάει από την αντιμετώπιση της κρίσης σε βάρος του κεφαλαίου, περνάει από την ανατροπή της εγκατεστημένης καπιταλιστικής και όχι απλά μνημονιακής τάξης.
Με άλλα λόγια, χρειάζεται να προχωρήσουμε σε βαθιές σοσιαλιστικές αλλαγές μέσα από τις οποίες θα αποκτήσει προοπτική η κατάργηση των μνημονίων, δηλαδή της λιτότητας.
Στρατηγική, πρόγραμμα, τακτική
Αυτή πρέπει να είναι η λογική, η στρατηγική, το πρόγραμμα και η τακτική για να είναι «ένα καινούργιο σχέδιο» και όχι μια πιο αριστερή εκδοχή, με την προσθήκη της εξόδου από το ευρώ, του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ.
Με απλά λόγια, μνημόνια είναι το κόψιμο ημερομισθίων, μισθών και συντάξεων κατά 30-40% είναι 1,5 εκατ. άνεργοι κ.λπ., γνωστή η κατάσταση σ’ όλους μας. Για να αντιμετωπιστούν, πρέπει να παράξουμε πλούτο και να τον μοιράσουμε (ξεκινάμε βέβαια από τον υπάρχοντα) πράγμα που σημαίνει ότι τα βασικά μέσα παραγωγής χρειάζεται να περάσουν στην κοινωνία, με εθνικοποίηση και ότι επίσης χρειάζεται να εθνικοποιηθεί η μεγάλη ακίνητη και κινητή περιουσία του κεφαλαίου και της εκκλησίας. Και στη βάση αυτή, είναι αναγκαίο να υπάρξει σχεδιασμός της οικονομίας που να καλύπτει τις ανάγκες της κοινωνίας και να μην υπηρετεί τα κέρδη των καπιταλιστών.
Έχοντας γνώση όλοι μας ότι: Η «μεγάλη ανατροπή» για την οποία, «στο σκληρό παρόν αγωνίζεται η Λαϊκή Ενότητα» είναι υπόθεση των λαϊκών μαζών και για να έχουμε «συμβάλει στην ανάκτηση της αυτοπεποίθησης του λαού, δίνοντας άμεσες απαντήσεις στις πιεστικές ανάγκες του σήμερα», οφείλουμε να του λέμε ξεκάθαρα ότι: Μέσα στα πλαίσια του καπιταλιστικού συστήματος δεν υπάρχουν λύσεις, ότι μόνο βαδίζοντας προς το σοσιαλισμό θα βρει απαντήσεις στις πιεστικές ανάγκες του σήμερα. Μόνο έτσι θα συμβάλουμε «στην ανάκτηση της αυτοπεποίθησης του λαού».
Η βαθύτερη αλλαγή μέσα από την οποία «θα αποκτήσει προοπτική νίκης η σοσιαλιστική προοπτική» είναι η απόκτηση συνείδησης από το εργατικό και λαϊκό κίνημα ότι η σοσιαλιστική προοπτική είναι η μοναδική απάντηση για τη λύση των οξύτατων προβλημάτων που αντιμετωπίζει.
Το θέμα της ΕΕ
Στο θέμα των προγραμματικών σημείων που παρουσιάζονται στη Διακήρυξη, πρέπει να πούμε πως στο θέμα της ΕΕ υπάρχει σοβαρό λάθος, καθώς η Διακήρυξη δεν παίρνει ξεκάθαρη θέση – για να πούμε το ελάχιστο.
Με το «εάν τεθεί από τα πράγματα το δίλημμα…» καλλιεργεί αυταπάτες και μάλιστα σοβαρές, γιατί αφήνει να εννοηθεί ότι υπάρχει το ενδεχόμενο, ο ευρωπαϊκός ιμπεριαλισμός να παρακολουθεί την εφαρμογή του προγράμματος της ΛΑΕ σαν θεατής! Σοβαρό λάθος το «εάν». Πράγμα που δείχνει ότι δεν βγήκαν όλα τα απαιτούμενα συμπεράσματα από τη «Χαμένη Άνοιξη του 2015»!
Το δίδαγμα από το 2015 είναι ότι η σύγκρουση με τον ευρωπαϊκό ιμπεριαλισμό είναι αναπόφευκτη και η έξοδος από την ΕΕ των πολυεθνικών επίσης.
Το «ΕΑΝ» και η αναφορά στο δημοψήφισμα αποκαλύπτουν ότι το πρόγραμμα της ΛΑΕ, όπως το παρουσιάζει η Διακήρυξη, δεν έχει μεταβατικό χαρακτήρα, δηλαδή δεν ανοίγει το δρόμο για το σοσιαλιστικό μετασχηματισμό και την εργατική και λαϊκή εξουσία. Αντιμετωπίζει την αντιμνημονιακή ανατροπή σαν ένα «σταθμό», ένα «στάδιο», σαν κάτι δηλαδή που είναι δυνατόν να πραγματοποιηθεί μέσα στα πλαίσια του καπιταλιστικού συστήματος (που μάλιστα βιώνει μια πρωτοφανή για ειρηνική περίοδο κρίση).
Αυτή η προσέγγιση δεν συνιστά «ένα καινούργιο σχέδιο», αλλά επαναλαμβάνει τη λογική του ΣΥΡΙΖΑ, αγαπητοί σύντροφοι/ισσες!! Μεταβατικό είναι το πρόγραμμα που βαδίζοντας για το σοσιαλισμό απαντάει στα άμεσα αιτήματα και δημιουργεί τις βαθιές αλλαγές και ανατροπές που απαιτούνται για την επίλυσή τους.
Η ουσία του μεταβατικού προγράμματος βγαίνει μέσα από τη λογική της ταξικής πάλης, της αναπόφευκτης σύγκρουσης με τους μηχανισμούς του ευρωπαϊκού και ντόπιου κεφαλαίου. Η οποία μας διδάσκει ότι δεν μπορεί να σταματήσει στη μέση. Γιατί, ή θα συντριβεί το κεφάλαιο ή θα έχουμε νίκη της αντίδρασης, με διάφορες μορφές που εξαρτώνται από το συσχετισμό δύναμης και το μέγεθος του κινδύνου που εγκυμονεί η στάση του εργατικού κινήματος σε βάρος του κεφαλαίου. Η ιστορία είναι γεμάτη από παραδείγματα: Η «κωλοτούμπα» του ΣΥΡΙΖΑ και η ενσωμάτωσή του στο σύστημα, η συντριβή από τον Πινοσέτ του χιλιανού κινήματος, το πισωγύρισμα που εξελίσσεται στη Βενεζουέλα, κοκ.
Η αξία του μεταβατικού προγράμματος σε συνθήκες κρίσης και σήψης του κεφαλαίου έγκειται στο γεγονός ότι κάθε του αίτημα φωτίζει και ανοίγει το δρόμο της σοσιαλιστικής προοπτικής και ωθεί τη συνείδηση και τον αγώνα του εργατικού και λαϊκού κινήματος προς αυτή την κατεύθυνση. Γιατί όπως σωστά τοποθετείται η Διακήρυξη:
«Οι δυσκολίες της μεταβατικής περιόδου… από τη βέβαιη αντίδραση της ολιγαρχίας και των ξένων συνεταίρων της… μπορούν να αντιμετωπιστούν από έναν ενημερωμένο και οργανωμένο λαό».
Είναι σίγουρο και το αναγνωρίζει και η Διακήρυξη ότι: «Δεν υπάρχει λύτρωση χωρίς προσπάθεια και σύγκρουση». Κατά συνέπεια, αν για παράδειγμα μια κυβέρνηση της Αριστεράς (ή μια εργατική-λαϊκή κυβέρνηση/εξουσία) προχωρήσει σε στάση πληρωμών, διαγραφή του χρέους και εθνικοποίηση των τραπεζών, το ευρωπαϊκό και το ντόπιο κεφάλαιο θα χρησιμοποιήσουν κατ’ αρχήν τους μοχλούς της οικονομίας που κρατούν στα χέρια τους για να αποσταθεροποιήσουν και ρίξουν την κυβέρνηση.
Η απάντηση σ’ αυτή την αντίδραση του κεφαλαίου είναι να πάρουμε τους μοχλούς της οικονομίας από τα χέρια τους εθνικοποιώντας τις επιχειρήσεις στρατηγικής σημασίας, το εξαγωγικό και μεγάλο εσωτερικό εμπόριο. Και προχωράμε κατά συνέπεια στο σχεδιασμό της οικονομίας με βάση τις ανάγκες της κοινωνίας και τις δυνατότητες της χώρας για να αντέξουμε στο εμπάργκο της καπιταλιστικής περικύκλωσης, περιμένοντας τη στήριξη από το ευρωπαϊκό εργατικό και λαϊκό κίνημα. Τα μεταβατικά αυτά βήματα τα επιβάλλει η ίδια η λογική της σύγκρουσης.
Για την Αριστερά που χρειαζόμαστε
Γράψαμε τα πιο πάνω με την κατανόηση ότι η ΛΑΕ είναι ένα μέτωπο οργανώσεων και ανένταχτων αγωνιστών που επιδιώκουν πραγματικά «…την εκ βάθρων επανίδρυση της Αριστεράς». Ξεκινάνε από διαφορετικές αφετηρίες πολιτικές και ιδεολογικές γι’ αυτό η σύνθεση αυτών των απόψεων δημιούργησε μια Διακήρυξη «δημιουργικής ασάφειας».
Γράψαμε αυτά γιατί πιστεύουμε ότι η Αριστερά που χρειαζόμαστε πρέπει να έχει αναφορά στο Μπολσεβικισμό (και όχι στη σταλινική του παραμόρφωση). Σταθήκαμε κριτικά στη Διακήρυξη, γιατί πιστεύουμε ότι το «μέτωπο» της ΛΑΕ εμπεριέχει δυνάμεις που έχουν αναφορά στον επαναστατικό μαρξισμό και μπορούν να αποτελέσουν μαζί με άλλες, εκτός ΛΑΕ δυνάμεις, τη βάση για μια νέα μαζική, επαναστατική Αριστερά με Διεθνιστικό προσανατολισμό.
